Η μοναρχία και η θέση της βασίλισσας του Ηνωμένου Βασιλείου

Η μοναρχία σαν πολίτευμα σήμερα υπάρχει σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, στις περισσότερες από τις οποίες φαίνεται ότι γενικά είναι αποδεκτή από τους κατοίκους της.

Η μοναρχία ως γνωστόν υπάρχει, μεταξύ άλλων, στις Σκανδιναβικές χώρες - Σουηδία, Νορβηγία και Δανία - όπου οι βασιλείς είναι περισσότερο κοντά στο κόσμο και γενικά δημοφιλείς. Υπάρχει επίσης η μοναρχία στο Βέλγιο, στην Ολλανδία και στην Ισπανία.

Στην Ελλάδα η μοναρχία υπήρχε επί Όθωνος κατ’ αρχήν και μετά με τη Δυναστεία των Γλύξμπουργκ από τη Δανία, με τον Γεώργιο Α’, τoν Κωνσταντίνο κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που τον διαδέχθηκε ο Αλέξανδρος, περίοδος εξορίας των βασιλέων μέχρι την παλινόρθωση με τον Γεώργιο Β’ επί Κονδύλη, τον θάνατό του το 1947, η συνέχεια με τον Παύλο και τον Κωνσταντίνο, ο οποίος αναγκάστηκε να παραιτηθεί επί του καθεστώτος των συνταγματαρχών. Το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1974 με τη μεταπολίτευση και επί κυβερνήσεως Καραμανλή για το θέμα της βασιλείας στην Ελλάδα, έδωσε την πλειοψηφία του ελληνικού λαού για το δημοκρατικό πολίτευμα. Μετά από αρκετό καιρό ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος καθώς και η οικογένειά του ή μέρος αυτής διαμένουν στην Ελλάδα μόνιμα ή περιοδικά.

Η περισσότερο γνωστή μοναρχία στο κόσμο σήμερα είναι αυτή του Η.Β., με τη βασίλισσα Ελισάβετ επί του θρόνου για 70 χρόνια και αποτελεί τον επί μακρότερον υπηρετήσαντα μονάρχη στη Βρετανία.

Η βασίλισσα Ελισάβετ, από το 1952 στον θρόνο, με την ήρεμη συμπεριφορά της έχει επιρροή στα πράγματα της χώρας της και διεθνώς και κυρίως στη Κοινοπολιτεία, χωρίς θόρυβο και αχρείαστες παρεμβάσεις. Ένα χαρακτηριστικό επαινετικό άρθρο βρίσκεται στο περιοδικό του Chatham House The World Today (βλ. Anne Twomey, “The Queen’s ambit”, The World Today, February & March 2022, σελ. 26).

Λόγω της μυστικότητας που περιβάλλει τις ζωές των βασιλικών προσώπων λίγα πράγματα γενικά βγαίνουν στην επιφάνεια. Υπάρχουν βέβαια ορισμένα γεγονότα που τα εκμεταλλεύονται τα ΜΜΕ για ευνόητους λόγους. Όπως τελευταία οι σχέσεις του πρίγκιπα Harry και της Αμερικανίδας γυναίκας του με το παλάτι και η διακοπή των σχέσεών τους κατά κάποιο τρόπο με αυτό.

Η βασίλισσα Ελισάβετ και λόγω της μακράς πείρας της στις διεθνείς σχέσεις, σιωπηλά και αθόρυβα ασκεί επιρροή στη βρετανική και διεθνή ζωή, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων της χώρας της με την Κοινοπολιτεία.

Είναι γνωστές οι παρεμβάσεις της στην Αυστραλία επί Robert Menzies το 1952 σχετικά με τον διορισμό Governor-General για την Αυστραλία (ενθ.). Επίσης στην Τασμανία το 1958 (ενθ.).

Η βασίλισσα ενεργεί συνήθως με τον εσωτερικό της κύκλο και κυρίως τον ιδιαίτερό της γραμματέα, οι οποίοι την προστατεύουν. Πολλοί λένε ότι εφ’ όσον υπάρχει η βασίλισσα Ελισάβετ με την επιρροή της οι σχέσεις με τον έξω κόσμο και την Κοινοπολιτεία είναι διασφαλισμένες. Διερωτώνται, όμως, τι θα γίνει μετά που θα εγκαταλείψει τον θρόνο.