Ζητούν αποσύνδεση μετά τη λήξη του ωραρίου οι τηλεργαζόμενοι

Οι συνθήκες εργασίας σήμερα έχουν αναδιαμορφωθεί στο πλαίσιο ενός νέου διεθνούς οικονομικού γίγνεσθαι, μετά την εξάπλωση του κορωνοϊού. Γραφεία στις πιο μεγάλες επιχειρηματικές γειτονιές του πλανήτη, στη Νέα Υόρκη και στο Χονγκ Κονγκ, μένουν ξενοίκιαστα λόγω της τηλεργασίας, ενώ στην προσπάθειά τους να επαναφέρουν τους υπαλλήλους τους από την άνεση του σπιτιού τους στον χώρο εργασίας, οι εταιρείες ψάχνουν πιο μοντέρνους και φιλόξενους επαγγελματικούς χώρους για να το πετύχουν.

Μέσα στο συνεχές μεταβαλλόμενο διεθνές οικονομικό και εργασιακό σκηνικό, η χώρα μας δεν μένει ανεπηρέαστη, καθώς οι επιπτώσεις της οικονομίας είναι αλυσιδωτές παγκοσμίως. Η τηλεργασία ήρθε ως αναγκαία λύση για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει καν το απαραίτητο νομικό υπόβαθρο για να προστατεύει τα δικαιώματα των τηλεργαζομένων και των εργοδοτών τους.

Ωστόσο, χιλιάδες εργαζόμενοι στην Κύπρο κλήθηκαν ν’ αντεπεξέλθουν στις νέες ανάγκες της αγοράς, οι οποίες άλλαξαν τις συνθήκες εργασίας δημιουργώντας καινούργιους όρους στο λεξιλόγιό τους. Ένας από αυτούς είναι και ο όρος “σιωπηρή παραίτηση”, μια τάση των εργαζομένων να τερματίζουν κάθε επικοινωνία με τους συναδέλφους και τους προϊσταμένους τους, μετά τη λήξη του τηλε-ωραρίου τους.

Έμφαση στο δικαίωμα της αποσύνδεσης μετά την τηλεργασία

Μέσα στο διεθνές εργασιακό κλίμα, πόσο έχει επηρεαστεί ο Κύπριος εργαζόμενος από αυτές τις αλλαγές; Όπως αναφέρει στη «Σημερινή» ο Γενικός Γραμματέας της Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Κύπρου (ΣΕΚ), Ανδρέας Μάτσας, οι εργαζόμενοι ζητούν να δοθεί έμφαση στο δικαίωμα της αποσύνδεσης, μετά το πέρας του ωραρίου της εξ αποστάσεως εργασίας τους. «Η αγορά εργασίας αλλάζει με πολύ γρήγορους ρυθμούς απ’ ό,τι αναμέναμε, καθώς υπάρχει νέα δυναμική τάση στην Αμερική, η οποία δεν είναι τόσο διευρυμένη στη χώρα μας».

Όπως εξηγεί ο κ. Μάτσας, ο Κύπριος εργαζόμενος προτιμά την υβριδική εργασία, καθώς με αυτόν τον τρόπο τού δίνεται η δυνατότητα να εργάζεται τόσο από το σπίτι του όσο και από τον χώρο εργασίας του. «Προσπαθούμε να επισπεύσουμε τη νομοθετική ρύθμιση της εξ αποστάσεως εργασίας σε μια πιο ελεγχόμενη βάση, στη λογική της τηλεργασίας. Είναι πολύ διαφορετικό να τηλεργάζεσαι σε επίπεδο καριέρας από το να τηλεργάζεσαι για κάποιες μέρες», διαχωρίζει. Στην Κύπρο είναι πιο διευρυμένη η τηλεργασία για κάποιες μέρες της εβδομάδας, συμπληρώνει, επισημαίνοντας ότι «δεν είναι ο κανόνας, αλλά είναι τάση».

Από ρεύμα μέχρι εξοπλισμό θα προνοεί το νομοσχέδιο

Σύμφωνα με τον κ. Μάτσα, με την υβριδική εργασία δίνεται εναλλακτική επιλογή στον εργαζόμενο, ο οποίος κερδίζει ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή του, τη συμφιλίωση μεταξύ οικογένειας και εργασίας. Ωστόσο, χρειάζεται ένα νομικό υπόβαθρο σε αυτούς που την επιλέγουν και την ακολουθούν, συμπληρώνει, λέγοντας ότι «έχουν μπει σημαντικές δικλίδες ασφαλείας, όπου διασφαλίζονται οι πρόνοιες της σύμβασης και τα ωφελήματα, όπως για παράδειγμα η υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει τεχνικά μέσα και μέρος του λειτουργικού κόστους, δηλαδή ρεύμα, το δικαίωμα στην αποσύνδεση και το σαφές ωράριο».

Σε αυτό το σημείο ο κ. Μάτσας εφιστά την προσοχή μας, ώστε να μη διακωμωδηθούν αυτές οι παροχές, συγκρίνοντας, για παράδειγμα, την κατανάλωση ρεύματος τις ώρες της τηλεργασίας με τα καύσιμα των μετακινήσεων των εργαζομένων ή τα στυλιστικά τους έξοδα κατά την παρουσία τους στον χώρο εργασίας. Άλλωστε, όπως παραδέχεται, «αρχικά υπήρξε διάθεση να εκμεταλλευτούν την τηλεργασία, όμως η ρύθμιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο διασφαλίζει ότι θα είναι μια υγιής σχέση ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργοδοτούμενο, περιορίζοντας την εκμετάλλευση».

Όπως σημειώνει, η τηλεργασία αυξάνει την παραγωγικότητα του εργαζομένου και μειώνει το λειτουργικό κόστος του εργοδότη. Ερωτηθείς για το πότε αναμένεται να πάει το νομοσχέδιο για τη θέσπιση της τηλεργασίας στη Βουλή προς ψήφιση, λέει ότι «έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία στη Νομική Υπηρεσία, και αν στις 20 Οκτωβρίου τεθεί ενώπιον του Εργατικού Συμβουλευτικού σώματος και εγκριθεί, σειρά θα έχει η Επιτροπή Εργασίας και μετά η Ολομέλεια».

«Τους βάζουν να εργοδοτηθούν ως αυτοαπασχολούμενοι»

Την ίδια ανάγκη να ρυθμιστεί το δικαίωμα στην αποσύνδεση, αλλά και να τηρείται το ωράριο της τηλεργασίας, τονίζει στη «Σ» και η Γενική Γραμματέας της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ), Σωτηρούλα Χαραλάμπους, καθώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχε διαδοθεί η εργασία από το σπίτι, γεγονός που δεν πρέπει πλέον να επιβάλλεται, αλλά να είναι αποτέλεσμα κοινής επιλογής, «ανάλογα με το πότε χρειάζεται», διευκρινίζει. Όπως προσθέτει, «στην αρχή οι εργαζόμενοι το είδαν ως ένα καλό μέτρο για την προστασία της δημόσιας υγείας, εντούτοις το όριο της εργασίας και της ανάπαυσης άρχισε να τους προβληματίζει και να μην είναι τόσο θετικοί με την τηλεργασία. Είναι διστακτικοί ώς και αρνητικοί». Παρόλα αυτά διευκρινίζει ότι «καθόλου δεν αποκλείουμε την τηλεργασία, αρκεί να είναι σε εθελοντική βάση και να διέπεται από ρυθμιζόμενο πλαίσιο», ξεκαθαρίζει η κ. Χαραλάμπους.

Όπως προσθέτει, «η κατάσταση στην αγορά εργασίας είναι δύσκολη και πιεστική, η οποία εκφράζεται μέσα από την απορρύθμιση, δηλαδή χωρίς να παρέχονται τα βασικά δικαιώματα, όπως είναι το ωράριο εργασίας, τα λειτουργικά έξοδα, το τεχνικό κόστος και ο 13ος μισθός, εκεί όπου δεν υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας», τονίζοντας ότι «έχει διευρυνθεί το κομμάτι των εργαζομένων που δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις από τις νέες μορφές εργασίας, όπως την αυτοαπασχόληση».

Ερωτηθείσα για το πώς διαμορφώνονται σήμερα οι συνθήκες εργασίας και τι ζητάνε πλέον οι εργοδότες από τους υπαλλήλους τους, απαντά ότι «τους βάζουν να εργοδοτηθούν ως αυτοτελώς εργαζόμενοι». Κληθείσα να σχολιάσει εάν υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι εργοδότες προτείνουν στους υπαλλήλους να εργαστούν από το σπίτι για να μειώσουν το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεών τους, αναφέρει ότι «δεν έρχονται καταγγελίες για να μείνουν και να εργαστούν από το σπίτι».