Κατεχόμενα: Οι εκλεκτοί της Άγκυρας και ο μικρός αντίκτυπος της αποχής

Στην τελική ευθεία μπήκαν τα πολιτικά κόμματα στα κατεχόμενα, ενόψει των παράνομων βουλευτικών εκλογών, κατά τις οποίες θα εκλεγεί νέα ψευδοκυβέρνηση. Χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει ενδεχόμενο πραγματικής ανατροπής της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων, τόσο σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στο Κυπριακό, όσο και σε ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης που δύνανται να επηρεάσουν σε κάποιο βαθμό τις συνομιλίες. Ίσα - ίσα, μια νέα εκλογή ενός δεξιού/ακροδεξιού συνασπισμού, πάντα με τις ευλογίες και τις παρεμβάσεις της Άγκυρας, ενδεχομένως να δώσει ώθηση σε ήδη δρομολογημένα ή και νέα τετελεσμένα, νοουμένου ότι θα αξιοποιηθεί και ως «χαρτί» που επικυρώνει και νομιμοποιεί περαιτέρω την - ξεκάθαρη πλέον- διχοτομική πολιτική που ακολουθείται.

Σε αναλυτικό επίπεδο, φαίνεται πάντως πως οι όποιες ιδεολογικές διαφοροποιήσεις των «εκλεκτών» μπορεί να επηρεάζουν σε μικροεπίπεδο, δηλαδή σε κάποια επιμέρους ζητήματα, ωστόσο, τα σημαντικά θέματα καθορίζονται από την κατοχική Τουρκία. Είτε άμεσα, μέσω θεσμικών παρεμβάσεων, είτε εμμέσως, π.χ. μέσω άτυπων εξουσιαστικών δικτύων, ιδεολογικών εκφοβισμών, οικονομικών εξαρτήσεων κ.λπ.

Επηρεάζει πραγματικά τις εξελίξεις στο Κυπριακό ή όχι;

Μιλώντας στη «Σημερινή» ο Δρ Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών, Σώτος Κτωρής, εκτιμά πως «είναι εξαιρετικά δύσκολο πλέον να ανατραπεί η τουρκική πολιτική στο Κυπριακό, όπως διαμορφώθηκε μετά το Κραν Μοντανά». Όπως εξηγεί, πρώτος λόγος είναι η ουσιαστική μεταστροφή της Τουρκίας, η οποία εγκατέλειψε και φραστικά τη λύση ομοσπονδίας, ενώ ενισχύθηκαν παράλληλα εντός της τ/κ κοινότητας δυνάμεις με αυτήν τη θέση.

Μάλιστα, εκτιμάται πως η «ιδεολογική και πολιτική υπεροχή της τ/κ δεξιάς σ’ αυτήν τη συγκυρία είναι απόλυτη», με τη «διαλεκτική της διχοτόμησης να είναι ισχυρότατη και το πολιτικό σύστημα να έχει ως μόνη έγνοια το πώς θα διασφαλιστεί μια λειτουργική σχέση με την Άγκυρα, προκειμένου ν’ αντιμετωπιστούν οι οικονομικές κρίσεις».

Κληθείς δε να σχολιάσει το αν μπορεί να αλλάξει η μεγάλη εικόνα της τουρκικής πρωτοκαθεδρίας στη λήψη αποφάσεων, ο Δρ Κτωρής απάντησε πως η Τουρκία κινεί τα νήματα στα μεγάλα ζητήματα, εξηγώντας πως δυνάμεις με διαφοροποιημένες προσεγγίσεις δεν είναι εύκολο πλέον να έρθουν στην εξουσία. «Ακόμη και να έρθουν, με δεδομένες τις θέσεις που τηρεί η τουρκική κυβέρνηση, είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι ανέφικτο, να επιβάλουν μια διαφορετική πολιτική ατζέντα», κατέληξε.

Το παράδειγμα Ακιντζί, εξάλλου, είναι ενδεικτικό. Αν και προερχόμενος από τις πιο προοδευτικές δυνάμεις, εντούτοις, οι συνομιλίες κατέρρευσαν όταν δεν βρέθηκε η χρυσή τομή στα ζητήματα της ασφάλειας. Ως εκ τούτου, μπορεί να υπάρχουν ελαφρώς διαφοροποιημένες οπτικές, όχι όμως στο σημείο που να ικανοποιούνται οι βασικές διεκδικήσεις της ε/κ πλευράς.

Πήρε «έγκριση» τελικά ο Σουτζούογλου - Στην εξίσωση και το ΔΚ

Ο νυν ψευδοπρωθυπουργός Φαΐζ Σουτζούογλου και βασικός διεκδικητής του θώκου, ως πρόεδρος του Κόμματος Εθνικής Ενότητας, μετέβη μετά από καιρό στην Τουρκία, με τ/κ ΜΜΕ να επισημαίνουν πως η εν λόγω κίνηση αποτελεί ουσιαστικά το χρίσμα, από το Ερντογανικό καθεστώς. Αξίζει να σημειωθεί πως ο εν λόγω πολιτικός εθεωρείτο κόκκινο πανί για την τουρκική κυβέρνηση, αφού είχε επισκεφθεί μέλη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και δη τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης και βασικό αντίπαλο του Ερντογάν, Εκρέμ Ιμάμογλου.

Ενδεικτικές οι δηλώσεις του μετά την πρόσφατη επίσκεψή του, αφού, εξαίροντας τη στήριξη της Τουρκίας σε υποδομές και επενδύσεις, προσθέτει: ««Πρέπει κυρίως να υπάρξει μια πολιτική σταθερότητα για την οικονομική σταθερότητα. Έτσι και αλλιώς, μόνο δέκα μέρες έμειναν μέχρι τις εκλογές. Θα πηγαίνουμε συχνά στην Άγκυρα μετά τις 23 Ιανουαρίου. Το ένα μας πόδι θα βρίσκεται εκεί. Επιπλέον, θα συζητηθεί και νέο οικονομικό πρωτόκολλο». Την ώρα, όμως, που οι λεγόμενοι αξιωματούχοι βρίσκονται με το ένα πόδι στην Άγκυρα, η Τουρκία είναι και με τα δύο πόδια στα κατεχόμενα.

Σχολιάζοντας την επαναφορά Σουτσούογλου σε τάξη, ο Δρ Κτωρής τονίζει πως «ήταν αναπόδραστη εξέλιξη να προσεγγίσει ξανά την τουρκική κυβέρνηση, προκειμένου να επιβιώσει και ο ίδιος πολιτικά. Ειδικότερα, μεσούσης της πολιτικής κρίσης που βιώνει η Τουρκία, η οποία επηρεάζει και τα κατεχόμενα».

Τα βασικά σενάρια και η αξία της αποχής

Σε κάθε περίπτωση, Ε/κ και Τ/κ αναλυτές εικάζουν πως δεν αναμένονται δραστικές διαφορές από τα ποσοστά που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, με το ΚΕΕ (UBP) να αναμένεται να κόψει πρώτο το νήμα, αφήνοντας δεύτερο με σχετική διαφορά το κόμμα της τ/κ αριστεράς ΡΤΚ (CTP). Ο Δρ Κτωρής αναφέρει πως «δεν αποκλείεται το σενάριο μιας αυτόνομης ‘κυβέρνησης’, παρότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ανεβαίνει και το ΔΚ (DP), κάτι που δεν είναι άσχετο με τη στάση που τηρεί η Άγκυρα». Όπως προσθέτει, «φαίνεται πως, παρά την επαναπροσέγγιση με το ΚΕΕ, θέλει να πάει στη λογική κυβέρνησης συμμαχιών, καθώς το τουρκικό κυβερνών κόμμα AKP δείχνει να θεωρεί το ΔΚ ως το κόμμα εργαλείο για να ελέγχει τις πολιτικές διεργασίες, του ΚΕΕ συμπεριλαμβανομένου». Χωρίς να αποκλείονται, φυσικά, συνεργασίες και με άλλα κόμματα της δεξιάς.

Στην εξίσωση μπαίνει και η αποχή. Ενώ φαίνεται πως το αίτημα παίρνει μια πιο πολιτικοποιημένη χροιά, εντούτοις παραμένει ζητούμενο κυρίως από περιθωριοποιημένες, εναλλακτικές ή νεολαιίστικες οργανώσεις. Το μέτωπο της αποχής στηρίζουν το τ/κ Κίνημα Ομόσπονδης Κύπρου, το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος και το Κόμμα Νέα Κύπρος. Γεγονός αποτελεί το ότι παρατηρείται μια σταδιακή αύξηση της αποχής στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, μια κλιμάκωση που ενδεχομένως να συνεχιστεί. Αξίζει όμως να σημειωθεί πως το «Κίνημα Αποχής», έχει έντονο κυπροκεντρικό περιεχόμενο, με σαφή εναντίωση στην πολιτική περί «συνεργασίας δύο κρατών». Μιλώντας στην «Avrupa», το μέλος της επιτροπής του Κόμματος Νέα Κύπρος (YKP) για μποϊκοτάρισμα των «εκλογών», Μουράτ Κανατλί, επιτίθεται στον «πρέσβη» της Τουρκίας, αναφέροντας ότι η πιο ξεκάθαρη απάντηση είναι το μποϊκοτάρισμα των «εκλογών», διαμηνύοντάς του ότι «αυτή η χώρα είναι δική μας, δεν θα ψηφίσουμε με δική σου υπόδειξη».

Οι ψευδοεκλογές ως πλυντήριο της στασιμότητας στις συνομιλίες

Το αποτέλεσμα των λεγόμενων εκλογών μπορεί να μην έχει πρακτικό αντίκτυπο στη Λευκωσία, ιδίως σε μια κατάσταση πραγμάτων με διάχυτο τον εθνικιστικό και διχοτομικό λόγο. Θα ανάψει όμως το πράσινο φως στον διεθνή παράγοντα, να επιδιώξει επανεκκίνηση του διαλόγου. Διεθνείς παίκτες και κυβερνητικά στελέχη διεμήνυαν, εξάλλου, πως η «κυβερνητική» αστάθεια του ψευδοκράτους επηρέαζε το περιεχόμενο των συνομιλιών, παραπέμποντας στα τέλη Ιανουαρίου, οπότε και θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία. Κάτι, ωστόσο, που διαψεύδουν τα ίδια τα γεγονότα, διαχρονικά.