Λιμάνι Λεμεσού - Αττική Οδός: ιδιωτικοποιήσεις προς αποφυγήν

Δύο ιδιωτικοποιήσεις σε Κύπρο και Ελλάδα «ναυάγησαν» σχεδόν ταυτόχρονα. Η ιδιωτικοποίηση του λιμένα της Λεμεσού με την απαίτηση της διαχειρίστριας εταιρείας για εξωφρενικές αυξήσεις στις χρεώσεις των πελατών της. Η καταστροφική ανικανότητα, ολιγωρία και παραλυσία της διαχειρίστριας Εταιρείας της Αττικής Οδού στην Αθήνα, στο να αντιμετωπίσει το κύμα κακοκαιρίας και ιδιαίτερα τη χιονόπτωση που εγκλώβισε χιλιάδες αυτοκίνητα με τους οδηγούς τους.

Ασφαλώς η απάντηση στον δογματισμό δεν είναι ένας αντίθετος δογματισμός. Θέση ορθολογική είναι η αποδοχή της οικονομίας της αγοράς στη βάση του ότι η λειτουργία της αποτελεί βασικό μοχλό κινητοποίησης των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας. Ταυτόχρονα πρέπει να απορρίπτεται η κοινωνία της αγοράς.

Προϋπόθεση πρέπει να είναι πάντα η αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων, με εγκαθιδρυμένους θεσμούς ανακατανομής του εθνικού εισοδήματος και παροχής κοινωνικής προστασίας στα φτωχότερα και αποκλεισμένα στρώματα της κοινωνίας. Σήμερα, πέρα από ιδεολογήματα και ατέλειωτες οικονομικές συζητήσεις, οι σύγχρονες πολιτικές αντιλήψεις κατατείνουν να αναδείχνουν την οικονομική δημοκρατία ως έναν προοδευτικό στόχο για τη διασφάλιση της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η οικονομική δημοκρατία είναι αυτοτελής στόχος, επειδή εξασφαλίζει και ολοκληρώνει την πολιτική δημοκρατία. Είναι ταυτόχρονα όργανο για την παροχή αγαθών και υπηρεσιών στους ανθρώπους και τη δίκαιη κατανομή του κοινωνικού πλούτου. Εγγυάται ταυτόχρονα το ανθρώπινο δικαίωμα στην εργασία, την ισότιμη αξιοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίας και την προστασία των φυσικών θεμελίων της ζωής.

Η ειδοποιός διαφορά της οικονομικής δημοκρατίας από την αχαλίνωτη αγορά είναι ότι στην πρώτη προηγούνται οι κοινωνικοί στόχοι από τους στόχους της ιδιωτικο-οικονομικής αξιοποίησης του κεφαλαίου. Δεν επιτρέπεται η οικονομική δύναμη ή τα μονοπώλια να υπαγορεύουν στην πολιτική το θεσμικό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να κατοχυρώνεται οικολογικά και κοινωνικά υπεύθυνη οικονομική διαχείριση με προβάδισμα των δημοκρατικών αποφάσεων, πάνω από τα κερδοσκοπικά συμφέροντα και την οικονομική δύναμη.

Τελικά η οικονομική δημοκρατία υπηρετεί την επικράτηση των συμφερόντων του γενικού καλού και τον έλεγχο όλων των μορφών οικονομικής δύναμης και τη διαμόρφωση της οικονομικής ανάπτυξης.

Διεφάνη ότι οι άκριτες ιδιωτικοποιήσεις, όπως οι προαναφερθείσες, δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και την ανάπτυξη, αλλά αντίθετα ολοκληρώνουν την ισοπέδωση της οικονομίας και της κοινωνίας.

Θα κλείσω με ένα παράδειγμα εξαιρετικά αφιερωμένο σε όσους μάς «κανοναρχούν» από πρωίας μέχρι νυκτός από τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά Μέσα Ενημέρωσης για την ανάγκη ιδιωτικοποιήσεων ως της πανάκειας για επίλυση των προβλημάτων της οικονομίας.

Λοιπόν στις ΗΠΑ, στη Νέα Υόρκη συγκεκριμένα, τα τρένα που μεταφέρουν τα εκατομμύρια εργαζομένων στις δουλειές τους είναι κάτι συρμοί – βαγόνια σκουριασμένα και πανάθλια. Σε αντίθεση με την αθλιότητα αυτών των τρένων υπάρχουν υπόγειοι σιδηρόδρομοι σύγχρονοι, λειτουργικοί και άνετοι, που είναι μάλιστα και εξαιρετικά επικερδείς. Λεπτομέρεια σημαντική. Οι πρώτοι σιδηρόδρομοι ανήκουν σε ιδιωτική εταιρεία. Οι δεύτεροι είναι δημοτική επιχείρηση.

Δίδαγμα. Οι μιμητικές αντιγραφές και το παπαγάλισμα ξένων προτύπων είναι δογματισμός και συντηρητισμός της χειρότερης μορφής. Άρα λοιπόν το ζητούμενο είναι η αξιοποίηση της αγοράς και όχι η άκριτη υποδούλωση στους ανεξέλεγκτους μηχανισμούς της. Αυτό επιτάσσει η σύγχρονη αντίληψη της οικονομικής δημοκρατίας και το συμφέρον των κοινωνιών, τελικά των ίδιων των ανθρώπων.