Μύθοι και αλήθειες για την «Όμικρον»

Αντιμέτωπη με την πιο κρίσιμη καμπή σε όλη την πορεία της πανδημίας της Covid-19, βρίσκεται αυτό το διάστημα η ανθρωπότητα. Τα κρούσματα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν σπάσει το φράγμα των 300 εκατομμυρίων, τα νοσοκομεία ασφυκτιούν, ενώ η νέα μετάλλαξη, γνωστή με την ονομασία «Όμικρον», επεκτείνεται απειλητικά σε όλες τις χώρες και παίρνει σιγά σιγά τη θέση της «Δέλτα». Όπως είναι φυσικό η νέα μετάλλαξη, η οποία από τις πρώτες κιόλας ημέρες της εμφάνισής της χαρακτηρίστηκε από τους επιστήμονες ως η πιο ανησυχητική, αποτελεί το κύριο αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ των πολιτών που κατακλύζονται καθημερινά με χιλιάδες πληροφορίες, χωρίς όμως αυτές να ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα. Γενικά επικρατεί μία σύγχυση, αφού πολλά ακούγονται και λίγα τελικά ισχύουν. Το Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Υπουργείου Υγείας, Καθηγητής Μοριακής Ιολογίας, Δρ Πέτρος Καραγιάννης, μιλά στο ένθετο «Υγεία» και εξηγεί κατά πόσον όλα όσα λέγονται αυτό το διάστημα για τη μετάλλαξη «Όμικρον» είναι μύθοι ή αλήθειες. Άλλωστε, για να καταφέρουμε να νικήσουμε κι αυτήν τη μάχη σε αυτόν τον πόλεμο με τον αόρατο εχθρό που κρατάει εδώ και δύο χρόνια, το μεγαλύτερό μας όπλο είναι η σωστή ενημέρωση. Ας πάμε λοιπόν να δούμε τι ισχύει και τι όχι στο κείμενο που ακολουθεί:

Η «Όμικρον» ανιχνεύεται μόνο από το σάλιο και όχι από τα ρινικά δείγματα που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια του rapid ή των self τεστ.

Λάθος. Τα περισσότερα τεστ που γίνονται αυτήν τη στιγμή είναι ρινικά και την ανιχνεύουν. Μπορεί να υπάρχει κάποια έκπτωση σε κάποια δείγματα, αλλά αυτό οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται τα δείγματα. Δηλαδή όταν δεν είναι καλό το δείγμα, γιατί είτε δεν μπαίνει βαθιά στο ρουθούνι είτε δεν το στριφογυρίζουν επαρκώς ενόσω είναι μέσα στο ρουθούνι για να πάρουν αρκετά δείγματα και υγρό. Δεν ισχύει ότι ανιχνεύεται μόνο στο σάλιο γιατί η μετάλλαξη επηρεάζει τον λαιμό.

Εξαρτάται και από την ημέρα που θα κάνει κάποιος το τεστ. Αυτό είναι πολύ βασικό. Στις αρχές της λοίμωξης μπορεί το PCR να είναι θετικό και το rapid να είναι αρνητικό, διότι είναι χαμηλά τα επίπεδα και είναι μικρότερη η ευαισθησία με το rapid test.

Η «Όμικρον» εντοπίζεται συνήθως την πέμπτη ημέρα.

Ναι, μπορεί να εντοπιστεί την τέταρτη ή πέμπτη ημέρα, εκεί που η «Δέλτα» εντοπιζόταν γύρω στην έκτη ή έβδομη ημέρα. Κι αυτό, γιατί η περίοδος επώασης της «Όμικρον» είναι πιο βραχέα από εκείνην της «Δέλτα».

Η «Όμικρον» δεν είναι θανατηφόρα.

Δεν ισχύει. Σκοτώνει και η «Όμικρον» εάν εκείνος που θα μολυνθεί τυγχάνει να είναι σε κάποια ευάλωτη ομάδα με υποκείμενα νοσήματα, πράγμα που υποσκάπτει την υγεία του γενικότερα. Επομένως και ο κορωνοϊός από πάνω τον θέτει σε άμεσο κίνδυνο.

Αλλά δεν έχει την ίδια θνητότητα που παρατηρείτο με τη «Δέλτα».

Η «Όμικρον» προκαλεί ήπια νόσηση και δεν χρήζει νοσηλείας.

Ως επί το πλείστον αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Αλλά κάποιοι χρειάζονται νοσηλεία για τους λόγους που ανέπτυξα προηγουμένως. Αν είναι υπέργηροι, αν έχουν κάποια υποκείμενα νοσήματα και φυσικά αν είναι ανεμβολίαστοι. Ίσως είναι ηπιότερη γιατί μολύνει και εμβολιασμένους και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ηπιότερα τα συμπτώματα και κατ’ επέκτασιν αποτρέπει και τις νοσηλείες.

Η «Όμικρον» είναι η χειρότερη μετάλλαξη της Covid-19 απ’ όσες έγιναν γνωστές μέχρι σήμερα.

Δεν θα έλεγα ότι είναι η χειρότερη. Είναι το στέλεχος με τις περισσότερες μεταλλάξεις. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι χειρότερο. Αντιθέτως φαίνεται ότι αυτές οι πολλαπλές μεταλλάξεις το έχουν κάνει ηπιότερο.

Η «Όμικρον» ευθύνεται για την αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών.

Για την αύξηση των κρουσμάτων οπωσδήποτε, λόγω της υπερμεταδοτικότητάς της, που είναι πιο ψηλή και από της «Δέλτα» κατά τρεις με τέσσερεις φορές. Όσον αφορά τις νοσηλείες, όμως, δεν φαίνεται να είναι έτσι τα πράγματα. Αντιθέτως οι νοσηλείες είναι σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι ήταν με τη «Δέλτα» και αυτό φαίνεται και από τη δική μας εμπειρία. Είχαμε πολλαπλές μέρες με κρούσματα 5000 περίπου και εντούτοις οι νοσηλείες δεν αυξήθηκαν.

Η «Όμικρον» μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα απ’ ό,τι η «Δέλτα».

Όπως είπα προηγουμένως, η «Όμικρον» μεταδίδεται τρεις με τέσσερεις φορές πιο εύκολα απ’ ό,τι η «Δέλτα».

Τα συμπτώματα της «Όμικρον» είναι παρόμοια με της «Δέλτα» και είναι: καταρροή, πονοκέφαλος, κόπωση (ήπια ή σοβαρή), φτάρνισμα και ο πονόλαιμος.

Ναι. Μπορούμε να πούμε ότι με την «Όμικρον» η καταρροή είναι πιο έντονη παρά με τη «Δέλτα», γιατί στα προηγούμενα στελέχη η καταρροή δεν ήταν ένα από τα κύρια συμπτώματα. Παρατηρείτο σε ένα ποσοστό 30-40% περίπου, ενώ τώρα είναι πιο έντονη η καταρροή.

Δεν προκαλεί απώλεια όσφρησης ή γεύσης.

Λάθος. Τα προκαλεί αλλά σε χαμηλότερο βαθμό απ’ ό,τι η «Δέλτα».

Το ασυνήθιστο σύμπτωμα της «Όμικρον» είναι η απώλεια της όρεξης.

Αυτό παρατηρείται σε κάθε λοίμωξη και δεν είναι κάτι που αφορά μόνο στην «Όμικρον». Όταν είσαι άρρωστος δεν έχεις όρεξη για φαγητό.

Η «Όμικρον» προσβάλλει περισσότερα παιδιά, παρά η «Δέλτα».

Αυτό είναι γεγονός, αλλά ίσως οφείλεται στο ότι τα παιδιά δεν είναι εμβολιασμένα. Επομένως αυτήν τη στιγμή επειδή οι ενήλικες ως επί το πλείστον είναι εμβολιασμένοι, μετακινείται στα παιδιά και έτσι βλέπουμε περισσότερες λοιμώξεις εκεί.

Η «Όμικρον» δεν προσβάλλει άτομα που έχουν ομάδα αίματος όμικρον.

Δεν έχω δει κάτι σχετικό με αυτόν τον μύθο. Δεν υπάρχει κάτι που να το τεκμηριώνει.

Η «Όμικρον» δεν προσβάλλει εμβολιασμένους με την ενισχυτική δόση.

Δεν είναι 100% ορθό. Μπορεί να τους προσβάλει και υπάρχουν λοιμώξεις σε άτομα με τρεις δόσεις πιθανότατα γιατί δεν τηρούν τα μέτρα αυτοπροστασίας ή κολλούν από το ενδοοικογενειακό περιβάλλον.

Αν η «Όμικρον» προσβάλει εμβολιασμένους με την ενισχυτική δόση, τότε δεν έχουν συμπτώματα.

Είναι γεγονός ότι τα συμπτώματα μπορεί να είναι πολύ πιο ήπια μέχρι και ανεπαίσθητα.

Όσοι νόσησαν με «Όμικρον» προστατεύονται από επανανόσηση με «Δέλτα».

Αυτό δεν το ξέρουμε διότι σε χώρες όπου παρατηρείται η «Όμικρον», η «Δέλτα» έχει εκλείψει. Έχουμε όμως «Όμικρον» και ξανά «Όμικρον». Υπάρχουν επαναλοιμώξεις με «Όμικρον» σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Τα υπάρχοντα εμβόλια λειτουργούν κατά της μετάλλαξης.

Τα εμβόλια, ή τουλάχιστον η τρίτη δόση, μπορεί να αποτρέψουν τη μόλυνση και εάν κάποιος εμβολιαστεί οπωσδήποτε μπορεί να αποτρέψουν τις νοσηλείες.

Τα υπάρχοντα φάρμακα λειτουργούν κατά της «Όμικρον».

Τα φάρμακα, ναι, λειτουργούν κατά της «Όμικρον». Εκείνα που δεν φαίνεται να λειτουργούν κατά της «Όμικρον» είναι κάποια μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία πλέον δεν είναι αποτελεσματικά.

Αν επικρατήσει η «Όμικρον» της «Δέλτα», θα επέλθει η ανοσία της αγέλης και θα είναι το τέλος της πανδημίας.

Δεν θα το έλεγα αυτό. Όχι το τέλος της πανδημίας. Θα είναι η μετατροπή του ιού σε ενδημικό ιό. Συχνά η ανοσία γνωρίζουμε ότι έναντι των συγκεκριμένων ιών δεν είναι μακροχρόνια γι’ αυτό κάνουμε την ενισχυτική δόση, επομένως η ανοσία της αγέλης, αν την επιτύχουμε μετά από λίγο χρονικό διάστημα, θα πέσει σε χαμηλότερα επίπεδα και θα δούμε επανεμφάνιση του ιού.