Στρατηγικές κινήσεις αποτροπής: το ουκρανικό παράδειγμα

Η Ρωσική Ομοσπονδία, η οποία εδώ και αρκετά χρονιά ανακάμπτει στο διεθνές πολιτικό σκηνικό ως υπερδύναμη, εφαρμόζει πολιτικές προβολής ισχύος, τελώντας εν πλήρει επιγνώσει πως, στο άναρχο διεθνές σύστημα, η θουκυδίδειος αρχή της ισχύος υπερτερεί του κρατούντος ή εφαρμοστέου εν προκειμένω δικαίου.

Η περίπτωση τής κατά ταύτα εν εξελίξει ευρισκόμενης ουκρανικής κρίσης συνιστά κλασικό παράδειγμα τής κατά τα ανωτέρω αναφοράς, που παραπέμπει στην υπεράσπιση συμφερόντων, όπου η αξιοπιστία των δρώντων, της Ρωσίας εν προκειμένω, αποτελεί το κλειδί της αποτροπής και εν τέλει της αποφυγής ή της υπέρβασης συγκρουσιακών εξελίξεων.

Η ρωσική αποτροπή στην ουκρανική κρίση, η οποία προβάλλεται από μία ηγεσία, όπως αυτή του Βλαντιμίρ Πούτιν, του οποίου η αξιόπιστη αποφασιστικότητα είναι δεδηλωμένη και εμπεδωμένη διεθνώς, προσδιορίζεται από το γεγονός της ικανότητας των δύο εμπλεκομένων μερών, δηλαδή Δύσης και Ρωσίας, να διαπραγματεύονται απευθείας ή και μέσω τρίτων, διαδικασίες εξισορρόπησης, προς αποφυγήν της σύγκρουσης.

Αυτό θα σήμαινε πως οι ΗΠΑ αποφεύγουν να οδηγήσουν τα πράγματα σε ανάφλεξη, υπολογίζοντας, ως διεθνοπολιτικώς είθισται, πως το κόστος γι’ αυτές από μια σύγκρουση, θα ήταν μεγαλύτερο από το όφελος, αφήνουν δε την πορεία της αποκλιμάκωσης στην παρεμβατική λειτουργία του Γάλλου Προέδρου, Εμμανουέλ Μακρόν, του οποίου η διαπραγματευτική προσέγγιση εν τέλει ευνοεί τη Μόσχα, δεδομένου ότι η κατάσταση που επέβαλε η Ρωσία στρατιωτικά και πολιτικά στον ουκρανικό χώρο δεν μεταβάλλεται, ούσα μη αναστρέψιμη, την ίδια στιγμή που η Ουκρανία δηλώνει ετοιμότητα για διάλογο με τη Μόσχα, προφανώς από θέση αδυναμίας ως μια εν εξελίξει φινλανδοποιημένη ζώνη.

Η προβολή αποτρεπτικής ισχύος, πέραν του γεγονότος πως πρέπει να περιβάλλεται από αξιοπιστία, δηλαδή οι τρίτοι να θεωρούν την παρεμβατική ισχύ ως επερχόμενο γεγονός, οφείλει να συμπορεύεται με κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο προς παράγοντες του διεθνούς συστήματος, που θα ενίσχυαν το στρατηγικό πλεονέκτημα του δρώντος. Η παραπάνω προσέγγιση πραγματώνεται στο πεδίο της ουκρανικής κρίσης μέσω ευφυών τακτικών ενεργειών από πλευράς Μόσχας προς το Πεκίνο, ενισχύοντας τοιουτοτρόπως το στρατηγικό προγεφύρωμα της Ρωσίας.

Τα διαδραματιζόμενα στην ουκρανική κρίση επιβεβαιώνουν για μια ακόμα φορά τον ρόλο της αξιόπιστης προβολής ισχύος ως κυρίαρχης συνιστώσας μιας στρατηγικής αποφυγής συγκρούσεων στο χαρτογραφημένο πεδίο της διεθνούς πολιτικής.

Σημειώνεται και υπογραμμίζεται κατά ταύτα πως, πέραν της προδιαγεγραμμένης ως προβλεπόμενης ισορροπίας δυνάμεων, ειρήνης και ασφάλειας, το κρίσιμο ζήτημα των διεργασιών αποτροπής, το οποίο και αναδύεται εν προκειμένω ως κυρίαρχο στοιχείο των εξελίξεων, παραπέμπει στην οιονεί εμπεδωμένη αξιόπιστη εικόνα του δρώντος ως ηγεσίας, όπερ σημαίνει πως αυτό που προβάλλεται ως αξίωση ή ως διεκδίκηση, θα πραγματοποιηθεί άνευ εταίρου.

Αυτή η διάσταση στρατηγικής σε επίπεδο τακτικών κινήσεων, με περιεχόμενο την αποτρεπτική στρατηγική, σαφώς και είναι εφαρμοστέα ως διεργασία και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τούτο δε πολύ περισσότερο, γιατί η τουρκική αναθεωρητική διεκδικητικότητα βαδίζει ως οιονεί παρούσα στρατηγική, της οποίας το περιεχόμενο και τις ευρύτερες κινήσεις Αθήνα και Λευκωσία βιώνουν στην επικράτειά τους καθημερινά.

Τούτων δεδομένων, εν επιγνώσει της διαρκούς τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής, που ως στρατηγική δεν μεταβάλλεται κατά το δοκούν των εσωτερικών ανακατατάξεων και πολιτικών αλλαγών στην Τουρκία, όπως επιδερμικά ορισμένοι κύκλοι προσεγγίζουν το τουρκικό φαινόμενο, Αθήνα και Λευκωσία οφείλουν να συγκλίνουν στην υλοποίηση μιας κοινής εθνικής στρατηγικής, που να έχει ως αιχμή του δόρατος την αξιόπιστη προβολή μέσων και στόχων προς όλες τις κατευθύνσεις.

Το παράδειγμα της προβολής αξιόπιστης αποτροπής από τη σημερινή ρωσική ηγεσία στην ουκρανική κρίση, πολιτική που έχει αποσοβήσει αφενός μεν τη σύγκρουση και αφετέρου προάσπισε τα ρωσικά συμφέροντα παρεμποδίζοντας την οικοδόμηση ενός προπυργίου δυτικών συμφερόντων στο μαλακό υπογάστριο της Μόσχας, οφείλει να αντικρίζεται, τηρουμένων των αναλογιών, στο επίπεδο της ελληνικής στρατηγικής έναντι της Άγκυρας ως παράδειγμα επιτυχούς αποτρεπτικής πολιτικής.