Partygate: Εκτός του «πάρτι» κινδυνεύει να βρεθεί ο Τζόνσον

Ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, γι’ ακόμα μια φορά έκανε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα, προσθέτοντας άλλη μια σελίδα στον τόμο του με θέμα «αμφιλεγόμενες συμπεριφορές». Μια σειρά αποκαλύψεων για τις κοινωνικές συναθροίσεις στον κήπο της Ντάουνινγκ Στριτ, τον καιρό που οι Βρετανοί ζούσαν σε σκληρό «απαγορευτικό» για τον έλεγχο της πανδημίας, στήνουν (ξανά) στον τοίχο τον «ανυπότακτο» πρωθυπουργό. Μάλιστα, η κάθε προσπάθειά του να δώσει εξηγήσεις τον οδηγεί σε χειρότερη θέση, αφού πολίτες, ΜΜΕ, αντιπολίτευση και μερίδα των Συντηρητικών συνεχίζουν να αμφισβητούν την ειλικρίνεια της «απολογίας» του κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Βουλής. Τα λεγόμενα σκάνδαλα «Partygate» όμως δεν είναι το μοναδικό του πρόβλημα, αφού το 2022 βρίσκει τη Μεγάλη Βρετανία στο έλεος σοβαρών προκλήσεων, όπως η μετάλλαξη Όμικρον και το Brexit. Τέλος, εξετάζεται ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει στους πολίτες η παραβίαση των μέτρων από τους ίδιους θεσμούς που τα επιβάλλουν.

Partygate 2.0

Το 2022 βρήκε τον Τζόνσον ενώπιον μιας ακόμα πολιτικής κρίσης, σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η Κυβέρνησή του έχει να διαχειριστεί τη «Λερναία Ύδρα» της πανδημίας και, συγκεκριμένα, τη μετάλλαξη «Όμικρον». Μάλιστα, ίσως αυτή είναι η χειρότερη περίοδος για τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις, ειδικά όταν στο παιχνίδι μπαίνουν προτάσεις δυσπιστίας όχι μόνο από τους πολίτες και την αντιπολίτευση, αλλά και από το ίδιο το κόμμα του.

Ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας στη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας ποτέ δεν ήταν ξένος ούτε στις αμφιλεγόμενες αποφάσεις, ούτε και στη δριμύτατη κριτική που ακολουθούσε αυτών των αποφάσεων. Εντούτοις, το νέο σκάνδαλο με κορωνοπάρτι στον κήπο της Ντάουνινγκ Στριτ, μοιάζει να έχει ξεχειλίσει το ποτήρι της οργής των κουρασμένων από την πανδημία πολιτών, αφού αποτελεί συνέχεια σειράς άλλων παρόμοιων εκδηλώσεων κατά τη διάρκεια των αυστηρών περιοριστικών μέτρων των τελευταίων μηνών.

Όταν αυτές οι εκδηλώσεις έγιναν γνωστές στους πολίτες, η αντανακλαστική αντίδραση της κυβέρνησης ήταν φυσικά η άρνηση, ενώ όταν πέρασε το στάδιο της άρνησης, υπεραμυνόμενη υποστήριξε ότι δεν είχε παραβιαστεί κανένας κανόνας. Τα βίντεο που ακολούθησαν, όμως, επιβεβαίωσαν πανηγυρικά τις «φήμες» και δημιούργησαν εύλογα το ερώτημα στους πολίτες κατά πόσον οι άνθρωποι που επιβάλλουν τα περιοριστικά μέτρα, δεσμεύονται από αυτά.

Ο Τζόνσον όταν «απολογήθηκε» τελικά στη Βουλή των Κοινοτήτων, παραδεχόμενος ότι παρέστη στο πάρτι, ξεσήκωσε περισσότερες αντιδράσεις, αφού ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για επαγγελματική εκδήλωση. Οι ελιγμοί αυτοί φαίνεται ότι δεν πείθουν ούτε τα μέλη του κόμματος του και πλέον βρίσκεται υπό αμφισβήτηση η αρχηγεία του. Ο ηγέτης των Συντηρητικών στη Σκωτία Ντάγκλας Ρος έγινε το πρώτο στέλεχος του κόμματος που ζήτησε ευθέως την παραίτησή του.

Σύμφωνα με Βρετανούς πολιτικούς συντάκτες, βουλευτές των Τόρις φέρονται να συζητούν την πιθανότητα υποβολής επιστολών προς το αρμόδιο κομματικό όργανο, την Επιτροπή 1922, με την οποία θα εκφράζουν δυσπιστία στο πρόσωπο του ηγέτη τους. Σε περίπτωση συγκέντρωσης 54 επιστολών δυσπιστίας, αριθμός που αντιστοιχεί στο 15% της κοινοβουλευτικής δύναμης των Συντηρητικών, τότε ενεργοποιείται διαδικασία εκλογής νέου ηγέτη.

Την ίδια ώρα, ειδικοί παρατηρούν ότι τα καμώματα του Πρωθυπουργού, εκτός της δυσαρέσκειας, δημιουργούν προβλήματα στο κοινοβουλευτικό έργο, καθώς την Τετάρτη, αντί οι βουλευτές να ασχολούνταν με τα κρίσιμα θέματα της καθημερινότητας των πολιτών, όπως οι τεράστιες ουρές στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ( NHS), ή η ραγδαία αύξηση του κόστους ζωής, ανάλωσαν τον χρόνο τους, για μια ακόμη φορά, για να «ελέγξουν» την ανάρμοστη και στα όρια της παρανομίας συμπεριφορά του Μπόρις Τζόνσον.

Η απαρχή μιας όχι και τόσο υποσχόμενης χρονιάς

Σε κάθε περίπτωση, το 2022 δεν προδιαγράφεται μια εύκολη χρονιά για τον Πρωθυπουργό της Βρετανίας. Εάν ο πρώτος μήνας του χρόνου προσφέρεται στους αρχηγούς των κρατών ως ευκαιρία για να κάνουν ένα «restart», δεν φαίνεται να ισχύσει το ίδιο για τον Τζόνσον, ο οποίος καλείται ήδη να σβήσει φωτιές που «άφησε» αναμμένες από το 2021.

Έτσι, μπορεί να κέρδισε λίγο χρόνο με την αμφιλεγόμενη «απολογία» του στη Βουλή, αλλά τα αποτελέσματα της έρευνα που διεξάγεται, υπό τη Σου Γκρέι, η οποία εξετάζει τις καταγγελίες για τουλάχιστον πέντε πάρτι που φέρεται να διοργανώθηκαν από διάφορες κρατικές υπηρεσίες στη διάρκεια της πανδημίας, αναμένεται να ανακοινωθούν σύντομα. Εάν υπάρχουν πραγματικές αποδείξεις ότι ο Τζόνσον ήταν «συνένοχος» ή γνώριζε για την παραβίαση των κανόνων, παρά τις δημόσιες τοποθετήσεις του περί του αντιθέτου, τότε θα είναι ένα άνευ προηγουμένου πλήγμα για την εικόνα του ως πρωθυπουργού της χώρας.

Επίσης, θα βρεθεί αντιμέτωπος με την «ανταρσία» εντός του κόμματός του, η οποία εάν πάρει θεσμική τροπή, μπορεί να οδηγήσει στην καθαίρεσή του. Πάντως, ειδικοί κρίνουν ότι ο δρόμος για τη συγκέντρωση των 54 επιστολών είναι μακρύς και στην περίπτωση που ενεργοποιηθεί η διαδικασία για «καθαίρεση», δεν είναι καταδικασμένη να πετύχει. Αν και ελάχιστα μέλη των Τόρις το εκφράζουν δημόσια, υπάρχει η αίσθηση στο Συντηρητικό στρατόπεδο ότι ο Τζόνσον μπορεί να ξεπεράσει αυτήν την «περιπέτεια». Το κύριο επιχείρημα για τη στήριξή του όμως δεν αφορά τις ικανότητές του αλλά την απουσία μιας νέας ηγετικής μορφής για να τον διαδεχθεί.

Μιλώντας όμως για προβλήματα που θα ακολουθήσουν τον Τζόνσον και το 2022, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο, που ακούει στο όνομα Brexit. Οι συνέπειες της συμφωνίας που έκλεισε όπως-όπως με την ΕΕ αναδύονται συνεχώς, με τις βρετανικές επιχειρήσεις να συνεχίζουν να δέχονται κραδασμούς από τις αλλαγές στους εμπορικούς κανόνες.

Σύμφωνα με τον Independent, οι οδηγοί φορτηγών καταγγέλλουν ότι περιμένουν στην αναμονή έως και οκτώ ώρες για να περάσουν από τους τελωνειακούς ελέγχους στο γαλλικό λιμάνι του Καλαί, μετά την έναρξη ισχύος των νέων ελέγχων στις εισαγωγές στις αρχές του 2022. Οικονομικοί αναλυτές μάλιστα εξηγούν ότι μπορεί η βρετανική κυβέρνηση να βρίσκει ακόμα τρόπους να κρύβει τις επιπτώσεις του Brexit πίσω από το παγκόσμιο πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εντούτοις οι επόμενοι μήνες θα δείξουν με ακρίβεια τον αντίκτυπο στη βρετανική οικονομία.

Οι προειδοποιήσεις των ειδικών

Επιστήμονες και γιατροί όμως αναφέρουν ότι τα σκάνδαλα Partygate πιθανόν να αποθαρρύνουν ακόμα περισσότερο τους ήδη κουρασμένους πολίτες από την τήρηση των μέτρων για τον περιορισμό της Covid-19.

Υποστηρίζουν ότι ο αρνητικός αντίκτυπος από τις αμφιλεγόμενες δραστηριότητες στην Ντάουνινγκ Στριτ δεν πρέπει να υποτιμηθεί από την κυβέρνηση, εξηγώντας ότι, σύμφωνα με έρευνες, η εμπιστοσύνη είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που καθορίζουν το κατά πόσον οι πολίτες θα ακολουθούν τα μέτρα και τις οδηγίες για τον κορωνοϊό.

Ενδεικτική είναι έρευνα που πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά το πρώτο σκάνδαλο για κορωνοπάρτι τα Χριστούγεννα του 2020, η οποία έδειξε ότι μεγάλη μερίδα των πολιτών δεν θα ακολουθούσαν πια τα μέτρα λόγω των παρανομιών των κυβερνώντων. Σύμφωνα με το Politico, οι πολιτικές ατασθαλίες συνολικά πλέον φτάνουν στις δώδεκα, οπότε δεν θα αποτελούσε έκπληξη αυτό το ποσοστό των πολιτών να αυξήθηκε σημαντικά.

Χαρακτηριστική είναι επίσης δημοσκόπηση του YouGov για λογαριασμό των Times, η οποία δίνει προβάδισμα δέκα ποσοστιαίων μονάδων στους Εργατικούς στην πρόθεση ψήφου, με 38% έναντι 28% για τους Συντηρητικούς. Είναι το μεγαλύτερο προβάδισμα για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευση από το τέλος του 2013.

Η δημοσκόπηση, που έγινε πριν από την απολογία Τζόνσον, δείχνει ότι έξι στους δέκα πολίτες πιστεύουν πως ο Πρωθυπουργός οφείλει να παραιτηθεί, περιλαμβανομένου του 38% των ψηφοφόρων των Συντηρητικών. Το 78% την ερωτηθέντων δεν πιστεύουν ότι ο Μπόρις Τζόνσον είναι ειλικρινής στις απαντήσεις του για τα καταγγελλόμενα πάρτι.