Το νέο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά και το δίκτυο Σημαιοφορίδη

Ένα ερευνητικό κενό παραμένει

Πάει καιρός που αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε σε εκπομπές και γραπτώς κατά το δυνατόν τεκμηριωμένα ποια λάθη οδήγησαν στην αδιαφορία απέναντι στην υποδειγματική πολυετή συλλογή πληροφοριών από το Κλιμάκιο Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη για τις προετοιμασίες απόβασης, στρατιωτικής εισβολής από τον τουρκικό στρατό.

Ένας άριστος γνώστης της τουρκικής γλώσσας, με σοβαρή εμπειρία στη στρατιωτική τουρκική γλώσσα ασυρμάτων και λοιπών επικοινωνιών, υποκλέπτει από το 1970 τη σύνολη παράλια δραστηριότητα των Τουρκικών Διοικήσεων απέναντι από την Κύπρο. Καταφέρνει την εδραίωση ενός τακτικού και στρατηγικού προβαδίσματος για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Από τον Απρίλιο του 1974 περιγράφει όλες τις αλλαγές στην πορεία ενεργειών του τουρκικού στρατού. Λεπτομερώς όλες οι ενέργειες για αλλαγή του επιπέδου επιχειρήσεων στο Αεροδρόμιο της Μερσίνης. Βέβαια, η κατάθεση Σημαιοφορίδη απετέλεσε την πλέον πιστευτή και βάσιμη μαρτυρία, τόσον στην επιτροπή φακέλου στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο…

Μελετώντας το τελευταίο αξιόλογο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά, είχα μιαν κρυφή ελπίδα πως, πέρα από τις πάμπολλες αμερικανικές πηγές και συνεντεύξεις πρωταγωνιστών, καθώς και το συγκλονιστικό απομαγνητοφωνημένο ΠΟΛΕΜΙΚΟ συμβούλιο, θα διερευνούσε την τύχη των σημειωμάτων και αναφορών Σημαιοφορίδη. Ποιοι τα μελετούσαν, τι οδηγίες έδιδαν; Ποιοι αδιαφόρησαν παντελώς για το περιεχόμενό τους; Υπήρξαν κάποιοι που ανησύχησαν;

Ο συγγραφέας, έχοντας όντως έναν τεράστιο όγκο υλικού να τιθασεύσει, θα ήταν αδύνατον να εμβαθύνει σε μια παράμετρο πληροφοριών που είναι όντως αρχειακά δυσκολοδιερεύνητη.

Έτσι τα ερωτήματα παραμένουν. Γνώριζαν οι πρωταγωνιστές τα σήματα Σημαιοφορίδη, που από τον Μάρτιο–Απρίλιο ήταν τόσα πολλά που .«έκαιγαν» τα μηχανήματα διαβίβασης; Εκτός από το ΓΕΣ και το ΓΕΕΦ, γνώριζε άραγε η Κυπριακή ΚΥΠ και ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ Μακάριος το περιεχόμενο των μηνυμάτων; Ξέρουμε πως από τα χρόνια του εξήντα είχε πολύ καλά μηχανήματα υποκλοπής και μια αρκετά καλή αίθουσα συνεχούς τηλεπικοινωνιακής παρακολούθησης. Στη Διεθνή πρακτική, ένα τετράμηνο μηνυμάτων και τηλεφωνικών επικοινωνιών δεν μπορεί να παραμείνει στεγανό.

Στην Κύπρο του εβδομήντα, οι πληροφοριοδότες πρεσβειών και υπηρεσιών ήταν εκατοντάδες. Οι Αμερικάνοι και οι Σοβιετικοί είχαν κανονικό σύστημα στρατολόγησης με έμμεσες και άμεσες αμοιβές. Είχαν γνώση της ύπαρξης του δικτύου Σημαιοφορίδη; Αν είχαν, ενήργησαν για να μην λαμβάνεται υπ’ όψιν; Τα ερωτήματα παραμένουν και μετά την κυκλοφορία του αξιόλογου και πολύτιμου βιβλίου του Αλέξη Παπαχελά.

Το βιβλίο του Παπαχελά έχει μια αρετή και ταυτόχρονα αδυναμία. Δεν αξιοποιεί όσο θα έπρεπε τις τοπικές Κυπριακές πηγές. Αυτό επιτρέπει να ιχνογραφηθεί ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ρόλος και τα γεγονότα, καθώς και τα παρασκήνια των Αθηνών και της Χούντας.

Αυτό που θα είναι τώρα πολύτιμο, είναι η ανάγνωση του βιβλίου σε αντιπαραβολή με τα βιβλία και τα κείμενα του Ανδρέα Χριστοφίδη για τον Κίσσινγκερ, την έρευνα του Γιάννη Λάμπρου για τις πρώτες ώρες της εισβολής και τη μυστήρια σιγή κάποιων όπλων, καθώς και δύο βιβλίων του Σπύρου Παπαγεωργίου που πολύ έγκαιρα φώτισαν παραμέτρους και γεγονότα, που τώρα φωτίζει αρκετά και ο Παπαχελάς.

Όλα τα ανωτέρω, χωρίς πρόσθεση μηδενισμού ενός βιβλίου που εκ των πραγμάτων αποτελεί μια ιστοριογραφική τoμή, αφού ξεκαθαρίζει ποιοι δεν ήθελαν καμία αντίσταση στην εισβολή και τον Αττίλα.