Αγορά ή ενοικίαση κατοικίας;

Αγορά ή ενοικίαση κατοικίας; Ένα ερώτημα, το οποίο κυρίως τον τελευταίο χρόνο αμφιταλαντεύει όσους θέλουν ν’ αποκτήσουν μια δική τους στέγη. Η συνεχής αυξητική τάση των τιμών των υλικών οικοδομής, η αύξηση του πληθωρισμού και η αύξηση των δανειστικών επιτοκίων φαίνεται ότι έχουν βάλει “φρένο” στα θεμέλια των μελλοντικών οικοδομών. Δεν είναι ότι είναι στάσιμη η αγορά, απλώς είναι πιο “ήσυχη”, αναφέρει στη “Σημερινή” ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας AskWiRE, Παύλος Λοΐζου. «Είναι πιο ήσυχη η αγορά σε σχέση με τους ντόπιους, αλλά υπάρχει έξαρση σε επενδύσεις, δηλαδή κατοικίες για αγορά και προς ενοικίαση, από ξένους, όπως από το Ισραήλ, τον Λίβανο, αλλά και από ντόπιους-ξένους, που ζουν και δραστηριοποιούνται μόνιμα στην Κύπρο».

Σύμφωνα με τον κ. Λοΐζου, παρά την ησυχία στην αγορά, οι τιμές των ακινήτων δεν πέφτουν. Ερωτηθείς για αγορά ή ενοικίαση κατοικίας, απαντά ότι μια καλή λύση είναι η αγορά μεταχειρισμένου σπιτιού, το οποίο να είναι κατοικήσιμο, ώστε να μην απαιτεί μιαν ακριβή ανακαίνιση. Κληθείς να σχολιάσει εάν η προσφορά μεταχειρισμένων σπιτιών ικανοποιεί τη ζήτηση, αναφέρει ότι «υπάρχουν σε όλη την Κύπρο μεταχειρισμένες κατοικίες προς πώληση, όμως υπάρχει έλλειψη ακινήτων που να ικανοποιούν τα νέα γούστα. Ένα πρόβλημα είναι καθαρά το σχεδιαστικό (π.χ. παλιομοδίτικο) και ένα άλλο πρόβλημα είναι οι προδιαγραφές (π.χ. ενεργειακή απόδοση Α και Β, που δημιουργήθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια)». Μάλιστα, διευκρινίζει ότι «δεν μπορώ να θέλω το καινούργιο σε τιμή παλιού. Μπορείς να ζεις μέσα και να το επιδιορθώνεις σιγά-σιγά», παροτρύνει. Προσθέτει επίσης ότι «συνήθως στην ηλικία των 30 με 35 ετών αγοράζουν διαμέρισμα και στην ηλικία των 40 με 45 προχωρούν στην αγορά σπιτιού». Όπως αναφέρει ο κ. Λοΐζου, η αγορά μεταχειρισμένου σπιτιού είναι φθηνότερη από 15 έως 25%, σε σύγκριση με αυτήν ενός καινούργιου, ενώ το ποσοστό των μεταχειρισμένων κατοικιών που πωλούνται παγκυπρίως κυμαίνεται στο 80%, «ποσοστό συναλλαγών το οποίο είναι σχετικά σταθερό διαχρονικά».

Η επιμονή για ιδιοκατοίκηση

Μπορεί να έχουμε περάσει οικονομική κρίση, υγειονομική κρίση, ενεργειακή κρίση και να βιώνουμε τις επιπτώσεις τους στην καθημερινότητά μας με κάθε κόστος, ωστόσο στο μυαλό του μέσου Κύπριου πολίτη η αγορά κατοικίας αποτελεί στόχο ή και όνειρο. Το καλάθι ενός νοικοκυριού με δυσκολία γεμίζει, οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος και οι τιμές των καυσίμων συνεχίζουν να αδειάζουν το πορτοφόλι του καταναλωτή, παρόλα αυτά γιατί υπάρχει η επιμονή για αγορά κατοικίας και όχι ενοικίαση;

Τέσσερεις είναι οι βασικοί λόγοι, όπως σημειώνει ο κ. Λοΐζου. Αρχικά η «κοινωνική πίεση (αυτό έχουν κάνει όλοι στο παρελθόν, αυτό μας λένε οι γονείς μας να κάνουμε, αυτό είναι “το σωστό πράγμα”)». Δεύτερον, το «χαμηλό κόστος χρηματοδότησης ή λήψης δανείου έναντι πληρωμής ενοικίου (αυτό συνέβη ιδιαίτερα τα τελευταία έξι με οκτώ χρόνια, το οποίο τώρα αντιστρέφεται από τις αυξήσεις του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας)». Τρίτον «υπάρχει μια ψυχολογική αίσθηση ασφάλειας (δημιουργώντας τη “φωλιά” σας) όταν είστε ιδιοκτήτης του σπιτιού σας, την οποία δεν έχετε πραγματικά όταν νοικιάζετε». Τέλος, «θα πρόσθετα επίσης έναν τέταρτο λόγο, ο οποίος είναι η έλλειψη εκτίμησης τού τι σημαίνει ευελιξία όταν είστε νέοι και ότι θα πρέπει να εστιάσετε στην επιδίωξη της καριέρας σας αντί να είστε δεμένοι σε μια συγκεκριμένη περιοχή ή ακίνητο».

Δύσκολοι καιροί για χτίσιμο

Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων, Πόλυς Κουρουσίδης, αναφέρει στη «Σ» ότι στην Κύπρο έχουμε από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη, φθάνοντας έως και το 68-70%, ενώ στην Ελλάδα είναι ακόμη υψηλότερο, δηλαδή 75%. Ο λόγος που δίνεται τόση μεγάλη έμφαση στην απόκτηση ενός δικού μας σπιτιού είναι διότι «θεωρούν ότι μια στέγη είναι μια μορφή επένδυσης και ασφάλειας. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου αποκτά πλούτο, όμως αν δεν ξέρεις να επενδύσεις υπάρχει ο κίνδυνος να χρεοκοπήσεις», τονίζει. Επίσης, επισημαίνει ότι η ιδιοκατοίκηση είναι θέμα κουλτούρας, ενώ παράλληλα παρέχεται βοήθεια και από τους γονείς στην αγορά της κατοικίας. Ήδη, «το 2022 είναι πιο αυξημένος ο αριθμός των πωλήσεων κατοικιών, σε σχέση με το 2020 και το 2019, καθώς υπάρχει ανάγκη για απόκτηση κατοικίας, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ασφάλεια, αφού σε επίπεδο επενδύσεων δεν συμφέρει να έχεις τα χρήματα στην τράπεζα». Όπως συμβουλεύει ο κ. Κουρουσίδης, «σε έξι μήνες θα δούμε πτωτική πορεία σε κάποια υλικά οικοδομής. Αυτή η στιγμή δεν είναι κατάλληλη για να χτίσεις», ξεκαθαρίζει.

Η στέγαση μετατρέπεται σε κοινωνικό πρόβλημα

Στο ίδιο ερώτημα για το τι συμφέρει να κάνει κάποιος που σκέφτεται να νοικιάσει ή να αγοράσει σπίτι και τι είδους κατοικία να προτιμήσει για αγορά, ο οικονομολόγος Ιωάννης Τελώνης εξηγεί στη «Σ» ότι «η απάντηση είναι απόλυτα εξαρτώμενη από την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το μηνιαίο εισόδημα, την σταθερότητα του εισοδήματος και τη δυνατότητα κάλυψης κάποιου μέρους του κόστους αγοράς από αποταμιεύσεις ή συνδρομή της οικογένειας. Έχοντας υπόψη επίσης το πολύ υψηλό ιδιωτικό χρέος των κυπριακών νοικοκυριών, εκτιμώ ότι η αγορά έστω και μιας πρώτης μικρής κατοικίας ή διαμερίσματος θα είναι δύσκολη υπόθεση ειδικά για νεαρά ζευγάρια. Από την άλλη, η εξεύρεση κατάλληλης και συμφέρουσας οικονομικά στέγης προς ενοικίαση άρχισε επίσης να δυσκολεύει. Μεταξύ των δύο και υπό τις παρούσες συνθήκες ίσως η επιλογή της ενοικίασης να αποτελεί την μοναδική επιλογή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το θέμα στέγασης έχει αρχίσει να παίρνει διαστάσεις κοινωνικού προβλήματος, που θα πρέπει να απασχολήσει την επόμενη διακυβέρνηση του τόπου», καταλήγει.