Ανησυχίες για δημοσιονομική βόμβα λόγω μεταναστευτικού

Έντονες είναι πλέον οι ανησυχίες κυβερνητικών και άλλων φορέων όσον αφορά τις επιπτώσεις που έχει το μεταναστευτικό στην οικονομία, αλλά και την κοινωνία ευρύτερα. Οι ανησυχίες αυτές εκφράστηκαν εκ νέου προ ημερών από τον Υπουργό Οικονομικών, Κωνσταντίνο Πετρίδη, ο οποίος χαρακτήρισε το μεταναστευτικό ως εν δυνάμει βόμβα για το κράτος πρόνοιας. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι, λόγω της μεγάλης αύξησης του ποσού που δαπανάται, το μεταναστευτικό έχει τοποθετηθεί στον κατάλογο των δημοσιονομικών κινδύνων για τα επόμενα τρία χρόνια.

Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε η «Σημερινή», τόσο από πλευράς κράτους, όσο και από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης δαπανήθηκαν αρκετά εκατομμύρια ευρώ τα τελευταία χρόνια για το ευρύτερο μεταναστευτικό ζήτημα, ενώ αρκετά εκατομμύρια δόθηκαν και ως επιδόματα από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στη σύντομη λειτουργία του σε αιτητές ασύλου, αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο χρόνο και με την προσπάθεια της ίδιας της Υφυπουργού Αναστασίας Ανθούση καταβλήθηκαν αρκετές προσπάθειες ώστε να εξορθολογιστούν οι δαπάνες, με αποτέλεσμα φέτος να δοθούν αρκετά λιγότερα χρήματα απ’ όσα υπήρχαν στον προϋπολογισμό.

Βόμβα στο κράτος πρόνοιας

Αναλυτικότερα, κατά την εναρκτήρια συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό, ο Υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι η μεταναστευτική κρίση είναι μια εν δυνάμει βόμβα όσον αφορά το κράτος πρόνοιας στην Κύπρο. Πρόσθεσε ότι από την ΕΕ το κράτος λαμβάνει ένα πολύ μικρό ποσό, που αφορά τις υποδομές, ενώ τα επιδόματα προέρχονται από τα κρατικά ταμεία, των οποίων τα ποσά έχουν εκτοξευτεί, οπότε βρίσκεται στον κατάλογο τον δημοσιονομικών κινδύνων για τα επόμενα τρία χρόνια. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν πολλοί κοινωνικοί και άλλοι κίνδυνοι και πρόκειται για εν δυνάμει βόμβα όσον αφορά το κράτος πρόνοιας.

Τώρα, όσον αφορά τα ποσά, από το Υπουργείο Εσωτερικών μάς λέχθηκε ότι κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2021 δόθηκαν από την ΕΕ κονδύλια ύψους €117 εκατ. για το ευρύτερο μεταναστευτικό θέμα, ενώ για την ίδια χρονική περίοδο, από τα κρατικά ταμεία δαπανήθηκαν άλλα €178 εκατ. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο κάθε μετανάστης στο «Πουρνάρα» στοιχίζει στο κράτος €1.100 τον μήνα για τα έξοδα διατροφής, στέγασης και παρεμφερείς άλλες υπηρεσίες που προσφέρονται. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί το ποσό των €40 εκατ. που βρίσκεται στον προϋπολογισμό του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας για παραχώρηση επιδομάτων στους αιτητές ασύλου. Ωστόσο, εδώ σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την κ. Ανθούση, μέχρι τον Σεπτέμβριο δαπανήθηκαν μόλις 23,7 εκατ.

Από πλευράς Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας διευκρινίζεται κατ’ αρχήν ότι δεν δίνονται επιδόματα σε όσους βρίσκονται στο «Πουρνάρα» δεδομένου ότι τους παρέχονται τροφή και στέγη. Όσοι πάρουν το release τους και ενταχθούν στην κατηγορία του αιτητή ασύλου λαμβάνουν επίδομα αναλόγως της κατάστασής τους. Όπως ανέφερε στη «Σημερινή» η Υφυπουργός, Αναστασία Ανθούση, το Υφυπουργείο προσπαθεί να θεσπίσει ασφαλιστικές δικλίδες, ώστε όσοι δεν δικαιούνται επιδόματος αυτό να αποκόπτεται, για να μη γίνεται σπατάλη οικονομικών πόρων και τα χρήματα να διοχετεύονται σε όσους τα έχουν ανάγκη. Θέλουμε να πατάξουμε την αδήλωτη εργασία, ανέφερε χαρακτηριστικά αναφερόμενη σε περιπτώσεις που μετανάστες δουλεύουν αλλά δεν καταβάλλουν Κοινωνικές Ασφαλίσεις, ώστε να λαμβάνουν και το επίδομα από το Υφυπουργείο.

Σύμφωνα με στοιχεία, ο προϋπολογισμός του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας ήταν 35 εκατ., το 2021, ενώ φέτος αυξήθηκε στα 40 εκατ. Ωστόσο, μέχρι τον Σεπτέμβριο δόθηκαν μόλις 23,7 εκατ., χάρη στις εξοικονομήσεις και στον εξορθολογισμό των οικονομικών πόρων, απόρροια και της συνεργασίας με το Τμήμα Εργασίας. Συγκεκριμένα, αφαιρέθηκαν από τη λίστα των δικαιούχων 5.300 άτομα, λόγω καταβολής Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κάτι που σημαίνει ότι δούλευαν, ενώ σε άλλες 1.200 περιπτώσεις κρατήθηκαν τα ποσά για έλεγχο, πάλι για περιπτώσεις Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή περιπτώσεις που φαίνεται να είχαν ενεργό συμβόλαιο, αλλά δεν καταβάλλονταν Κοινωνικές Ασφαλίσεις. Σύμφωνα με στοιχεία του Υφυπουργείου, κατά τον Σεπτέμβριο του 2022 ελάμβαναν επίδομα 6.500 νοικοκυριά, αναλόγως και της σύνθεσης της οικογένειας.

Τα επιδόματα

Σε σχέση τώρα με τα επιδόματα που λαμβάνονται από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, αυτά έχουν ως εξής: Όσον αφορά το επίδομα σίτισης, ένδυσης και υπόδησης, το ένα άτομο λαμβάνει €186, τα δύο €279, τα τρία €372, τα τέσσερα €465 και τα πέντε άτομα €558.

Όσον αφορά το επίδομα ηλεκτρισμού, ύδρευσης και μικροεξόδων (pocket money), υπάρχουν δύο κατηγορίες. Αυτοί που προσκομίζουν ενοικιαστήριο έγγραφο λαμβάνουν €75 το ένα άτομο, €100 τα δύο, €140 τα τρία, €170 τα τέσσερα και €200 τα πέντε. Η δεύτερη κατηγορία είναι όσοι δεν προσκομίσουν ενοικιαστήριο έγγραφο και φιλοξενούνται σε φιλικό, συγγενικό πρόσωπο, ή σε ξενοδοχείο ή άλλο προσωρινό κατάλυμα. Αυτοί λαμβάνουν: Το ένα άτομο €28, τα δύο €37, τα τρία €52, τα τέσσερα €63 και τα πέντε €74. Σημειώνεται ότι τα ποσά που δίνονται είναι ανά οικογένεια / νοικοκυριό. Δηλαδή για παράδειγμα στην περίπτωση του επιδόματος σίτισης, όπου για τα πέντε άτομα δίνονται €558, δεν θα πάρει το κάθε άτομο το συγκεκριμένο ποσό, αλλά το νοικοκυριό.

Τέλος, υπάρχει το επίδομα για ενοίκιο, που δίνεται αναλόγως των ατόμων και της επαρχίας. Για ένα άτομο το ποσό είναι €100 για όλες τις επαρχίες. Για δύο άτομα είναι €200 για Λευκωσία, €218 για Λεμεσό, €146 για Αμμόχωστο, €174 για Λάρνακα και €146 για Πάφο. Για 3-4 άτομα είναι: €290 για Λευκωσία, €317 για Λεμεσό, €211 για Αμμόχωστο, €252 για Λάρνακα και €211 για Πάφο. Τέλος, για πέντε άτομα και άνω είναι: €364 για Λευκωσία, €397 για Λεμεσό, €265 για Αμμόχωστο, €315 για Λάρνακα και €265 για Πάφο.

Βάσει όλων των πιο πάνω δίνονται ορισμένα παραδείγματα:

- Μονήρες άτομο με χώρο διαμονής στη Λεμεσό, με ενοικιαστήριο έγγραφο: €361 (€186+€75+€100).

- Νοικοκυριό με 3 άτομα με χώρο διαμονής στη Λάρνακα, με ενοικιαστήριο έγγραφο: €764 (€372+€140+€252).

- Νοικοκυριό με 4 άτομα με χώρο διαμονής στη Λευκωσία, χωρίς ενοικιαστήριο έγγραφο: €528 (€465+€63).

- Νοικοκυριό με 6 άτομα με χώρο διαμονής στην Πάφο, χωρίς ενοικιαστήριο έγγραφο: €632 (€558+€74).

Σημειώνεται ότι το επίδομα ενοικίου παραχωρείται μόνο στις περιπτώσεις που ο αιτητής προσκομίζει ενοικιαστήριο έγγραφο και καταβάλλεται στον ιδιοκτήτη του υποστατικού και όχι στον αιτητή ασύλου.