Ε.Ε., Κυπριακό, Καζακστάν, Ρωσία και στο βάθος η Τουρκία

Ήταν αναμενόμενο μαζί με τις ΗΠΑ να αντιδράσει έντονα και η Ε.Ε. για την κρίση που ξέσπασε στο Καζακστάν και κυρίως μετά την απόφαση του Καζάκου Προέδρου να καλέσει για βοήθεια τις χώρες του Οργανισμού Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), ο οποίος, σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη, «μπορεί να δράσει σε περίπτωση απειλής ή επίθεσης».

Η Ε.Ε., από τη σύνοδο κορυφής του Ελσίνκι (1999) μέχρι και σήμερα, δεν κατόρθωσε να στήσει έναν μηχανισμό για την προστασία των κρατών μελών της από έξωθεν απειλές. Οι αποφάσεις για Κοινή Άμυνα και Ασφάλεια όχι μόνο δεν υλοποιήθηκαν, αλλά η ευθύνη μεταβιβάσθηκε στο ΝΑΤΟ. Η Βορειοτλαντική Συμμαχία, ωστόσο, είναι ανήμπορη να δράσει αποτελεσματικά, ιδιαίτερα λόγω των σύνθετων προβλημάτων που επικρατούν εντός της. Έτσι, η Τουρκία συνεχίζει να απειλεί την Ελλάδα, να παραβιάζει καθημερινά τον εναέριο χώρο της και να απειλεί με casus belli (αιτία πολέμου) όποτε η Αθήνα επιχειρεί να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της. Ούτε την Κύπρο μπορεί να προστατεύσει η Ε.Ε., η οποία συστηματικά αρνείται να λάβει αποτελεσματικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας και περιορίζεται στις συνήθεις ρητορικές αλληλεγγύης.

Η Ε.Ε. είναι η τελευταία που δικαιούται να έχει λόγο για την κυριαρχία και ασφάλεια άλλων χωρών μη μελών της, ιδιαίτερα όταν αυτά τα κράτη έχουν συνάψει συμφωνίες με άλλες γειτονικές χώρες, όπως ο Οργανισμός Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), στον οποίον δεν μετέχει μόνον η Ρωσία, αλλά και η Αρμενία, η Κιργισία, το Καζακστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν. Η συμφωνία υπεγράφη τον Μάιο του 1992 και τέθηκε σε εφαρμογή το 1993. Άλλες τρεις χώρες όπως η Λευκορωσία, το Αζερμπαϊτζάν και η Γεωργία προσχώρησαν επίσης στη συμφωνία, αλλά το 1994 οι δύο τελευταίες δεν ανανέωσαν τη συμμετοχή τους.

Οι αιματηρές διαδηλώσεις στο Καζακστάν, οι αποκεφαλισμοί αστυνομικών από διαδηλωτές και η υπέρμετρη βία δεν δικαιολογούν μιαν απλή διαμαρτυρία για τις αυξήσεις των τιμών των καυσίμων. Πολλά κρύβονται και πίσω από τις αιματηρές ταραχές.

Το Καζακστάν είναι μια πλούσια σε ουράνιο, φυσικό αέριο και πετρέλαιο δημοκρατία, το ένατο σε έκταση μεγαλύτερο κράτος στον κόσμο. Έχει προσελκύσει ξένες επενδύσεις, είναι μέλος του CSTO, του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης και της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης. Ανήκει επίσης στην Ένωση Τουρκικών Κρατών (TDT) κατέχοντας μίαν από τις ηγετικές θέσεις.

Ενοχλημένη η Τουρκία

Η στρατιωτική επέμβαση των xωρών μελών του CSTO δεν ενόχλησε μόνο τη Δύση και τις ΗΠΑ, αλλά και την Τουρκία. Αν και η τουρκική κυβέρνηση επίσημα εξέφρασε τη στήριξή της στην κυβέρνηση του Καζακστάν, εντούτοις δεν είναι ευχαριστημένη από τις εξελίξεις.

Τούρκοι αρθρογράφοι και πολιτικοί αναλυτές αποτυπώνουν και εν μέρει αποκαλύπτουν τις δόλιες στοχεύσεις της Τουρκίας για την ανασύσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και στις τουρκόφωνες δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Μπούνιαμιν Γεσίλ, Τούρκος πολιτικός επιστήμονας και ειδικός για την Κεντρική Ασία, ισχυρίζεται ότι δεν συμφωνεί με αυτούς που πιστεύουν ότι δήθεν «μέσω του Καζακστάν ορισμένες δυνάμεις έπληξαν μόνο τη Ρωσία για να την αποδυναμώσουν και να τορπιλίσουν την ενσωμάτωση στον μετασοβιετικό χώρο».

Σύμφωνα με τον ίδιο, πλήγμα δέχεται και η Τουρκία.

Καλεί να δοθεί προσοχή στις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της Ένωσης Τουρκικών Κρατών, που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2021 στην Κωνσταντινούπολη.

«Έξι κράτη, ένα έθνος»

Η Άγκυρα επιχείρησε τον σχηματισμό μιας οικονομικής και στρατιωτικοπολιτικής συμμαχίας μεταξύ Καζακστάν και Τουρκίας. Δεν είναι τυχαία που ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προέβαλε τότε τη θέση των «έξι κρατών και ενός έθνους».

Η τουρκική εφημερίδα «Τζουμχουριέτ» δηλώνει με «έκπληξη»: «Οι χώρες του CSTO ανταποκρίθηκαν γρήγορα στο αίτημα για βοήθεια του Προέδρου του Καζακστάν, Τοκάγιεφ, στέλνοντας ειρηνευτικό σώμα στη χώρα» και «πρέπει να περιμένουμε στοχευμένη επιβεβαίωση της εξωτερικής προέλευσης των αναταραχών και των τρομοκρατικών ομάδων του Καζακστάν».

Σύμφωνα με την τουρκική Habertürk, «όλα μόλις αρχίζουν» και σύντομα το Ανατολικό Τουρκεστάν θα γίνει η αρένα μιας νέας κρίσης.

Οθωμανικό παραλήρημα

Ο αρθρογράφος της «Γενί Σαφάκ», Γιουσούφ Καπλάν, σε ένα οθωμανικό παραλήρημα γράφει ότι στις τουρκικές δημοκρατίες, εκτός της Τουρκίας, η πιο ισχυρή χώρα είναι το Καζακστάν.

Και συνεχίζει: «Γιατί το Καζακστάν κάλεσε τη Ρωσία για βοήθεια; Ποιος είναι ο πραγματικός λόγος για όλα τα γεγονότα; Γεγονός είναι ότι η αύξηση του φυσικού αερίου ήταν μια δικαιολογία, το έδαφος για την εισβολή στη χώρα από τους Ρώσους είχε ουσιαστικά προετοιμαστεί.

»Μήπως είναι οι Ρώσοι που προετοίμασαν τις διαδηλώσεις, μοίρασαν όπλα στον λαό, άνοιξαν πυρ από τα παράθυρά τους και τελικά αυτο-κλήθηκαν ‘‘για να σώσουν το Καζακστάν από το χάος στο οποίο έχει περιέλθει;’’»!

Αφού κατηγορεί τη Ρωσία ως μιαν απεχθή ιμπεριαλιστική δύναμη πίσω από τα πάντα, συνεχίζει: «Η Ρωσία παίζει ένα πολύ άσχημο παιγνίδι στην Κεντρική Ασία! Αυτό είναι πλήγμα στην προσπάθεια της Τουρκίας να συσπειρώσει τον τουρκικό κόσμο»!

Χτυπήθηκε η Τουρκία στο Καζακστάν!

Στο οθωμανικό παραλήρημά του ο Καπλάν αναφέρει:

«Καθώς η σφαίρα επιρροής της Τουρκίας διευρύνεται, οι Δυτικοί προσπαθούν να την συγκρατήσουν και να αποτρέψουν την επιστροφή της (οθωμανικής) Τουρκίας!

»Οι Δυτικοί, οι Ρώσοι και η Κίνα αισθάνονται επίσης άβολα με την Τουρκία, που δείχνει σημάδια επανεμφάνισης στη σκηνή της ιστορίας ως παγκόσμιος παίκτης! Γι’ αυτό, το λέω ξεκάθαρα και ξεκάθαρα: χτυπήθηκε η Τουρκία στο Καζακστάν!

»Το κορυφαίο ιδρυτικό μυαλό του TDT ήταν το Καζακστάν, αλλά το μυαλό, ο εγκέφαλος και η καρδιά πίσω ήταν η Τουρκία. Ο TDT ήταν ένα από τα πιο σημαντικά, ζωτικής σημασίας και στρατηγικά έργα που δημιουργήθηκαν το τελευταίο τέταρτο του αιώνα. Νόμιζαν ότι θα τον μπλοκάρουν κάπως, ότι θα τον λιθοβολήσουν.

»Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οι τουρκικές δημοκρατίες απαλλάχθηκαν από τον σοβιετικό ιμπεριαλισμό και απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Αλλά μόνο σε σχήμα. Όχι στο πνεύμα, μόνο στη μορφή.

»Οι Τούρκοι έγραψαν την ιστορία της Ασίας και της Ευρώπης για χίλια χρόνια αφότου έγιναν μουσουλμάνοι. Αναπτύξαμε τον σχεδιασμό του Οργανισμού των Τουρκικών Κρατών – TDT, και άλλες τουρκικές δημοκρατίες υπέγραψαν, επίσης, εμπιστευόμενες εμάς.

»Αλλά το ξέρουμε καλά: οι τουρκικές δημοκρατίες βρίσκονται υπό την κατοχή της Ρωσίας, έστω και ντε φάκτο, ψυχικά! Μόνον εμείς μπορούμε να τελειώσουμε αυτήν την ψυχική ενασχόληση.

»Πρώτα, όμως, η Τουρκία θα ανακάμψει, ώστε να κάνει ένα άλμα προς τα εμπρός στα επόμενα πενήντα χρόνια και θα ανασυνταχθεί και θα ανεβάσει και τον TDT και την οθωμανική γεωγραφία… Πρέπει να προετοιμαστούμε γι’ αυτό. Και πρέπει να είμαστε καλά προετοιμασμένοι».

Οι εύθραυστες συνεργασίες

Με τα πιο πάνω γίνεται αντιληπτό πόσο εύθραυστη είναι η συνεργασία Ρωσίας - Τουρκίας, καθότι η τελευταία είναι ένας αναξιόπιστος εταίρος, έχοντας τα πόδια σε δύο βάρκες. Της Ουάσιγκτον-ΝΑΤΟ και της Μόσχας. Και είναι ζήτημα χρόνου η συνεργασία αυτή να καταρρεύσει.

Όταν λοιπόν στην Κύπρο καταγγέλλεται ο τουρκικός επεκτατισμός και οι μακροχρόνιες στοχεύσεις των εκάστοτε τουρκικών κυβερνήσεων, κάποια κόμματα, παράγοντες και οργανώσεις εθελοτυφλούν και υποστηρίζουν να δελεάσουμε την Τουρκία με νέες παραχωρήσεις. Αποκρύβουν, βέβαια, πως η Τουρκία δεν αρκείται με λίγο φυσικό αέριο και κάποια εδάφη, αλλά τα θέλει όλα.