Πρώτη κακοκαιρία, ξανά πλημμύρες και στη μέση τα αντιπλημμυρικά

Ένα 24ωρο συνεχόμενων βροχών, καταιγίδων και ακραίων φαινομένων ήταν αρκετό για να δημιουργήσει σωρεία προβλημάτων στις πλείστες επαρχίες του νησιού. Όσοι από εμάς έτυχε να είμαστε στον δρόμο εκείνη τη στιγμή, αντιληφθήκαμε ότι θα ήταν μια δύσκολη μέρα και θα χρειαζόταν υπομονή για να φτάσουμε με ασφάλεια στον προορισμό μας. Κάποιοι πιο τυχεροί παρακολούθησαν την κακοκαιρία από το παράθυρο της οικίας τους. Φυσικά υπήρξαν και οι περιπτώσεις όπου η κακοκαιρία «άνοιξε δουλειές» σε κάποιους, προκαλώντας ζημιές στις περιουσίες τους, ενώ περιοχές έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.

Δρόμοι έγιναν ποτάμια, κατοικίες και υπόγεια έμοιαζαν με πισίνες, οχήματα έγιναν βάρκες, δέντρα αποκόπηκαν και βρέθηκαν στη μέση των δρόμων, άνεμοι παρέσυραν στέγες, τσίγκους και κεραμίδια. Πολύ σοβαρό ήταν και το περιστατικό που σημειώθηκε στον δρόμο Αρακαπά – Συκόπετρας, όταν βράχος καταπλάκωσε εν κινήσει όχημα. Ο βράχος αποκολλήθηκε και κατέληξε στην καμπίνα οχήματος 35χρονου, ο οποίος τραυματίστηκε ελαφρά. Όλα αυτά στην πρώτη μπόρα της χρονιάς, ενώ ακολουθούν ακόμη 4 χειμωνιάτικοι μήνες. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε τον πολύ σημαντικό παράγοντα της κλιματικής αλλαγής. Κυβέρνηση και τοπικές Αρχές πρέπει να έχουν κατά νουν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα παρουσιάζονται όλο και συχνότερα, πλέον, με αποτέλεσμα αντιπλημμυρικά έργα που ολοκληρώθηκαν εδώ και δεκαετίες να μην ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες.

H Πυροσβεστική Υπηρεσία ανταποκρίθηκε σε 125 κλήσεις για βοήθεια παγκυπρίως. Συγκεκριμένα, χρειάστηκε να παράσχει άμεση βοήθεια σε 68 περιπτώσεις στην επαρχία Λάρνακας, 14 στην επαρχία Λευκωσίας, 10 στην επαρχία Αμμοχώστου, 5 στην επαρχία Λεμεσού, 5 στην περιοχή της ΕΜΑΚ και 2 στην επαρχία Πάφου, ενώ χρειάστηκε να ανακαλέσει και προσωπικό. Οι πυροσβέστες κλήθηκαν για άνοιγμα φρεατίων οχετών ομβρίων υδάτων, άνοιγμα υδρορροών, άντληση ομβρίων υδάτων από υποστατικά, υπόγειους χώρους πολυκατοικιών, καταστημάτων και υπόγειους χώρους στάθμευσης, πτώσεις/μετακινήσεις δέντρων και ρυμουλκήσεις ακινητοποιημένων οχημάτων.

Αγανάκτηση στις Καμάρες

Τα μεγαλύτερα και περισσότερα προβλήματα εντοπίστηκαν στην επαρχία Λάρνακας και συγκεκριμένα στην περιοχή των Καμάρων. Δρόμοι υπερχείλισαν, με τις πλημμύρες να προκαλούν οργή και θυμό στους κατοίκους της περιοχής, μιας και βρέθηκαν ξανά στο ίδιο έργο θεατές. Δέκα πολίτες χρειάστηκαν τη συνδρομή της Πυροσβεστικής, ώστε να διασωθούν από τα οχήματά τους, τα οποία εγκλωβίστηκαν σε πλημμυρισμένους δρόμους. Ζημιές υπέστησαν και δύο κατοικίες στον συνοικισμό αυτοστέγασης Δρομολαξιάς, καθώς ανεμοθύελλα μετακίνησε κεραμίδια και τσίγκους.

Μετά τις καταστροφικές πλημμύρες που σημειώθηκαν το 2014, εκπονήθηκε αντιπλημμυρικό έργο για την εν λόγω περιοχή, το οποίο παραμένει στα συρτάρια του Υπουργείου Εσωτερικών. Ο Δήμος Λάρνακας, σε ανακοίνωση που εξέδωσε, τόνισε ότι εδώ και μήνες προβαίνουν σε ενέργειες προς το Υπουργείο Εσωτερικών για τη χρηματοδότηση του έργου, χωρίς να υπάρξει καμία ανταπόκριση. Η μελέτη περιλαμβάνει έργα ύψους €4 εκ. και αφορά την επαρχία Λάρνακας και ειδικότερα τους Δήμους Λάρνακας, Αραδίππου και τις γύρω κοινότητες.

Παρ’ όλα τα προβλήματα στην περιοχή των Καμάρων, το Συμβούλιο Αποχετεύσεως Λάρνακας προχώρησε στην υλοποίηση κατασκευής του αντλιοστασίου S9 και S8. Τα δύο αντιπλημμυρικά έργα, συνολικής αξίας €10 εκατομμυρίων, αφορούν την κατασκευή αγωγών και αντλιοστασίου ομβρίων υδάτων στην περιοχή Σωτήρος - Χρυσοπολίτισσας.

Παράλληλα ολοκληρώθηκε το κατασκευαστικό έργο για τη Β’ Φάση του Αποχετευτικού Συστήματος Λυμάτων & Ομβρίων της Επαρχίας Λάρνακας. Το έργο, αξίας €134.350,00 πλέον ΦΠΑ, αφορά την κατασκευή 175m αγωγών υδάτων διαμέτρου Φ1000mm, την κατασκευή 5 φρεατίων επισκέψεως και την κατασκευή 14 σχαρών υδροσυλλογής ομβρίων διαμέτρου Φ160mm, στην οδό Ίσσου στη Λάρνακα.

Τα αντιπλημμυρικά έργα σε Λευκωσία και Λεμεσό

Λίγα ήταν τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο Δήμος Λευκωσίας. Σε επικοινωνία μας με λειτουργό του Δήμου ανέφερε ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες για αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής σε ένα περιβάλλον με ασφαλή πεζοδρόμια, υπογειοποιημένες υπηρεσίες, με μεγαλύτερη τάξη στη στάθμευση των οχημάτων, καθώς και ένα εκτενές δίκτυο αγωγών ομβρίων υδάτων, το οποίο μειώνει τον κίνδυνο πλημμυρών.

Το συνολικό έργο, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2021, περιλαμβάνει παρεμβάσεις στις γειτονιές της πόλης σε συνολικό μήκος 15 χιλιομέτρων. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα €14.600.000 πλέον ΦΠΑ. Όπως μας λέχθηκε, το έργο υλοποιείται σε φάσεις με βάση κατασκευαστικά συμβόλαια και μέχρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί παρεμβάσεις στην περιοχή Αγίου Αντωνίου και στις οδούς Άρεως, Ονησίλου, Αθηνών, Αχιλλέως. Σύντομα ολοκληρώνονται οι παρεμβάσεις στην περιοχή Λυκαβηττού, ενώ αναμένεται να ξεκινήσει η παρέμβαση στην γειτονιά των Αγίων Ομολογητών, στην περιοχή Τρυπιώτη και σε όλες τις παρόδους μεταξύ των οδών Στασάνδρου και Στασίνου. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2024.

Παράλληλα, εντός του Νοεμβρίου, αναμένεται να ξεκινήσει και η παρέμβαση στην οδό Τρικούπη, στο πλαίσιο του ευρύτερου έργου «Ανάπλαση Περιοχής Συνοικίας Δημιουργικών Επιχειρήσεων». Το έργο περιλαμβάνει: αποκατάσταση προσόψεων κτηρίων, ανάπλαση οδού και συνολική αντικατάσταση όλων των υποδομών των υπογειοποιημένων υπηρεσιών. Περιλαμβάνει αντικατάσταση του αποχετευτικού δικτύου και του δικτύου ομβρίων υδάτων για την ενίσχυση της αντιπλημμυρικής προστασίας. Επιπλέον, θα κατασκευαστούν μεγαλύτερα και υπερυψωμένα πεζοδρόμια, υποδομές βελτίωσης κίνησης ΑμεΑ, θα πραγματοποιηθεί εκατέρωθεν δενδροφύτευση μεγάλων δένδρων σε τμήμα του έργου, ενώ θα τοποθετηθεί πλήρης αστικός εξοπλισμός και νέο σύστημα οδικού φωτισμού. Το έργο θα πραγματοποιηθεί σε δύο κατασκευαστικές φάσεις και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί σε διάστημα 16 μηνών από την ημερομηνία έναρξής του.

Όσον αφορά τα έργα που βρίσκονται υπό εξέλιξη στη Λεμεσό, μίλησε στη «Σ» ο Γενικός Διευθυντής του Συμβουλίου Αποχετεύσεως Λεμεσού Αμαθούντας (ΣΑΛΑ), Γιάννης Τσουλόφτας. Όπως ανέφερε, το κέντρο της Λεμεσού υποφέρει από καταστροφικές πλημμύρες εδώ και αρκετούς αιώνες. Ιστορικές αναφορές υπάρχουν από την εποχή των Φράγκων, των Ενετών, των Οθωμανών και των Βρετανών που περιγράφουν το διαχρονικό φαινόμενο των πλημμυρών στο κέντρο της Λεμεσού, ενώ έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια καταστροφικές πλημμύρες σε διάφορες περιοχές, ιδιαίτερα στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Παρά τα πολλά αντιπλημμυρικά έργα, που έγιναν στην πόλη, παρέμειναν συγκεκριμένες περιοχές, οι οποίες εξακολουθούν να είναι ευάλωτες σε πλημμυρικά φαινόμενα, και στις οποίες εστιάζονται τώρα οι προσπάθειες του ΣΑΛΑ.

Τόνισε ότι ιδιαίτερα ευάλωτο είναι το ιστορικό κέντρο της Λεμεσού, και συγκεκριμένα η περιοχή του Μεσαιωνικού Κάστρου και η περιοχή της οδού Ανεξαρτησίας, της εμπορικότερης οδού της πόλης. «Η γεωμορφολογία του εδάφους και ο τρόπος που είναι πολεοδομικά δομημένη η Λεμεσός, με κύριες οδικές αρτηρίες να ξεκινούν από τις βορειότερες περιοχές και να κατηφορίζουν νοτιότερα προς το κέντρο της πόλης, οδηγούν μεγάλες ποσότητες βρόχινου νερού στο ιστορικό κέντρο, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει η πόλη». Σημείωσε ότι προβλήματα παρουσιάζονταν επίσης σε περιοχές περιμετρικά του αστικού κέντρου, όπως η περιοχή του Τσιρείου Σταδίου, η περιοχή της Βόρειας και Νότιας Εκάλης, η περιοχή του Πανεπιστημίου Frederick, και άλλες περιοχές στους Δήμους Κάτω Πολεμιδιών, Αγίου Αθανασίου, Μέσα Γειτονιάς και Γερμασόγειας.

Το ΣΑΛΑ εκτελεί αυτήν τη στιγμή δύο μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα, με στόχο να δημιουργήσει μιαν αποτελεσματική αντιπλημμυρική προστασία στην πόλη. Το «Μεγάλο Αντιπλημμυρικό Έργο του Κέντρου της Λεμεσού,» ένα έργο αξίας γύρω στα 7 εκατομμύρια ευρώ, με συνολικό μήκος αγωγών περί τα 4 χιλιόμετρα, στοχεύει να προστατεύσει το ιστορικό κέντρο της πόλης. Οι κατασκευαστικές εργασίες άρχισαν στις αρχές του χρόνου και έχει ολοκληρωθεί το 30% του έργου.

Το ΣΑΛΑ επιτάχυνε το μέρος τού έργου μεταξύ της οδού Ειρήνης και του Ποταμού Γαρίλλη, ώστε να δοθεί μια μερική προστασία στην περιοχή του Μεσαιωνικού Κάστρου πριν από τα φετινά πρωτοβρόχια. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που, παρά τις εντονότατες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών και τις τεράστιες ποσότητες νερού που κατέκλυσαν την πόλη, για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της Λεμεσού δεν παρουσιάστηκαν προβλήματα στην περιοχή του Μεσαιωνικού Κάστρου.

Το δεύτερο μεγάλο έργο είναι το «Μεγάλο Αντιπλημμυρικό Έργο της Μείζονος Λεμεσού,» ένα έργο αξίας 16 εκατομμυρίων ευρώ, με συνολικό μήκος αγωγών 21 χιλιόμετρα, που εκτείνεται σε πέντε δήμους της πόλης. Το έργο άρχισε τον Απρίλη του 2021 και μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί το 55% αυτού. Ήδη έχει λειτουργήσει το δίκτυο στις περιοχές της Βόρειας και της Νότιας Εκάλης και στην περιοχή του Πανεπιστημίου Φρέντερικ, όπου επίσης για πρώτη φορά δεν είχαμε πλημμυρικά φαινόμενα. Τα δύο μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα του ΣΑΛΑ αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2023, δημιουργώντας έτσι μια ισχυρή αντιπλημμυρική προστασία στην ευρύτερη αστική περιοχή της Λεμεσού.

Ο κ. Τσουλόφτας τόνισε ότι το ΣΑΛΑ προγραμματίζει ακόμα δύο μεγάλα έργα: την εκτροπή ολόκληρου του ποταμού της Αγίας Φύλας στον ποταμό Γαρύλλη, κατά μήκος της Λεωφόρου Ευαγόρα Λανίτη, αξίας 8 εκατομμυρίων ευρώ και τη δημιουργία μιας Λίμνης Κατακράτησης στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου, αξίας 4 εκατομμυρίων ευρώ.

«250% περισσότερα νερά από την κανονική βροχόπτωση»

Για τις βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών μίλησε στη «Σ» ο Ανώτερος Τεχνικός Μηχανικός του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, Μάριος Χατζηκωστής, ο οποίος εξήγησε ότι η εισροή νερού του Οκτώβρη και του Νοέμβρη συνήθως είναι μηδαμινή. Συμπλήρωσε ότι ο σκοπός αυτών των βροχών είναι να χορτάσει πρώτα η γη, ούτως ώστε αν έρθουν τα νερά του χειμώνα να αρχίσουν οι εισροές. «Έκανε πάρα πολλά νερά ο Οκτώβρης και συγκεκριμένα 250% περισσότερα από την κανονική βροχόπτωση. Οι ροές που είχαμε τώρα είναι 2.5 εκατομμύρια κυβικά πόδια (ΕΚΠ) και είναι καλοδεχούμενες». Διευκρίνισε ότι για να είναι καλή η χρονιά πρέπει η εισροή να φτάσει τα 100 εκατομμύρια ΕΚΠ.

Ο κ. Χατζηκωστής επεσήμανε ότι ξεκινά η χρονιά με περισσότερα από 50 εκατομμύρια ΕΚΠ απ’ ό,τι υπήρξαν πέρσι. «Πέρσι είχαμε 151 εκατομμύρια ΕΚΠ και φέτος είμαστε στα 204 εκατομμύρια ΕΚΠ». Εξήγησε ότι υπολείπονται ακόμη 100 εκατομμύρια ΕΚΠ για να φτάσουμε στα περσινά μέγιστα αποθέματα, που ήταν το 90% πληρότητας όλων των φραγμάτων. Ακόμη τόνισε ότι οι περισσότερες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών καταγράφηκαν στις παράλιες πόλεις και όχι στα ορεινά. Ξεκαθάρισε ότι το προηγούμενο ρεκόρ του Οκτώβρη με 2.5 εκατομμύρια ΕΚΠ ήταν το 2006, ενώ η χρονιά έκλεισε με 38 εκατομμύρια ΕΚΠ.

Η ποσότητα νερού στα φράγματα

Ο ποταμός Κούρρης, ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη χωρητικότητα, έχει πληρότητα 76,421 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (ΕΚΜ) με ποσοστό 66,5%. Την αντίστοιχη περσινή περίοδο η πληρότητα ήταν 61.580 ΕΚΜ με ποσοστό 53,5%.

Το φράγμα της Καλαβασού έχει πληρότητα 10.083 ΕΚΜ με ποσοστό 59%, ενώ την περσινή περίοδο ήταν 7.219 ΕΚΜ με ποσοστό 42,2%.

Τα Λεύκαρα έχουν πληρότητα 12.800 ΕΚΜ με ποσοστό 92,4%. Την περσινή περίοδο η πληρότητα ήταν 9.774 ΕΚΜ με ποσοστό 70,6%.

Το φράγμα του Διπόταμου έχει πληρότητα 10.630 ΕΚΜ με ποσοστό 68,6%, ενώ την περσινή περίοδο η πληρότητα ήταν 6.748 ΕΚΜ με ποσοστό 43,5%.

Το φράγμα της Γερμασόγειας έφτασε τα 9.986 ΕΚΜ σε πληρότητα με ποσοστό 74%, ενώ πέρσι ήταν στα 2.432 ΕΚΜ με ποσοστό 18%.

Το φράγμα Αρμίνου έχει πληρότητα 3.372 ΕΚΜ με ποσοστό 78,4%. Την περσινή χρονιά η πληρότητα έφτασε το 2.414 ΕΚΜ με ποσοστό 56,1%.

Η πληρότητα στα Πολεμίδια βρίσκεται στα 1.697 ΕΚΜ με ποσοστό 49.9%, ενώ πέρσι η πληρότητα ήταν στα 1.181 ΕΚΜ με ποσοστό 34,7%.

Το φράγμα της Άχνας έχει πληρότητα 2.246 ΕΚΜ με ποσοστό 33%, ενώ την περσινή χρονιά 1.589 ΕΚΜ και ποσοστό 23,4%.

Ο Ασπρόκρεμμος έχει μέχρι στιγμής πληρότητα 43.435 ΕΚΜ με ποσοστό 82,9%. Την αντίστοιχη περσινή χρονιά η πληρότητα ήταν 35.338 ΕΚΜ με ποσοστό 67,5%.

Η τεχνική λίμνη Κανναβιού έχει πληρότητα 12.914 ΕΚΜ με ποσοστό 75,2%, ενώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο ήταν 7.874 ΕΚΜ με ποσοστό 45,9%.

Ο Μαυροκόλυμπος έχει πληρότητα 0.627 ΕΚΜ με ποσοστό 28,8%. Την αντίστοιχη περσινή περίοδο η πληρότητα ήταν στα 0.241 ΕΚΜ με ποσοστό 11,1%.

Το φράγμα Ευρέτου έχει πληρότητα 17.354 ΕΚΜ με ποσοστό 72,3%. Την αντίστοιχη περσινή περίοδο η πληρότητα στο φράγμα ήταν 12.551 ΕΚΜ με ποσοστό 52,3%.

Στο φράγμα της Αργάκας η πληρότητα είναι 0.288 ΕΚΜ με ποσοστό 29,1%, ενώ πέρσι ήταν στα 0.210 ΕΚΜ με ποσοστό 21,2%.

Στον Πωμό η πληρότητα βρίσκεται στα 0.325 ΕΚΜ με ποσοστό 37,8%, ενώ πέρσι ήταν στα 0.246 ΕΚΜ με ποσοστό 28,6%.

Στο φράγμα της Αγίας Μαρίνας η πληρότητα βρίσκεται στα 0.043 ΕΚΜ με ποσοστό 14,4%. Την αντίστοιχη περσινή περίοδο η πληρότητα ήταν στα 0.058 ΕΚΜ με ποσοστό 19,5%.

Το φράγμα της Βυζακιάς έχει πληρότητα 0.970 ΕΚΜ με ποσοστό 57,5%, ενώ την περσινή περίοδο η πληρότητα ήταν στα 0.477 ΕΚΜ με ποσοστό 28,2%.

Ο Ξυλιάτος έχει μέχρι στιγμής πληρότητα 0.791 ΕΚΜ με ποσοστό 55,3%, ενώ πέρσι η πληρότητα ήταν 0.496 ΕΚΜ με ποσοστό 34,7%.

Το φράγμα του Καλοπαναγιώτη έχει πληρότητα 0.345 ΕΚΜ με ποσοστό 95%, ενώ πέρσι είχε πληρότητα 0.144 ΕΚΠ με ποσοστό 39,7%.

Η σημερινή αποθηκευμένη ποσότητα νερού στα φράγματα ανέρχεται στα 204.327 ΕΚΜ με ποσοστό 70,3%, ενώ πέρσι ήταν 150.572 ΕΚΜ με ποσοστό 51,8%.

Όσον αφορά τη συνολική εισροή νερού, ο φετινός Οκτώβρης έφτασε 2.468 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ξεπερνώντας την περσινή αντίστοιχη περίοδο όπου η εισροή ήταν 0.084 ΕΚΜ. Παράλληλα η φετινή εισροή ξεπέρασε τον Οκτώβριο του 2019 όπου η εισροή ήταν 2.430 ΕΚΜ.