Επιχειρηματική δραστηριότητα και διοικητικά μοντέλα

Είναι ξεκάθαρο ότι ζούμε σε ένα γρήγορα μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό και πολιτικό περιβάλλον, με τους κανόνες της αγοράς και του διεθνούς εμπορίου κάθε άλλο παρά να χαρακτηρίζονται από σταθερότητα. Οι επιχειρήσεις, ως κύτταρα της οικονομίας, καλούνται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, αλλιώς θα αντιμετωπίσουν ζητήματα επιβίωσης.

Οι προκλήσεις

Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρήσεις και οι διοικήσεις τους είχαν να αντιμετωπίσουν σημαντικές κρίσεις όπως αυτή του κορωνοϊού, με σοβαρά ζητήματα στην κατανάλωση και την εφοδιαστική αλυσίδα, και αυτήν του Ουκρανικού, με τον πληθωρισμό να αυξάνεται, το δε κόστος της ενέργειας και λειτουργίας να γίνεται δυσβάσταχτο.

Απ’ εκεί και πέρα, ζούμε πλέον σε μια περίοδο σημαντικών τεχνολογικών αναβαθμίσεων (ίσως οι συνθήκες στην αγορά να τις επέσπευσαν), στις οποίες οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν, να βελτιώσουν τις διαδικασίες τους και να γίνουν πολύ πιο αποδοτικές. Υπάρχουν φυσικά και ζητήματα που αφορούν το προσωπικό, το κόστος αλλά και την εξεύρεση αξιόπιστού και εξειδικευμένου προσωπικού.

Η εργασία από το σπίτι ήρθε για να μείνει, ενώ σημαντική έμφαση δίνεται στο ισοζύγιο εργασίας και προσωπικής ζωής, με τους εργοδότες να προωθούν φιλικότερες αλλά συνήθως ακριβότερες, όσον αφορά το κόστος του εργοδότη, συνθήκες εργασίας.

Στα πιο πάνω προστίθεται και το αυξημένο κόστος δανεισμού μετά τις τελευταίες αυξήσεις των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες, ειδικότερα για επιχειρήσεις που παρουσιάζουν υψηλή μόχλευση. Οι εκτιμήσεις από διεθνείς αναλυτές κάνουν πλέον λόγο για επιβράδυνση της επιθετικότητας με την οποία οι Κεντρικές Τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια (ο πληθωρισμός και οι τιμές των αγαθών φαίνεται να περιορίζονται υπό το φάσμα της ύφεσης) και για το ενδεχόμενο η ύφεση να είναι μικρής διάρκειας και περιορισμένης έντασης (σε αντίθεση με τις αρχικές εκτιμήσεις).

Οι διοικήσεις

Το μεγάλο ζήτημα είναι αν η ποιότητα και η τεχνογνωσία των διοικήσεων των επιχειρήσεων είναι τέτοιες, που θα δημιουργήσουν αναχώματα για τις δύσκολες μέρες και προοπτικές εκμετάλλευσης των οποιωνδήποτε ευκαιριών δημιουργούνται.

Αδυναμία προσαρμογής στα δεδομένα της αγοράς και γενικότερα του οικονομικού περιβάλλοντος ή εντοπισμού αδυναμιών και προβλημάτων θα οδηγήσει σε, ενδεχομένως, μη βιώσιμους οργανισμούς.

Πέραν του ότι η σωστή αξιολόγηση της πορείας μιας επιχείρησης είναι ιδιαίτερα σημαντική, είναι απαραίτητος ο μακροχρόνιος προγραμματισμός και η συνεχής αξιολόγηση των παραγόντων που επηρεάζουν την κερδοφορία και τη ρευστότητα μιας επιχείρησης, ώστε να οχυρωθεί σωστά για τις περιόδους ύφεσης.

Έχουμε δει αρκετές περιπτώσεις επιχειρήσεων στο πρόσφατο παρελθόν να αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα επιβίωσης, παρά τον μεγάλο κύκλο εργασιών που έχουν. Αυτό εστιάζεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν κατάφεραν να προγραμματίσουν σωστά τις δαπάνες και τα ρευστά διαθέσιμά τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Σημαντικός παράγοντας επιτυχίας μιας επιχείρησης είναι ο τρόπος χρηματοδότησής της. Η υψηλή μόχλευση προκαλεί προβλήματα στην κερδοφορία αλλά και στη ρευστότητα. Μπορεί με τις πωλήσεις των χρηματοοικονομικών διευκολύνσεων να αποσυμφορήθηκαν οι ισολογισμοί των τραπεζικών ιδρυμάτων, ωστόσο πολίτες και επιχειρήσεις συνεχίζουν να έχουν τις συγκεκριμένες υποχρεώσεις προς τις εταιρείες διαχείρισης.

Ζητήματα όπως η οργανωτική δομή, το επιχειρηματικό σχέδιο, η ανάλυση των εξόδων και το μείγμα των μηχανισμών χρηματοδότησης πρέπει να προσέχονται ιδιαίτερα στην περίπτωση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, ειδικά όταν αναφερόμαστε σε νέες σχετικά επιχειρήσεις.

Σημαντική αδυναμία αρκετών επιχειρήσεων είναι η ετοιμασία ενός σωστού και λεπτομερειακού προϋπολογισμού, ο οποίος να κατευθύνει τη διοίκηση στις αποφάσεις της. Είναι πολλές οι φορές που ο αρχικός προϋπολογισμός απέχει σημαντικά από τα τελικά ελεγμένα οικονομικά αποτελέσματα.

Τότε είναι πολύ αργά να ληφθούν οποιαδήποτε διορθωτικά μέτρα. Η αξιολόγηση της πορείας των εργασιών μιας επιχείρησης θα πρέπει να γίνεται σε μηνιαία βάση, να είναι δυναμική και η διοίκηση θα πρέπει να έχει την ικανότητα και την τόλμη να προχωρεί σε διορθωτικές κινήσεις, χωρίς αυτό να επηρεάζει την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που προσφέρει και τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού.

Ανάγκη για συνεχή εξέλιξη

Σε ένα οικονομικό, εποπτικό και πολιτικό περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται, η αναγκαιότητα για συνεχή εξέλιξη των επιχειρηματικών οργανισμών είναι επιβεβλημένη. Οι αλλαγές στις οδηγίες και στους κανονισμούς που αφορούν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τις ασφαλιστικές και επενδυτικές εταιρείες, ειδικά μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, έχουν αυξήσει τις υποχρεώσεις τους και την ανάγκη διατήρησης ισχυρότερης κεφαλαιακής βάσης.

Το ίδιο, ίσως σε μικρότερο βαθμό, συμβαίνει και με άλλες μορφές επιχειρήσεων εφόσον οι ανάγκες και οι συνήθειες των καταναλωτών έχουν αλλάξει, οι κανόνες του εμπορίου διαφοροποιούνται και το θεσμικό και φορολογικό πλαίσιο τροποποιείται.

Η σωστή αξιολόγηση του οικονομικού περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις επιχειρήσεις, των οποίων η ζήτηση των προϊόντων τους επηρεάζεται από την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, τις διαθέσεις των ξένων επενδυτών αλλά και τη δυνατότητα προσέλκυσης νέων κεφαλαίων.

Οι αλλαγές εντός των επιχειρήσεων, πολλές φορές, τροφοδοτούνται είτε λόγω των προβλημάτων που έχουν συσσωρευθεί είτε λόγω των ευκαιριών που δημιουργούνται. Συγχωνεύσεις και εξαγορές αποτελούν εργαλεία για μείωση του κόστους μέσω συνεργειών ή / και αύξηση των πωλήσεων των επιχειρήσεων αποσπώντας μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς αμεσότερα.

Υπάρχουν και οι επιχειρήσεις, και το έχουμε παρατηρήσει έντονα τα τελευταία χρόνια, που μπαίνουν σε διαχείριση ή προχωρούν σε εκκαθάριση. Σε άλλες χώρες οι διαχειρίσεις οδηγούν σε βελτίωση των προοπτικών μιας εταιρείας δίνοντάς της μια δεύτερη ευκαιρία. Στην Κύπρο τις πλείστες φορές οδηγούνται σε πώληση των περιουσιακών στοιχείων, ώστε να αποπληρωθούν όσο το δυνατότερο περισσότεροι πιστωτές, και μετά στην εκκαθάριση.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο, που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη για την Κύπρο, είναι η διάδοχος κατάσταση στις κυπριακές επιχειρήσεις μετά την αποχώρηση από αυτές μεγάλων μορφών επιχειρηματιών και εκτελεστικών διευθυντών. Μπορεί, όπως λένε πολλοί, να μην έχουμε πλέον τα «βαρετά» ονόματα του παρελθόντος, όμως η «φρεσκάδα» είναι απαραίτητη λαμβάνοντας υπόψη τους νέους ρυθμούς με τους οποίους κινείται η παγκόσμια οικονομία.

Μετάβαση στη νέα εποχή

Είναι αναμενόμενο ότι οι επιχειρήσεις που δεν θα μπορέσουν να έχουν μια ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή, τόσο διοικητικά αλλά και σε θέματα διαχείρισης και διαδικασιών, θα αντιμετωπίσουν σοβαρά ζητήματα. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχείς επενδύσεις που γίνονται στον τόπο με πολλές εταιρείες να μεταφέρουν την έδρα τους στην Κύπρο, θα δούμε εξαγορές ή και συγχωνεύσεις με κυπριακές επιχειρήσεις.

Όντως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτέλεσαν τη ραχοκοκκαλιά της κυπριακής οικονομίας και στα προεκλογικά προγράμματά τους οι υποψήφιοι πρόεδροι αναφέρονται σε στήριξή τους, κυρίως οικονομική. Για να έχει αποτέλεσμα αυτή η στήριξη πρέπει απαραίτητα να συνδέεται με αλλαγή νοοτροπίας, τρόπου διοίκησης, ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και πράσινων πολιτικών.