Τουρισμός: Με το βλέμμα στραμμένο στην ευρωπαϊκή αγορά το 2023

Έχοντας το βλέμμα στραμμένο στην ευρωπαϊκή αγορά θα κινηθούν οι αρμόδιοι με τον τουρισμό φορείς το 2023. Η απώλεια των Ρώσων και των Ουκρανών τουριστών αναγκάζει τους επαγγελματίες του κλάδου να στραφούν σε άλλες αγορές και το 2022 αποδείχτηκε ότι μπορούν να καλυφθούν σε μεγάλο βαθμό οι όποιες απώλειες προέκυψαν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Την ίδια ώρα, από τις αρχές του 2023 στο Υφυπουργείο Τουρισμού θα επιχειρήσουν ένα άλλο δύσκολο εγχείρημα, για το οποίο όσες προσπάθειες είχαν γίνει στο παρελθόν απέτυχαν. Να ανοίξουν και να προσελκύσουν την πολύ δύσκολη αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών. Πρόκειται για έναν μακρινό προορισμό με απαιτητικούς τουρίστες, που θέλουν να ζήσουν ποικίλες εμπειρίες στα ταξίδια τους και η προσπάθεια είναι να μπει η Κύπρος στο πρόγραμμά τους όχι ως αποκλειστικός προορισμός για τις διακοπές τους, αλλά σαν ένα μέρος του ταξιδιού τους.

Το 2023 αναμένεται μια εξίσου δύσκολη χρονιά όσο και η φετινή και ο στόχος είναι να διατηρήσουμε τα νούμερα του 2022, όσον αφορά αφίξεις και έσοδα τα οποία υπό τις περιστάσεις κινήθηκαν αρκετά καλά, δεδομένου ότι η χρονιά φαίνεται να κλείνει στο 80% των αφίξεων του 2019 και στο 90% των εσόδων. Και το 2023 θα γίνουν πολυεπίπεδες προσπάθειες για να έχουμε μια καλή τουριστική σεζόν, έχοντας ως βασικές κατευθύνσεις την ενίσχυση της συνδεσιμότητας με το εξωτερικό και την παρουσία ακόμα περισσότερων αεροπορικών εταιρειών στα κυπριακά αεροδρόμια και τον εμπλουτισμό του τουριστικού μας προϊόντος.

Περδίος: Ολόχρονος προορισμός

Ζητήσαμε ένα σύντομο σχόλιο από τον αρμόδιο υφυπουργό Τουρισμού Σάββα Περδίο όσον αφορά τα σημερινά δεδομένα και τις κινήσεις που θα γίνουν στο προσεχές μέλλον γύρω από τον τουριστικό τομέα. Αρχικά ο κ. Περδίος τόνισε ότι το πρώτο σημαντικό επίτευγμα ήταν η εδραίωση νέας τουριστικής ταυτότητας για την Κύπρο, καθώς «δεν είναι πια το νησί του ήλιου και της θάλασσας», όπως σημείωσε, αλλά προωθείται ως προορισμός με ιστορία, πολιτισμό και αυθεντικές εμπειρίες, ολόχρονα.

Αναφερόμενος στο θέμα των αφίξεων μετά και την απώλεια Ρώσων και Ουκρανών, ο κ. Περδίος επισήμανε ότι πλέον το 40% των αφίξεων προέρχονται από την ΕΕ, σε σχέση με το 25% πριν από την πανδημία και προς αυτήν την κατεύθυνση θα συνεχιστούν οι προσπάθειες.

Συγκεκριμένα, τόνισε ότι οι αγορές της ΕΕ είναι πλέον ο στόχος για περαιτέρω ανάπτυξη του κυπριακού τουριστικού προϊόντος, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην Πολωνία, σημειώνοντας ότι αναμένει μεγάλη αύξηση στο επόμενο διάστημα από τη συγκεκριμένη αγορά. Την ίδια ώρα, ο κ. Περδίος αναφέρθηκε και στη συνεργασία με την Ιορδανία, για προσέλκυση μακρινών αγορών, μέσω κοινών τουριστικών πακέτων, όπως από ΗΠΑ, Καναδά, Κορέα, Ιαπωνία, Κίνα.

Όσον αφορά τώρα το 2023, ο κ. Περδίος αν και παραδέχτηκε ότι θα είναι μια εξίσου δύσκολη χρονιά όπως η φετινή, εξέφρασε την αισιοδοξία του καθώς, όπως είπε, κατά τις επαφές του με τους ταξιδιωτικούς πράκτορες και ειδικά αυτούς που εργάζονται για την αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, κανένας δεν έκανε λόγο για μείωση στις αφίξεις, αντίθετα ορισμένοι μίλησαν και για αύξηση και αυτό, παρά τα οικονομικά και άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

Hermes: Θα ενισχυθεί η συνδεσιμότητα

Το θέμα της συνδεσιμότητας, όπως έχει προαναφερθεί, κρίνεται αρκετά σημαντικό. Ζητήσαμε σχόλιο από την Hermes Airports για το θέμα, αλλά και για το πώς θα κινηθεί η αγορά το 2023. Όπως λοιπόν ανέφερε στη Σημερινή η Μαρία Κουρούπη, Ανώτερη Διευθύντρια Αεροπορικής Ανάπτυξης και Επικοινωνίας της Hermes Airports, «έχοντας αφήσει πίσω μας δύο πολύ δύσκολες χρονιές με την πανδημία και με το κενό της ρωσικής και ουκρανικής αγοράς να έχει σε έναν βαθμό αποκατασταθεί από ευρωπαϊκούς προορισμούς που έχουν προστεθεί ή ενισχυθεί, αναμένουμε ότι το 2023 η συνδεσιμότητα της Κύπρου θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο». Ήδη, σημείωσε, «έχουν γίνει σημαντικές ανακοινώσεις από αεροπορικές εταιρείες για νέους προορισμούς ή/και την προσθήκη επιπλέον πτήσεων σε υφιστάμενους. Με βάση τον μέχρι στιγμής προγραμματισμό, είμαστε αισιόδοξοι για το 2023, παρόλο που αναγνωρίζουμε ότι και τη νέα χρονιά θα υπάρξουν προκλήσεις για τον τουρισμό και τις αερομεταφορές, ωστόσο, είμαστε προετοιμασμένοι να τις αντιμετωπίσουμε με το ίδιο πνεύμα συνεργασίας με όλους τους εταίρους», κατέληξε η κ. Κουρούπη.

ΣΤΕΚ: Λειτουργικό κόστος και πληθωρισμός

Την ανάγκη συνέχισης της καλής πορείας του τουρισμού τόνισαν από την πλευρά τους οι ξενοδόχοι, καθώς μπορεί το 2022 να κινήθηκε σε ικανοποιητικά υπό τις περιστάσεις επίπεδα, ωστόσο αυτό δεν συνέβη, όπως σημειώνουν, και με την κερδοφορία των τουριστικών επιχειρήσεων, δεδομένης της ενεργειακής κρίσης, των πληθωριστικών πιέσεων που δημιούργησε και των σημαντικών προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Σχολιάζοντας στη «Σημερινή» την εικόνα του τουρισμού τόσο με τα προβλήματά του όσο και με τις προοπτικές του, η Χρυσαίμιλη Ψηλογένη, Γενική Διευθύντρια του ΣΤΕΚ, σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια του 2022 ο κλάδος κινήθηκε σε πολύ καλά επίπεδα τόσο από πλευράς αφίξεων, όσο και από πλευράς εσόδων, έχοντας ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη 6% του ΑΕΠ της κυπριακής οικονομίας.

«Πλέον έχουμε μπροστά μας το 2023 και, δυστυχώς», σημειώνει, «καλούμαστε και πάλι να πορευθούμε με το δεδομένο της αβεβαιότητας, όπως άλλωστε συμβαίνει από το 2020 και την έναρξη της πανδημικής κρίσης. Είναι η τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, που θα έλεγα ότι σχεδιάζουμε την τουριστική περίοδο εν μέσω σημαντικών αβεβαιοτήτων, πολλών αστάθμητων παραγόντων ή αν θέλετε στην κινούμενη άμμο της αβεβαιότητας. Η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα και η αύξηση του ενεργειακού κόστους αποδυναμώνουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών σε παραδοσιακές και αναδυόμενες αγορές. Όλα αυτά ενδέχεται να επηρεάσουν τις αποφάσεις των δυνητικών μας πελατών για τις διακοπές τους. Κάποιοι μπορεί να αποφασίσουν ότι δεν θα ταξιδέψουν, ενώ άλλοι ενδεχομένως να κάνουν διακοπές για λιγότερες μέρες ή να αναζητήσουν φθηνούς προορισμούς.

Συνεχίζοντας, η κ. Ψηλογένη ανέφερε ότι «ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα με τα οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι είναι η κατακόρυφη αύξηση του λειτουργικού μας κόστους. Πέραν του πληθωρισμού και της συνακόλουθης αύξησης των τιμών σε προϊόντα και πρώτες ύλες, που είναι απαραίτητα για τη βιομηχανία της φιλοξενίας, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και το αυξημένο ενεργειακό κόστος. Το 2022 δεν προχωρήσαμε στην αύξηση των χρεώσεών μας, απορροφήσαμε αυτό το κόστος και ο τουρισμός πήγε καλά. Γίνεται όμως αντιληπτό ότι αυτή η προσέγγιση από μέρους μας δεν μπορεί να συνεχιστεί επί μακρόν καθώς εγείρονται πλέον και ζητήματα βιωσιμότητας. Κι αν στο σκέλος του πληθωρισμού μπορεί να μην μπορούν να γίνουν πολλά, δεν ισχύει το ίδιο για το ενεργειακό κόστος. Γι’ αυτό έχουμε αποταθεί στο Υπουργείο Ενέργειας και έχουμε ζητήσει να επεκταθεί και στα ξενοδοχεία το Virtual Net Metering όσον αφορά τουλάχιστον το 80% της κατανάλωσης ενέργειας χωρίς πλαφόν και περιορισμούς. Είναι παράδοξο, πάντως, από τη μία όλοι να μιλούν για εναλλακτικές πηγές ενέργειας και από την άλλη, αυτοί που θέλουν να τις αξιοποιήσουν, να μην τους επιτρέπεται.

»Πέραν τούτων, ο τομέας έχει να αντιμετωπίσει και διαχρονικά προβλήματα όπως είναι η ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος, η εποχικότητα, η έλλειψη προσωπικού, αλλά και η αναγκαιότητα να υπάρξει δικαιότερη νομοθετική ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Όλα αυτά είναι σημαντικά δεδομένου ότι βρισκόμαστε πλέον σε ένα πολύ ανταγωνιστικό τουριστικό διεθνώς περιβάλλον», κατέληξε η κ. Ψηλογένη.

ΠΑΣΥΞΕ: Κτύπημα στη ρευστότητα

Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης κινήθηκε στα ίδια περίπου επίπεδα, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η φετινή χρονιά κύλησε υπό τις περιστάσεις ικανοποιητικά, ωστόσο αυτό δεν συνέβη και με την κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Αναλυτικότερα, ο κ. Ρουσουνίδης σημείωσε σε σχέση με τη φετινή χρονιά ότι υπό τις περιστάσεις κινήθηκε καλά. Όπως είπε, «μέσα από ένα φεστιβάλ κρίσεων καταφέραμε να φτάσουμε στο 80% των αφίξεων του 2019 και στο 90% των εσόδων». Ωστόσο, πρόσθεσε, «η κρίση που διανύουμε έχει εκμηδενίσει την κερδοφορία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον ξενοδοχειακό κλάδο. Το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων είναι διπλάσιο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια», ανέφερε, «εξαιτίας της αύξησης της τιμής του ρεύματος, των πρώτων υλών και γενικά των λειτουργικών εξόδων της κάθε επιχείρησης. Ήδη», συνέχισε, «περάσαμε δυο καταστροφικές χρονιές με την πανδημία και ακολούθησε η χρονιά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Φέτος τα πράγματα ήταν κάπως καλύτερα, κάτι που πιστώνεται στην προσπάθεια που κατέβαλαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι επαγγελματίες του κλάδου».

Ο κ. Ρουσουνίδης συμπλήρωσε ότι η ενεργειακή κρίση, οι πληθωριστικές πιέσεις, η αύξηση των επιτοκίων, οι ελλείψεις στο εργατικό δυναμικό και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα δημιουργούν ένα μείγμα το οποίο κτυπά στη ρευστότητα των επιχειρήσεων δημιουργώντας δυσκολίες στη βιωσιμότητά τους.

Όσον αφορά τώρα την επόμενη χρονιά, ο κ. Ρουσουνίδης εξέφρασε την ελπίδα να κινηθεί τουλάχιστον στα φετινά επίπεδα για να μην κινδυνέψουν οι επιχειρήσεις με στραγγαλισμό, όπως είπε. Ερωτηθείς για την κατεύθυνση προς την Ευρώπη που παίρνει ο τουρισμός μας μετά την απώλεια των Ρώσων τουριστών, ο κ. Ρουσουνίδης είπε ότι δεν αναμένουμε ούτε του χρόνου Ρώσους τουρίστες και, επομένως, σημείωσε, «θεωρώ σωστή την κατεύθυνση προς την ευρωπαϊκή αγορά». Μάλιστα, όπως είπε, οι τουρίστες από τις εν λόγω χώρες φαίνεται να ξοδεύουν περισσότερο αν λάβει κανείς υπόψη ότι βρισκόμαστε στο 90% των εσόδων του 2019 χωρίς τους Ρώσους τουρίστες.