Άννα Φρανκ: Νέα στοιχεία για τον καταδότη της

Η Άννα Φρανκ έγινε γνωστή για τις ημερολογιακές καταγραφές της, της περιόδου 1942-1944, ενόσω κρυβόταν στο Άμστερνταμ. Στην ολλανδική πρωτεύουσα είχε καταφύγει από τη Γερμανία με την οικογένειά της, προκειμένου να γλυτώσει από τους διωγμούς που υφίσταντο οι Εβραίοι από τους Ναζί. Τον Αύγουστο του 1944 η οικογένεια Φρανκ εντοπίστηκε και συνελήφθη, ενώ η Άννα και η αδελφή της, Μαργκότ, πέθαναν το επόμενο έτος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν.

Σχεδόν 80 χρόνια μετά, νέα στοιχεία για την υπόθεση ήρθαν στο φως ως αποτέλεσμα εξάχρονης έρευνας. Την υπόθεση εξέτασε εικοσαμελής ομάδα, με επικεφαλής τον πρώην πράκτορα του FBI Vincent Pankoke και αποτελούμενη από ιστορικούς, εγκληματολόγους και αναλυτές δεδομένων. Από τις 32 περιπτώσεις που εξετάστηκαν, η επιτροπή κατέληξε σε τέσσερα ονόματα ως καταδότες της οικογένειας Φρανκ. Βάσει του πορίσματος, ως κύριος ύποπτος για την αποκάλυψη της κρυψώνας, φέρεται ο Εβραίος συμβολαιογράφος Arnold van den Bergh. Μέλος της εξεταστικής ομάδας εξήγησε ότι καθοριστικό ρόλο στην εξαγωγή συμπερασμάτων έπαιξε ένα νέο στοιχείο που εντοπίστηκε. Πρόκειται για ανυπόγραφο σημείωμα προς τον πατέρα της Άννας Φρανκ, Όττο, στο οποίο κατονομάζεται ο Van den Bergh ως πληροφοριοδότης των Γερμανών. Την παραλαβή του σημειώματος είχε αναφέρει ο Όττο Φρανκ σε έρευνα που διεξήχθη το 1964. Στη διάρκεια της πρόσφατης έρευνας, ωστόσο, εντοπίστηκε αντίγραφο του εν λόγω σημειώματος, όπου καταγράφεται ότι ο Van den Bergh ήταν μέλος του Εβραϊκού Συμβουλίου του Άμστερνταμ και, κατά συνέπεια, γνώριζε τις διευθύνσεις όπου κρύβονταν διάφορα μέλη της κοινότητας. Υποστηρίζεται, επίσης, ότι προκειμένου να σώσει την οικογένειά του, ο Εβραίος συμβολαιογράφος παραχώρησε στους Ναζί σχετικό κατάλογο με κρυψώνες.

Το πρακτορείο «Reuters» φιλοξενεί δηλώσεις του ιστορικού Erik Somers από τον οργανισμό «NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies». Ο τελευταίος, παρότι εκφράστηκε επαινετικά για την έρευνα που διεξήχθη, παραμένει σκεπτικός ως προς το πόρισμά της. Πέραν της ανωνυμίας του σημειώματος επί του οποίου βασίστηκε η «ενοχοποίηση» του Van den Bergh, ο Somers εστιάζει και σε μεθοδολογικά ζητήματα της ερευνητικής επιτροπής. Εξηγεί, για παράδειγμα, πως το γεγονός ότι ο Van den Bergh παρέμεινε στο Άμστερνταμ, όπου πέθανε το 1950, δεν αποτελεί καθ’ εαυτό ενοχοποιητικό στοιχείο, όπως κρίθηκε στην έρευνα.

Από πλευράς του οργανισμού «Anne Frank House Foundation» τοποθετήθηκε ο Διευθυντής, Ronald Leopold. Κάνοντας λόγο για σημαντικές νέες πληροφορίες που προέκυψαν, σημείωσε ότι εκφράστηκαν «συναρπαστικές υποθέσεις», στη βάση των οποίων μπορεί να διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα. Δεν θεωρεί, εντούτοις, ότι το μυστήριο της προδοσίας λύθηκε και διατηρεί επιφυλάξεις ως προς το ανώνυμο σημείωμα βάσει του οποίου επιρρίπτονται ευθύνες στον Van den Bergh: «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν κατηγορούμε κάποιον ως τον καταδότη της Άννας Φρανκ χωρίς να είμαστε 100 ή 200% σίγουροι».

Σημειώνεται ότι σήμερα (18 Ιανουαρίου 2022) κυκλοφόρησε το βιβλίο της Καναδού συγγραφέα Rosemary Sullivan, με τίτλο «The betrayal of Anne Frank», όπου καταγράφονται τα ευρήματα της έρευνας και διατυπώνονται πολλά σενάρια.

Πηγές: Reuters (17 Ιανουαρίου 2022) | New York Post (17 Ιανουαρίου 2022) | The Times of Israel (17 Ιανουαρίου 2022) | The Jerusalem Post (18 Ιανουαρίου 2022).