Αναλύσεις

Σημαντικά οφέλη για οικονομία από στήριξη επιχειρήσεων

Παρουσιάζουμε τα σχέδια στήριξης για επιχειρήσεις που βρίσκονται σε ισχύ, αυτά που θα προκηρυχθούν αργότερα μέσα στο έτος και εκείνα που θα προκηρυχθούν το 2023

Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα οφέλη για την κυπριακή οικονομία από τη στήριξη της επιχειρηματικότητας. Η δημιουργία υγιών επιχειρήσεων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των νέων θέσεων εργασίας, αλλά και την ενίσχυση των εσόδων του κράτους, μέσω της φορολογίας. Για τον λόγο αυτό, ανά τακτά χρονικά διαστήματα προκηρύσσονται σχέδια στήριξης, καθώς και κίνητρα, τα οποία έχουν ως στόχο την ενδυνάμωση της επιχειρηματικότητας σε διάφορα επίπεδα. Είτε αφορούν σε κίνητρα για τη γυναικεία ή τη νεανική επιχειρηματικότητα είτε σε σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας είτε ακόμα και σε σχέδια για την ψηφιακή αναβάθμισή τους.

Οι διάφορες μορφές στήριξης συνήθως απευθύνονται σε μικρές ή και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς επίσης και στη γυναικεία και τη νεανική επιχειρηματικότητα, με στόχο να δοθούν κίνητρα στις συγκεκριμένες ομάδες να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια. Ωστόσο, εντός του 2022 αναμένεται για πρώτη φορά να προκηρυχθεί σχέδιο για μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι σε θέση να ανταγωνιστούν ισάξια άλλες μεγάλες επιχειρήσεις του εξωτερικού και θα τους δοθεί η ευκαιρία παράλληλα να ενισχύσουν τις εξαγωγές τους. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που είχαμε από το Υπουργείο Εμπορίου, το σχέδιο που αναμένεται να προκηρυχθεί εντός του τρέχοντος έτους ονομάζεται σχέδιο Στήριξης Μεγάλων Επιχειρήσεων του Μεταποιητικού Τομέα. Προορίζεται για περίπου 20 επιχειρήσεις, αφού, ως γνωστόν, είναι πολύ λίγες οι μεγάλες επιχειρήσεις στην Κύπρο. Το σχέδιο έχει προϋπολογισμό €7 εκατ.

Όσον αφορά τα σχέδια στήριξης της γυναικείας και της νεανικής επιχειρηματικότητας, η πληροφόρηση που υπάρχει είναι ότι δεν αναμένεται να προκηρυχθούν νέα ούτε φέτος αλλά ούτε και του χρόνου. Η τελευταία προκήρυξη που έγινε ήταν το 2021 και υπήρξε τεράστιο ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα το Υπουργείο Εμπορίου να χρησιμοποιήσει ολόκληρο τον προϋπολογισμό που είχε στη διάθεσή του για να καλύψει τον αριθμό των αιτήσεων που υποβλήθηκαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, ο συνολικός προϋπολογισμός του σχεδίου για τη νεανική επιχειρηματικότητα που περιελάμβανε και γυναίκες ήταν €30 εκατ. και κάλυψε 820 αιτήσεις. Επομένως δεν υπάρχει άλλο διαθέσιμο κονδύλι για τα συγκεκριμένα σχέδια, παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, εξακολουθεί να υφίσταται ενδιαφέρον από υποψήφιους επιχειρηματίες. Για τον λόγο αυτό, το Υπουργείο Εμπορίου βρίσκεται σε συνεννόηση με τη γενική διεύθυνση ανάπτυξης, η οποία διαχειρίζεται τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ώστε αν προκύψει διαθέσιμο ποσό, να διοχετευτεί σε αυτά τα σχέδια.

Τα σχέδια για επιχειρήσεις

Αναλυτικότερα, πιο κάτω παραθέτουμε τα σχέδια, τα οποία απευθύνονται μόνο σε επιχειρήσεις:

(α) Σχέδια τα οποία τρέχουν τώρα: 1. Σχέδιο Εξοικονομώ Αναβαθμίζω στις Επιχειρήσεις, προϋπολογισμός €40 εκατ. 2. Σχέδιο Ψηφιακής Αναβάθμισης στις Επιχειρήσεις, €10 εκατ. (Δημοσιεύτηκε ο οδηγός και σε ένα μήνα θα αρχίσει να δέχεται αιτήσεις). Το 2023 και 2024 θα έχει και νέες προκηρύξεις για €10 εκατ. κάθε έτος, συνολικά δηλαδή ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα €30 εκατ.

(β) Σχέδια τα οποία αναμένεται να προκηρυχθούν εντός του έτους ή αρχές του 2023: 1. Σχέδιο Στήριξης Μεγάλων Επιχειρήσεων του Μεταποιητικού Τομέα. Αφορά περίπου σε 20 βιομηχανίες και ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε €7 εκατ. 2. Σχέδιο για την υποστήριξη της εξωστρέφειας των κυπριακών επιχειρήσεων (για προώθηση των εξαγωγών), με προϋπολογισμό €8 εκατ. Το σχέδιο αναμένεται να προκηρυχθεί τέλη του 2022 ή αρχές του 2023.

(γ) Σχέδια τα οποία θα προκηρυχθούν το 2023: 1. Σχέδιο για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας με προϋπολογισμό €13 εκατ. (θα αφορά τη μεταποίηση). 2. **Σχέδιο παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις με προϋπολογισμό €5 εκατ. 3. Σχέδιο Ψηφιακής Αναβάθμισης €10 εκατ.

**Το σχέδιο παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε επιχειρήσεις είχε γίνει ξανά στο παρελθόν και συγκεκριμένα την περίοδο 2019-2021 σε πιλοτική βάση. Ήταν μια συνεργασία του Υπουργείου Εμπορίου με την EBRD και εκ του αποτελέσματος κρίθηκε πολύ επιτυχημένο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εμπορίου, το πιλοτικό πρόγραμμα είχε προϋπολογισμό €2,15 εκατομμύρια και συνολική διάρκεια τρία χρόνια. Το πρόγραμμα απευθύνθηκε σε κυπριακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις που λειτουργούσαν σε περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Επωφελήθηκαν συνολικά πάνω από 400 ΜμΕ σε διάφορους τομείς, μέσω της παροχής εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών, εκπαιδεύσεις, mentoring και coaching, ενώ 120 επιχειρήσεις έλαβαν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε διάφορους άλλους τομείς.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, λειτούργησε επίσης σχέδιο τοποθέτησης προϊόντων στην αγορά των ΗΠΑ. Συγκριμένα, 6 εταιρείες παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων είχαν την ευκαιρία να προωθήσουν τα προϊόντα τους στην υπεραγορά Fairway στις ΗΠΑ, όπου τους παραχωρήθηκε χώρος στα καταστήματά τους για τουλάχιστον 6 μήνες. Αυτό αποτέλεσε μια ευκαιρία για τις εταιρείες να μπουν στην αγορά των ΗΠΑ, αλλά και για την Κύπρο στην προσπάθειά της να κτίσει το προφίλ της ως παραγωγός χώρα.

Σε διάφορα επίπεδα η στήριξη του κράτους

Ερωτηθείς για το θέμα της επιχειρηματικότητας ο ΓΓ του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής, δήλωσε στη «Σημερινή» ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα θα πρέπει να ενθαρρύνεται και συνάμα να στηρίζεται καθώς δημιουργεί όφελος για την κυπριακή οικονομία στο σύνολό της. Με την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, σημείωσε, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, ενώ ταυτόχρονα το κράτος ωφελείται αυξημένων εσόδων μέσω της φορολογίας. Γενικότερα, σημείωσε ο κ. Τσιακκής, το κράτος μπορεί να βοηθήσει με περισσότερους από έναν τρόπους το επιχειρείν, ώστε να υπάρξει ανάπτυξη στο ευρύτερο πλαίσιο. Ειδικότερα, (α) το κράτος μπορεί να βοηθήσει συμβάλλοντας και δημιουργώντας ένα περιβάλλον διάφανο, ξεκάθαρο και απλό, μέσα στο οποίο θα μπορέσουν να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις. (β) Η δημόσια υπηρεσία εκεί και όπου εμπλέκεται θα πρέπει να ανταποκρίνεται με ευελιξία προσφέροντας τις υπηρεσίες της, ώστε τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι επενδυτές να μπορούν να υλοποιούν τους στόχους τους. (γ) Η νομοθεσία ασφαλώς και θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις, ωστόσο σε περίπτωση υιοθέτησης οδηγιών από την ΕΕ δεν χρειάζεται να εφαρμόζεται ακόμα πιο αυστηρά απ’ ό,τι προνοεί η σχετική οδηγία. (δ) Η παροχή κινήτρων από πλευράς του κράτους αποτελεί έναν σημαντικό μοχλό στήριξης της προσπάθειας των επιχειρηματιών ώστε να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους και γι’ αυτό η πρακτική αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί και να εδραιωθεί ακόμη περισσότερο.

Πέραν των πιο πάνω, ο κ. Τσιακκής αναφέρθηκε και στα εργασιακά θέματα που απασχολούν τις επιχειρήσεις, επισημαίνοντας ότι εκεί και όπου χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό, ή προσωπικό σε θέσεις όπου δεν υπάρχουν Κύπριοι θα πρέπει να δίνεται η ευκαιρία στις επιχειρήσεις με απλές διαδικασίες να εξασφαλίζουν άδειες για άτομα από τρίτες χώρες ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες τους.

Στήριξη σε ώριμα έργα

Από την πλευρά του, ο λειτουργός στο τμήμα επιχειρηματικής ανάπτυξης και οικονομίας της ΟΕΒ, Μιχάλης Γρηγορίου, ανέφερε στη «Σημερινή» ότι η Ομοσπονδία βρίσκεται σε συνεχή επαφή με το Υπουργείο Εμπορίου τόσο στο επίπεδο της διαβούλευσης όσο και στο επίπεδο της υλοποίησης των κινήτρων προς τις επιχειρήσεις, ώστε να προκύπτει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα προς όφελος τόσο των επιχειρήσεων όσο και της οικονομίας. Ο κ. Γρηγορίου αναφέρθηκε ειδικότερα στο σχέδιο, το οποίο, όπως είπε, προκηρύσσεται για πρώτη φορά για μεγάλες επιχειρήσεις, τονίζοντας ότι θα βοηθήσει τον τομέα των εξαγωγών, καθώς υπάρχουν βιομηχανίες που ανταγωνίζονται επάξια εταιρείες του εξωτερικού.

Γενικότερα, αναφερόμενος στο θέμα των κινήτρων, ο κ. Γρηγορίου σημείωσε ότι αυτά θα πρέπει να αξιοποιούνται κυρίως από άτομα τα οποία έχουν ήδη ένα ώριμο έργο και όχι απλώς μια καλή ιδέα, που δεν ξέρουν πώς θα την υλοποιήσουν. Πρέπει να υπάρχει μια βάση και ένα σχέδιο ανάπτυξης, ώστε με τις σωστές επενδύσεις να προκύψει μια πετυχημένη επιχείρηση. Παράλληλα ανέφερε ότι τα κίνητρα σίγουρα βοηθούν, ωστόσο θα πρέπει η επιχείρηση να το δει σαν ένα υποβοηθητικό εργαλείο, καθώς θα πρέπει και η ίδια να επενδύσει για να φτάσει στην επιτυχία.