Φάκελος «Βία κατά των γυναικών»: Χιλιάδες οι υποθέσεις ενώπιον των αρχών (ΒΙΝΤΕΟ)

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά γυναικών που είναι στις 25 Νοεμβρίου η «Σημερινή» ανοίγει το φάκελο των υποθέσεων στην χώρα μας και παρουσιάζει αναλυτικά τους αριθμούς των καταγγελιών για τα τελευταία 2 χρόνια στα οποία παρουσιάζεται ανησυχητική αύξηση τέτοιων περιστατικών.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, παγκοσμίως οι ενήλικες γυναίκες αποτελούν το 49% των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων παγκοσμίως, ενώ μαζί με τα ανήλικα κορίτσια προσεγγίζουν το 72%. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την Ε.Ε., μια στις δέκα γυναίκες έχουν υποστεί διαδικτυακή ή σεξουαλική παρενόχληση από την ηλικία των 15 ετών. Σε αρκετές χώρες, μεσούσης της πανδημίας και κυρίως στη φάση των περιοριστικών μέτρων, οι κλήσεις στις γραμμές υποστήριξης των θυμάτων πενταπλασιάστηκαν.

400 γυναίκες εν δυνάμει θύματα γυναικοκτονίας στην Κύπρο

Μορφές της έμφυλης βίας είναι οι εξής: λεκτική, σωματική, ψυχολογική κακοποίηση, βιασμοί, σεξουαλική παρενόχληση, σωματική εμπορία (human trafficking), καθώς και η συνεχής παρενοχλητική παρακολούθηση (stalking). Μια άλλη ανησυχητική μορφή έμφυλης βίας είναι η ενδοοικογενειακή βία, η οποία αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές παγκοσμίως και ασκείται μεταξύ συζύγων ή συντρόφων ή μεταξύ άλλων μελών μιας οικογένειας.

Σε όλες τις μορφές της, η βία συνιστά ποινικό αδίκημα.

Δείτε το νέο κοινωνικό ρεπορτάζ της «Σημερινής» στο ακόλουθο βίντεο:

Αύξηση στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας

Χιλιάδες καταγγελίες ενώπιον των αρχών τα τελευταία χρόνια σε υποθέσεις που αφορούν βία στην οικογένεια όπου στις πλείστες περιπτώσεις στρέφονται ενάντια σε γυναίκες και κορίτσια.

Το αρχηγείο Αστυνομίας από το 2020 προχώρησε στη δημιουργία κλιμακίων για τη Βία στην οικογένεια σε όλες τις επαρχίες ώστε να υπάρχει άμεση ανταπόκριση σε τέτοιου είδους φαινόμενα.

Σύμφωνα με την διευθύντρια υποδιεύθυνσης διαχείρισης υποθέσεων ευάλωτων προσώπων, Κυριακή Λαμπριανίδου, αυξητική τάση παρουσιάζουν οι υποθέσεις βίας κατά γυναικών οι οποίες τυγχάνουν χειρισμού από τα ειδικά κλιμάκια και καταχωρούνται άμεσα λόγο και της σοβαρότητας τους ή και του άμεσου κινδύνου που διατρέχουν τα θύματα.

Εκεί και όπου χρειάζεται, τονίζει, εξασφαλίζονται άμεσα διατάγματα αποκλεισμού - απομάκρυνση των δραστών έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια των θυμάτων.

Τα αδικήματα κατά των γυναικών που προκύπτουν είναι επί το πλείστων:

- Επιθέσεις

- Απειλές κατά της ζωής

- Εκβιασμός

- Παρενόχληση και παρενοχλητική παρακολούθηση

- Ψυχολογική βία

- Υποθέσεις βιασμών

- Υποθέσεις βιασμού μεταξύ συζύγων

- Υποθέσεις δημοσίευσης υλικού με σεξουαλικό περιεχόμενο (εκδικητικής πορνογραφίας)

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας στο πρόσφατο παρελθόν κατέγραψε αριθμό γυναικοκτονιών.

Αναλυτικά σύμφωνα με την κυρία Λαμπριανίδου παγκύπρια για το 2021 είχαμε 3,324 καταγγελίες, ενώ για τους πρώτους 6 μήνες του 2022 έχουμε 1,512 καταγγελίες και 300 συλλήψεις δραστών.

Για το 2021 είχαμε 29 βιασμούς γυναικών και 12 βιασμούς από σύζυγο προς σύζυγο, ενώ για το 2022 οι αριθμοί των βιασμών ανέρχονται μέχρι στιγμής στους 27, στον αριθμό αυτό προστίθενται και άλλες 7 υποθέσεις βιασμών από σύζυγο προς σύζυγο.

Αναλυτικά ανά επαρχία οι υποθέσεις για την Βία στην οικογένεια έχουν ως εξής:

Για το 2021

Λευκωσία: 1127

Λεμεσός: 950

Λάρνακα: 625

Πάφος: 232

Αμμόχωστος: 376

Μόρφου: 52.

Για το 2022

Λευκωσία: 585

Λεμεσός: 525

Λάρνακα: 534

Πάφος: 177

Αμμόχωστος: 245

Μόρφου: 38.

Να σημειωθεί ότι για το τρέχον έτος τα στοιχεία που καταγράφονται είναι από την 1/1/22 μέχρι και τις 30/8/22.

ΣΠΑΒΟ: Σύνδεσμός πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας στην οικογένεια

Η «Σημερινή» επισκέφθηκε τα γραφεία του ΣΠΑΒΟ και συνομίλησε με την Δρ Άντρη Ανδρόνικου, Επιστημονική διευθύντρια του συνδέσμου που ιδρύθηκε το 1990 και είναι ΜΚΟ.

Σύμφωνα με την κυρία Ανδρόνικου υπάρχει μια αυξητική τάση στα περιστατικά βίας στην οικογένεια ιδιαίτερα τα τελευταία 2 χρόνια και κατά την διάρκεια της πανδημίας. Αύξηση υπάρχει και στον αριθμό των καταγγελιών αλλά και στην αναζήτηση βοήθειας και αυτό σύμφωνα με την ίδια οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει συνεχής ενημέρωση για τα θέματα της βίας, την στήριξη που μπορούν να λάβουν τα θύματα, την νομοθεσία αλλά και την δημιουργία του Σπιτιού της Γυναίκας.

Ετήσια ο ΣΠΑΒΟ δέχεται 3.500 αναφορές για περιστατικά βίας στην οικογένεια και επιπλέον 600 αναφορές δέχεται το Σπίτι της Γυναίκας που αφορούν άλλες μορφές έμφυλης βίας όπως βιασμούς η απόπειρες βιασμών κ.ο.κ..

Τα περιστατικά αφορούν γυναίκες όλων των ηλικιών και συνήθως υπάρχει χρονιότητα στην βία.

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα οι γυναίκες προβαίνουν σε καταγγελία μετά τα 4 χρόνια κακοποίησης τους, με τον μέγιστο χρόνο να φθάνει τα 15 χρόνια.

25 Νοεμβρίου: Διεθνής ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά γυναικών

Πολύ σπάνια μια γυναίκα θα αναφέρει το γεγονός στα αρχικά του στάδια και αυτό οφείλεται και στην στρατηγική που χρησιμοποιείται από τους δράστες, δηλαδή ότι θα αλλάξουν, ότι δεν θα επαναλάβουν τέτοιες συμπεριφορές, καμιά φορά πείθουν τα θύματα ότι ευθύνονται αυτά για ότι τους συμβαίνει.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που καταγράφονται παγκόσμια μόνο το 25% των περιπτώσεων καταγγέλλονται, οπότε κανένας δεν μπορεί να υπολογίσει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος.

Ο Σύνδεσμος Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας στην Οικογένεια λειτουργεί 3 καταφύγια παγκύπρια και βασική προϋπόθεση για να φιλοξενηθεί μια γυναίκα μόνη ή με τα παιδιά της είναι να κινδυνεύει άμεσα η ζωή της δηλαδή η επικινδυνότητα για γυναικοκτονία να είναι υψηλή.

Η επιστημονική διευθύντρια του ΣΠΑΒΟ υπογραμμίζει ότι 400 γυναίκες τον χρόνο φιλοξενούνται στα καταφύγια του συνδέσμου, οπότε έχουμε κάθε χρόνο 400 γυναίκες εν δυνάμει θύματα γυναικοκτονίας στην χώρα μας.

Επίσης τονίζει ότι πολύ συχνά οι δράστες «κυνηγούν» τα θύματα τους όταν αυτά καταγγείλουν ή ζητήσουν βοήθεια και γίνονται πιο επιθετικοί προβαίνοντας σε διάφορες ενέργειες. Όλα τα στοιχεία που υπάρχουν παγκόσμια καταδεικνύουν ότι μια γυναίκα κινδυνεύει περισσότερο να χάσει την ζωή της όταν αποφασίσει να φύγει...

Η δρ Άντρη Ανδρονίκου ξεκαθαρίζει ότι δεν αποτελεί προϋπόθεση το θύμα να έχει προβεί σε καταγγελία για να ζητήσει βοήθεια από τον σύνδεσμο. Σε αρκετές περιπτώσεις παιδιά τηλεφώνησαν προς αναζήτηση βοήθειας ακόμα και την ώρα που βρισκόταν σε εξέλιξη ένα βίαιο περιστατικό στο σπίτι. Τα παιδιά, αναφέρει, η Δρ Ανδρονίκου εισπράττουν την βία, είτε την παρακολουθούν, είτε την δέχονται και τα ίδια.

Όταν ένα θύμα που καλεί για βοήθεια είναι τραυματισμένο καλείται η ομάδα άμεσης παρέμβασης και το θύμα συνοδεύεται από ειδικό για να μεταβεί στο νοσοκομείο η όπου αλλού χρειάζεται.

ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ 1440

Η γραμμή βοήθειας 1440 καθώς και η γραμμή βοήθειας με SMS 99 984042 λειτουργούν όλο το 24ωρο, ολόχρονα και παρέχουν ενημέρωση, στήριξη, συμβουλευτική και καθοδήγηση στα θύματα.

Παρέχουν επίσης:

- Γραπτές αναφορές σε αρμόδιες αρχές,

- Διασύνδεση με υφιστάμενες υπηρεσίες του συνδέσμου,

- Δικτύωση με διάφορες άλλες υπηρεσίες ανάλογα με τις ανάγκες των θυμάτων.

Ο σύνδεσμος λειτουργεί εκτός από τους χώρους φιλοξενίας (καταφύγια) και εναλλακτικές δομές φιλοξενίας οι οποίες επιβλέπονται από επαγγελματίες του ΣΠΑΒΟ όπου εκεί υπάρχει και η δυνατότητα φιλοξενίας και ανδρών θυμάτων βίας. Μέχρι σήμερα έχει φιλοξενηθεί ένας άνδρας θύμα ενδοοικογενειακής βίας.

Πέραν των δομών υπάρχει και το συμβουλευτικό κέντρο που παρέχει συμβουλευτική ενδυνάμωση, στήριξη και καθοδήγηση σε ενήλικα άτομα που δέχονται βία και οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν και χρειάζεται ραντεβού μέσω του 1440.

Επίσης λειτουργεί το πρόγραμμα συμβουλευτικής «ΠΡΩΤΕΑΣ» και απευθύνεται σε άτομα που ασκούν ενδοοικογενειακή/συντροφική βία.

Σήμερα το πρόγραμμα εξυπηρετεί 45 άτομα εκ των οποίων τα 3 έχουν παραπεμφθεί από το δικαστήριο. Το 99% των ατόμων είναι άντρες και βασική προϋπόθεση είναι να συμμετέχουν και οι γυναίκες παράλληλα σε άλλο πρόγραμμα συμβουλευτικής. Η διάρκεια του προγράμματος είναι τα δύο έτη.