Κόστος Ζωής

Ακρίβεια διαρκείας: Στον Θεό οι τιμές των βασικών προϊόντων

Θα συνεχιστεί το ράλι αυξήσεων στις τιμές μέχρι και το καλοκαίρι, οπότε και αναμένεται σταθεροποίηση, ενώ μειώσεις θ’ αρχίσουμε να βλέπουμε από το φθινόπωρο και μετά, εκτιμά ο Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης

Μακρά σε διάρκεια εκτιμάται ότι θα είναι η ακρίβεια στα βασικά καταναλωτικά αγαθά και στις υπηρεσίες που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, ως απότοκο των δύο ταυτόχρονων κρίσεων που διανύουμε, δηλαδή από τη μία της πανδημίας του κορωνοϊού και από την άλλη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Την ίδια ώρα, οι τιμές καυσίμων και ενέργειας αναμένεται πως μέχρι το καλοκαίρι θ’ αρχίσουν να μειώνονται εμφανώς. Αυτά ανέφερε στη «Σημερινή» ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, δηλώνοντας, παράλληλα, πως θα φτάσουμε στο σημείο, που κάποιοι καταναλωτές, δυστυχώς, δεν θα είναι σε θέση να κάνουν ούτε τις απαραίτητες αγορές για τα νοικοκυριά τους.

«Αυτή είναι μόνο η αρχή»

Το ράλι αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων, ενέργεια και βασικά προϊόντα ξεκίνησε από την αρχή του 2022, κυρίως λόγω των συνεπειών της πανδημίας, ενώ από τα μέσα Φεβρουαρίου, που κορυφώθηκε το ουκρανικό ζήτημα και μετά ακολούθησε η εισβολή των Ρώσων στην χώρα, που επέφερε τις οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, οι τιμές εκτινάχθηκαν και έπεται συνέχεια. Όπως εξήγησε στη «Σ» ο κ. Δρουσιώτης, οι τιμές καταγράφουν αύξηση στα βασικά προϊόντα, αλλά όχι σε όλα ακόμη. Προειδοποίησε, μάλιστα, ότι αυτό που βιώνουμε τον τελευταίο μήνα είναι μόνο η αρχή, αφού η κορύφωση θα επέλθει τους μήνες Απρίλιο και Μάιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται για να σταθεροποιηθούν τους καλοκαιρινούς μήνες και ακολούθως το φθινόπωρο ή ακόμα και το χειμώνα ίσως να αρχίσουμε να παρατηρούμε μειώσεις. «Θα τραβήξει καιρό αυτή η ιστορία και θα μας επηρεάσει ακόμα περισσότερο. Οι καταναλωτές ανάλογα με τις προτεραιότητές τους θα αναγκαστούν να λάβουν αποφάσεις για το τι θα κόψουν και τι θα αφήσουν, ώστε να κάνουν στοχευμένες αγορές για τα απαραίτητα, ενώ δυστυχώς θα υπάρξουν και νοικοκυριά που ακόμα και τις απαραίτητες αγορές δεν θα μπορούν να τις κάνουν», δήλωσε.

Σύμφωνα με τον κ. Δρουσιώτη, οι τιμές για καύσιμα και ενέργεια αναμένεται να μειωθούν, αλλά όχι στο άμεσο διάστημα. Όπως είπε, μέχρι ένα με δύο μήνες μπορεί κάποιος να κάνει προβλέψεις, ωστόσο αναμένεται ότι μέχρι το καλοκαίρι θα έχουμε μειώσεις και θα είναι εμφανείς. «Εκεί που δεν θα δουν μειώσεις οι καταναλωτές είναι στα βασικά καταναλωτικά αγαθά, προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτά δεν βλέπω να μειώνονται σύντομα γιατί η ιστορία έδειξε πως όταν ανεβαίνουν οι τιμές αυτές δύσκολα κατεβαίνουν ή παραμένουν εκεί που είναι», δήλωσε.

Ερωτηθείς για τους λόγους εκτόξευσης των τιμών, ο κ. Δρουσιώτης ανέφερε πως για τα τρόφιμα οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, σε καύσιμα και ενέργεια, όμως, όπως είπε χαρακτηριστικά, «είναι πράξεις και παραλείψεις αρμόδιων Αρχών και υπευθύνων, οι οποίες οδήγησαν σε σημαντική αύξηση των τιμών. Κάποιοι δεν έκανα σωστά τη δουλειά τους και θα πρέπει να πάνε στα σπίτια τους, αλλά τους καλύπτουν».

Καύσιμα και ρεύμα

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Καταναλωτών για τις τιμές καυσίμων, η βενζίνη 95 στις 23 Μαρτίου 2022 ανήλθε στα €1,412 σεντ ανά λίτρο, ενώ την 1η του έτους ήταν στα €1,316 σεντ ανά λίτρο. Παρατηρείται δηλαδή μία αύξηση της τάξης του €0,096 σεντ ανά λίτρο. Η τιμή του πετρελαίου κίνησης στις 23 Μαρτίου 2022 ανήλθε στα €1,680 σεντ ανά λίτρο, ενώ δύο μήνες πριν ήταν στα €1,418 σεντ ανά λίτρο, άρα αυξήθηκε κατά €0,262 σεντ ανά λίτρο. Το πετρέλαιο θέρμανσης την περασμένη Τετάρτη (23.3.2022) κόστιζε €1,255 σεντ ανά λίτρο, ενώ την 1η Ιανουαρίου 2022 κόστιζε μόνο €0,936 σεντ ανά λίτρο. Εδώ παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με τα υπόλοιπα καύσιμα, αφού η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αυξήθηκε κατά €0,319 σεντ ανά λίτρο. Βέβαια, οι τιμές την 1η του έτους θεωρούνταν ήδη αυξημένες σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες και ιδιαίτερα σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021, όταν η τιμή της βενζίνης 95 δεν ξεπερνούσε τα €1,070 σεντ ανά λίτρο, του πετρελαίου κίνησης τα €1,100 σεντ ανά λίτρο και του πετρελαίου θέρμανσης τα €0,655 σεντ ανά λίτρο.

Όσον αφορά το ρεύμα, όπως ανέφερε ο κ. Δρουσιώτης, η τιμή του επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και διάφορες χρεώσεις, ωστόσο η σημαντικότερη χρέωση αφορά στην αναπροσαρμογή της τιμής της κιλοβατώρας. Η τιμή χρέωσης της κιλοβατώρας (kWh) αναφέρεται στη βασική τιμή καυσίμων ανά τόνο. Ενδεικτικά ο κ. Δρουσιώτης ανέφερε πως τον Ιανουάριο η μέση σταθμική τιμή της κιλοβατώρας όπως αυτή υπολογίστηκε από την ΑΗΚ ήταν στα 763 ευρώ, τον Φεβρουάριο στα 717 ευρώ και τον Μάρτιο έχει οριστεί στα 687 ευρώ.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή

Για τις τιμές καταναλωτικών αγαθών, ο κ. Δρουσιώτης είπε πως «τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας περιλαμβάνουν τον Φεβρουάριο, ωστόσο οι μεγάλες αυξήσεις έγιναν τον Μάρτιο. Γι’ αυτό θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τις 7 Απριλίου, όταν θα ανακοινώσει η Υπηρεσία τον δείκτη τιμών καταναλωτή που περιλαμβάνει και τον Μάρτιο. Τότε θα ξέρουμε ποια θα είναι η εικόνα». Σημειώνεται πως τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας αναφέρουν πως ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τον Φεβρουάριο 2022 αυξήθηκε κατά 5,8% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021, ενώ σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αυξήθηκε κατά 0,9%. Για την περίοδο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2022 σημειώθηκε αύξηση 5,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.Συγκριτικά με τον Φεβρουάριο του 2021, οι κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο και Μεταφορές παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μεταβολές με ποσοστά 13,4% και 11,2% αντίστοιχα. Σε σχέση με τον Ιανουάριο 2022, η μεγαλύτερη μεταβολή καταγράφηκε στην κατηγορία Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά (4,9%). Για την περίοδο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 2022, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρατηρήθηκαν στις κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο (13,8%) και Μεταφορές (11,0%). Η μεγαλύτερη μεταβολή στις οικονομικές κατηγορίες συγκριτικά με τον Φεβρουάριο του 2021 παρατηρήθηκε στην κατηγορία Ενέργεια (26,2%). Σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, η κατηγορία Τρόφιμα - Αλκοολούχα Ποτά - Καπνός κατέγραψε τη μεγαλύτερη μεταβολή με ποσοστό 3,7%.

Βασικά καταναλωτικά αγαθά

Πέραν των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας, ενδεικτικά είναι και τα τελευταία επίσημα στοιχεία για τις τιμές των βασικών καταναλωτικών προϊόντων που είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Καταναλωτή, τα οποία προκύπτουν από έρευνα που διενεργήθηκε στις 9 Μαρτίου 2022 σε 39 υπεραγορές παγκυπρίως. Αξίζει να σημειωθεί πως, από τα 168 προϊόντα που αναφέρονται στον σχετικό πίνακα, τα 94 μέσα σε ένα μήνα παρουσίασαν αύξηση στις τιμές τους, ενώ μόλις 4 παρέμειναν σταθερά.

Σύμφωνα με τα εν λόγω στοιχεία, τη μεγαλύτερη αύξηση στην τιμή τους κατέγραψαν τα αγγουράκια. Συγκεκριμένα, η τιμή για τα αγγουράκια χωραφιού αυξήθηκε κατά 24,2% (από €3,93 που στοίχιζαν ανά κιλό στις 9 Φεβρουαρίου 2022, στις 9 Μαρτίου 2022 στοίχιζαν €4,89), ενώ η τιμή για τα αγγουράκια θερμοκηπίου αυξήθηκε κατά 14,6% (από €3,47 που στοίχιζαν ανά κιλό στις 9.2.2022, στις 9.3.2022 στοίχιζαν €3,98). Από την άλλη, τη μεγαλύτερη μείωση στις τιμές σημείωσαν οι ντομάτες (-43%) και οι φρέσκες πατάτες (-21,9%). Μικρή αύξηση ύψους 1,2% σημείωσαν και οι τιμές στα χόρτα δέσμης.

Η κατηγορία που καταγράφει μόνο αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων της είναι αυτή με τα αρτοποιήματα. Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 1,2% μέχρι και 8,3%. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως ένα μικρό ψωμί άσπρο στις 9.2.2022 στοίχιζε €1,09, ενώ στις 9.3.2022 έφτασε το €1,18, ενώ ένα μικρό slice άσπρο από €1,46 που στοίχιζε πριν από ένα μήνα, ανήλθε στο €1,55.

Αυξήσεις που αγγίζουν μέχρι και το 4,5% καταγράφουν επίσης όλα τα προϊόντα καφέ που περιλαμβάνονται στον σχετικό πίνακα, εκτός 2 περιπτώσεων, των οποίων οι τιμές παρέμειναν σταθερές. Εντύπωση προκαλεί ακόμη η αύξηση στις τιμές του νερού, που σε κάποιες περιπτώσεις φτάνει μέχρι και το 5,1%. Πιο ακριβά κατά 3,8% ήταν τα αβγά, κατά 3,7% το αλεύρι και κατά 1,2% η ζάχαρη.

Αυξήσεις στις τιμές καταγράφουν επίσης προϊόντα από συγκεκριμένες μάρκες όπως το ρύζι (6,6%), οι φακές (13,9%), το πιλάφι (10,7%), τα δημητριακά (6,3%), κονσέρβες τόνου (5,6%), αλλαντικά (3,4%), κάποια ζυμαρικά (9,5%) και κάποια κατεψυγμένα προϊόντα όπως ο σολομός (13,2%).

Αισθητά πιο ακριβό ήταν το λάδι, με την αύξηση κάποιες φορές στην τιμή του να φτάνει το 5,9% το ηλιέλαιο (από €7,53 πήγε €7,97) και το 3,8% το ελαιόλαδο (από €6,53 σε €6,77). Ο ζωμός κότας επίσης ήταν πιο ακριβός κατά 5% (από €1,36 πήγε €1,43).

Το Παρατηρητήριο Τιμών στις 9 Μαρτίου 2022 κατέγραψε ουσιαστικά την απαρχή της ανηφόρας και στις τιμές των κρεάτων, οι οποίες σημείωναν σε όλα τα είδη ανεξαιρέτως ελαφριά αύξηση της τάξης του 0,9%.

Ελαφρώς καλύτερα ήταν τα πράγματα όσον αφορά τα γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα, τα οποία -εξαιρουμένων κάποιων μεμονωμένων περιπτώσεων- σημείωσαν μείωση στις τιμές. Μειωμένη -έστω και λίγο- ήταν και η τιμή του γάλακτος, ενώ σε γενικές γραμμές πιο κάτω ήταν οι τιμές για τα φρέσκα ψάρια.

Τέλος, αξίζει ν’ αναφερθεί πως και ο κύλινδρος υγραερίου συνέχιζε την ανοδική του πορεία που είχε ξεκινήσει από τον περασμένη Ιανουάριο, όταν η μέση τιμή του ήταν στα €14,50. Στις 9/2 η μέση τιμή ανήλθε στα €15,90 και στις 9/3 στα €15,95 (+0,3%).

Υπενθυμίζεται πως το συγκεκριμένο Παρατηρητήριο πραγματοποιείται σε μηνιαία βάση με σκοπό την παρακολούθηση της διακύμανσης των τιμών των βασικών καταναλωτικών αγαθών και την εξαγωγή σχετικών συμπερασμάτων.