Μέχρι τα Χριστούγεννα… θα είναι έτοιμο το «καλάθι του νοικοκυριού»

Το Υπουργικό Συμβούλιο την περασμένη Τρίτη, 15/11/2022, άναψε το πράσινο φως στο Υπουργείο Εμπορίου να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για το «καλάθι του νοικοκυριού». Η Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Εμπορίου, άρχισε ήδη από την επόμενη ημέρα τις διαβουλεύσεις με τους εμπλεκομένους, ωστόσο, οι υπεραγορές τάχθηκαν κατά ενός τέτοιου μέτρου. Στόχος του Υπουργείου Εμπορίου είναι το νομοσχέδιο να κατατεθεί την ερχόμενη Πέμπτη στην Ολομέλεια με τη μορφή του κατεπείγοντος και, εάν το αποδεχθεί η Ολομέλεια, τότε θα ακολουθήσει τη διαδικασία που προνοούν οι κανονισμοί και να εξετάσει και ψηφίσει το νομοσχέδιο την ίδια ημέρα, καθώς η τελευταία συνεδρία της πριν από την ψήφιση των προϋπολογισμών είναι στις 2 Δεκεμβρίου. Το εν λόγω νομοσχέδιο, πάντως, θα συζητηθεί αυτεπάγγελτα στη συνεδρία της Επιτροπής Εμπορίου, την ερχόμενη Τρίτη.

Τι λέει το νομοσχέδιο

Το νομοσχέδιο ορίζει ότι «καλάθι του νοικοκυριού» σημαίνει καλάθι καταναλωτικών προϊόντων, τα οποία κρίνονται από τον Υπουργό Εμπορίου απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση των νοικοκυριών, όπως αυτά θα καθορίζονται σε διάταγμα του Υπουργού. Ο Υπουργός δύναται να εκδίδει διάταγμα με το οποίο θα καθορίζει για συγκεκριμένη χρονική περίοδο το «καλάθι του νοικοκυριού», λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τις συνθήκες της διεθνούς και της εγχώριας αγοράς και την προστασία και αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών. Οι επιχειρήσεις τροφίμων και άλλων προϊόντων, που θα συμμετέχουν, θα πρέπει να ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των €8 εκατ. βάσει των οικονομικών καταστάσεων τής αμέσως προηγούμενης, από την έκδοση του διατάγματος, οικονομικής περιόδου.

Προβληματισμός

Σχολιάζοντας στη «Σ» την απόφαση της Κυβέρνησης, ο εκτελεστικός γραμματέας του Συνδέσμου Υπεραγορών, Ανδρέας Χατζηαδάμου, ανέφερε ότι «οι παρεμβατισμοί στο εμπόριο και η ρύθμιση της αγοράς επιφέρουν ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα». Η έγκριση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, πρόσθεσε, θα οδηγεί σε περαιτέρω μείωση στις υφιστάμενες προσφορές που κάνουν ήδη οι υπεραγορές. Επισήμανε πως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και γι’ αυτόν τον λόγο έχουν καταθέσει τις απόψεις τους και σε επιστολή τους στο αρμόδιο Υπουργείο, για να μην επαναληφθεί αυτό που έγινε στην Ελλάδα, όπου μπήκαν στο «καλάθι του νοικοκυριού» τα προϊόντα που ήταν ήδη σε προσφορές. Διότι, όπως είπε, «οι προσφορές των υπεραγορών αφορούν κυρίως βασικά αγαθά». Τόνισε, μάλιστα, πως η Κυβέρνηση πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και το ζήτημα να μην εμπλακεί στην πολιτική σκηνή, ενόψει και των προεδρικών εκλογών. Στην επιστολή του ο Σύνδεσμος Υπεραγορών προς το Υπουργείο Εμπορίου, βάζει και το ζήτημα των υψηλών λογαριασμών του ρεύματος, οι οποίοι έχουν διπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο, γεγονός που βγάζει τις επιχειρήσεις σε μεγάλο βαθμό εκτός προϋπολογισμού.

Χρειάζεται προσοχή

Το «καλάθι του νοικοκυριού» σχολίασε και ο Γενικός Γραμματέας του Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου, Μάριος Αντωνίου, στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» (16/11/2022), ο οποίος ανέφερε ότι χρειάζεται μεγάλη προσοχή με νομοσχέδια που μπορεί να διαταράξουν την ηρεμία της αγοράς και να επιφέρουν αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχουν μέχρι στιγμής, το σχέδιο θα είναι πανομοιότυπο με αυτό της Ελλάδας, όπως ανέφερε. Ο κ. Αντωνίου σημείωσε ότι στην Ελλάδα πριν από δύο εβδομάδες καταρτίστηκε ένας κατάλογος βασικών προϊόντων και υποχρεούνται οι αλυσίδες κάθε Τετάρτη να στέλνουν στο Υπουργείο τη χαμηλότερη τιμή του προϊόντος σε 51 κατηγορίες, όπως για παράδειγμα το πιο φτηνό γάλα, το πιο φτηνό ρύζι, τα πιο φτηνά μακαρόνια. Σκοπός είναι να γνωρίζει ο καταναλωτής ποια αλυσίδα διαθέτει την πιο φτηνή τιμή.

Πλατφόρμα με σύγκριση τιμών

Ευπρόσδεκτη είναι για τους καταναλωτές η δημιουργία του «καλαθιού του νοικοκυριού», εφόσον δώσει την αναγκαία και σωστή πληροφόρηση. Μιλώντας στο «Σίγμα» και στην εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, τόνισε ότι είναι σημαντικός ο τρόπος με τον οποίο θα δοθεί η πληροφόρηση, ώστε ο καταναλωτής να υποβοηθηθεί ουσιαστικά. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, αν και δεν θα ρίξει τις τιμές αυτή η ενέργεια, σίγουρα δεν θα ζημιώσει τους καταναλωτές, επομένως είναι καλοδεχούμενη. Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει το καλάθι του νοικοκυριού, ο κ. Δρουσιώτης τόνισε ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα, στην οποία θα μπορεί να έχει πρόσβαση ο καταναλωτής και εκεί να μπορεί να κάνει σύγκριση των προϊόντων που θα πουλάει η κάθε υπεραγορά. Αν χρειάζεται ο καταναλωτής να επισκέπτεται την κάθε υπεραγορά για να διαπιστώνει ποιο είναι το φθηνότερο προϊόν, αυτό δεν θα βοηθήσει σημαντικά, ανέφερε ενδεικτικά ο κ. Δρουσιώτης.

Πώς θα λειτουργεί;

Η Υπουργός Εμπορίου, Νατάσα Πηλείδου, σε δηλώσεις της εξήγησε πώς θα επιλεγούν τα προϊόντα που θα περιληφθούν σε αυτό. Όπως είπε, η ανώτατη τιμή που θα εφαρμόζεται ανά προϊόν που θα μπαίνει στο «καλάθι του νοικοκυριού», θα εφαρμόζεται μόνο για το συγκεκριμένο προϊόν που επιλέγει η κάθε υπεραγορά. «Δηλαδή εάν το προϊόν είναι το ρύζι, θα επιλέγει η υπεραγορά ρύζι οποιασδήποτε μάρκας και θα πρέπει εκείνο το συγκεκριμένο προϊόν να διατίθεται στην τιμή η οποία θα προσδιορίζεται ως ανώτατη. Άρα θα υπάρχει η επιλογή για την υπεραγορά να εξετάσει τα δεδομένα της και να κάνει εκείνο που την βολεύει. Και θα λέγαμε ότι επειδή οι υπεραγορές ήδη κάνουν πολλές προσφορές, θεωρούμε ότι ένα τέτοιο μέτρο θα είναι εντός των πλαισίων των οποίων θα μπορούν να επιτρέψουν στις υπεραγορές να το εφαρμόζουν χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες».

Νέος γύρος

Η πρώτη συνάντηση με τους εμπλεκομένους δεν έληξε με το επιθυμητό αποτέλεσμα και γι’ αυτό κρίθηκε αναγκαίο από τους αρμόδιους φορείς να ξεκινήσουν έναν δεύτερο κύκλο διαβουλεύσεων με τους εμπλεκόμενους. Μιλώντας στο «Σίγμα», ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου, Κωνσταντίνος Καραγιώργης, ανέφερε ότι υπήρξε θετική βούληση από τους εμπλεκομένους για τη συγκεκριμένη προσπάθεια, ωστόσο κρίθηκε αναγκαίο να υπάρξει ένας νέος κύκλος διαβουλεύσεων, ώστε να χτιστεί μια σωστή μεθοδολογία, βάσει της οποίας θα υλοποιηθεί το «καλάθι του νοικοκυριού». Άλλωστε, σημείωσε, στόχος είναι αυτό να συμβάλει βοηθητικά προς όφελος του καταναλωτή. Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Καραγιώργη, η Υπηρεσία χρειάζεται λίγο ακόμα χρόνο ώστε να διαμορφωθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο. Την ίδια ώρα και μέχρι να ετοιμαστεί, ο κ. Καραγιώργης απέφυγε να κατονομάσει τα προϊόντα που θα βρίσκονται στο «καλάθι του νοικοκυριού», σημειώνοντας ότι προφανώς θα υπάρχουν προϊόντα τα οποία οι καταναλωτές έχουν κατατάξει στα είδη πρώτης ανάγκης. Όμως δεν έχει καθοριστεί ακόμα η τελική λίστα με τα προϊόντα που θα περιλαμβάνονται στο καλάθι, σημείωσε. Όσον αφορά τώρα το θέμα της πληροφόρησης που θα υπάρχει για τους καταναλωτές, ο κ. Καραγιώργης σημείωσε ότι αρχικά θα γίνει προσπάθεια να ενισχυθεί η πληροφόρηση που παρέχεται μέσω του παρατηρητηρίου τιμών, ώστε είτε να εκδίδεται σε πιο τακτά διαστήματα ή ακόμη αν μπορεί να γίνει, να υπάρχει ζωντανή τροφοδότηση τιμών, όπως συμβαίνει αντίστοιχα με τις τιμές των πετρελαιοειδών.