O πόλεμος στην Ουκρανία και οι αδυναμίες της άμυνας της Κύπρου

Σήμερα η ημικατεχόμενη επί μισόν αιώνα Κύπρος συνεχίζει να υφίσταται την επιθετικότητα της Τουρκίας, η οποία έχει ως τελικό στόχο τον έλεγχο όλης της νήσου και οι Έλληνες κάτοικοί της διατρέχουν θανάσιμο κίνδυνο. Δυστυχώς, η αμυντική θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) δεν βρίσκεται στο απαιτούμενο επίπεδο. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που βρίσκεται σε εξέλιξη, και η αιματοχυσία που ζωντανεύει τις εφιαλτικές μνήμες μας από την βάρβαρη τουρκική εισβολή του 1974, ας ενεργοποιήσουν τα αντανακλαστικά μας και να ενδυναμώσουμε επειγόντως την άμυνά μας. Να το πράξουμε στην ειρηνική περίοδο, προτού ξεσπάσει πολεμική κρίση, γιατί τότε θα είναι πολύ αργά.

Η ενίσχυση της αμυντικής ικανότητάς μας από τον καιρό της ειρήνης είναι τελείως απαραίτητη, για να αποτρέψουμε νέα τετελεσμένα επί του εδάφους. Αν δεν προετοιμαστούμε από τον καιρό της ειρήνης, θα αντιμετωπίσουμε ανυπέρβλητα προβλήματα σε μία νέα επιθετική ενέργεια της Τουρκίας κατά των ελεύθερων εδαφών της ΚΔ, που δεν πρέπει να αποκλείεται. Το παράδειγμα της Ουκρανίας, που αιφνιδιάστηκε από τη ρωσική εισβολή, είναι χαρακτηριστικό. Προβαίνει σε σπασμωδικές κινήσεις ενίσχυσης της άμυνάς της, μέσα στη δίνη του πολέμου, ενώ θα έπρεπε αυτό να είχε γίνει από την ειρηνική περίοδο και ιδιαίτερα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.

Είναι χρήσιμο να επισημανθούν τρεις βασικοί τομείς που αφορούν το κεφάλαιο της ασφάλειας και σχετίζονται με τις αδυναμίες της άμυνάς μας. Συγκεκριμένα :

1. Η στρατηγική για την ασφάλεια. Απαιτείται όπως η ΚΔ συγκροτήσει Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΣΥΜΒΕΑ, NSC), το οποίο να συντάξει Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ, NSS), να παρακολουθεί την υλοποίησή της και να χειρίζεται αποτελεσματικά τις κρίσεις. Είναι ένα μέσο απαραίτητο για το κράτος μας, προς αξιολόγηση των απειλών, την επιλογή του βέλτιστου τρόπου διαχείρισης της εθνικής ισχύος προς αντιμετώπισή τους, αλλά και τον καθορισμό των εθνικών συμφερόντων και επιδιώξεων του κράτους μας. Γιατί δεν συγκροτείται ΣΥΜΒΕΑ στην ημικατεχόμενη Κύπρο;
2. Οι αμυντικές δαπάνες. Είναι απαραίτητο να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες για τον εκσυγχρονισμό των μέσων και οπλικών συστημάτων της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), και την απόκτηση ικανού πολεμικού ναυτικού (ΠΝ) και Αεροπορίας (ΠΑ), τα οποία στερείται αδικαιολόγητα, αφού υπήρχαν οι χρηματικοί πόροι, αλλά έλειπε η πολιτική βούληση των κυβερνήσεών μας. Το ποσοστό των αμυντικών δαπανών της ΚΔ επί του ΑΕΠ είναι μικρότερο του 2% και πρέπει να αυξηθεί και υπερβεί το 2%, όπως συμβαίνει με την Ελλάδα, η οποία υφίσταται την διαρκή τουρκική επιθετικότητα κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Η Γερμανία, εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αποφάσισε εσπευσμένα να αυξήσει το ποσοστό των αμυντικών δαπανών της από 1,5% σε ποσοστό άνω του 2% και να επενδύσει ποσό €100 δις σε ένα ειδικό ταμείο για την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεών της. Η ΚΔ, η οποία έχει τον εχθρό εντός των πυλών της, γιατί διαθέτει επί πολλά χρόνια μόνο μικρό μέρος των εισπράξεων του Ταμείου Αμυντικής Θωράκισής (ΤΑΘ) της για τους εξοπλισμούς της ΕΦ, η οποία έχει πολύ μεγάλες ανάγκες αγοράς νέων οπλικών συστημάτων, απόκτησης ικανού ΠΝ και ΠΑ, αλλά και εκσυγχρονισμού των υφισταμένων μέσων και οπλικών συστημάτων της, που είναι μεγάλης ηλικίας; Δεν υπάρχει ανησυχία για τη συνεχή ενίσχυση των ΤΔΚ με σύγχρονα επιθετικά οπλικά συστήματα (γερμανικά άρματα Leopard 2 A4, αυτοκινούμενα πυροβόλα 155 χιλ. μακρού βεληνεκούς, drones, κ.ά.); Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και ανεπίτρεπτο να υποτιμάται η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, όταν μάλιστα η χώρα αυτή κατέχει μεγάλο τμήμα της επικράτειας της ΚΔ, προκάλεσε φρικτά δεινά στον Ελληνισμό της Κύπρου και συνεχίζει την επιθετικότητά της σε βάρος του.
3. Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ). Διαχρονικά οι κυβερνήσεις της ΚΔ και το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος υποστηρίζουν στις συνομιλίες λύσης του Κυπριακού, την απομάκρυνση των τουρκικών δυνάμεων κατοχής αλλά και την αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους. Η θέση για αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους (σελ.70, εγγράφου συγκλίσεων Ντάουνερ 30 Απριλίου 2013) καταδεικνύει ότι οι κυβερνήσεις μας δεν αντιλαμβάνονται την αξία των ΕΔ για τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος αυτοάμυνας. Είναι θέση η οποία πρέπει να αναθεωρηθεί, για να μην απεμπολήσει το κράτος μας το αναφαίρετο δικαίωμα της αυτοάμυνας (άρθρο 51 Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ). Δεν πρέπει να μετατραπούμε σε μιαν ανοχύρωτη πολιτεία, όπως θα συνέβαινε, αν είχε εφαρμοσθεί το σχέδιο Ανάν, ή αν εφαρμοσθεί λύση Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) ή άλλης μορφής λύση που αφοπλίζει το κράτος μας. Το ιστορικό δίδαγμα είναι ότι οι ισχυροί δεν σέβονται τις ανοχύρωτες πολιτείες και θέτουν τα συμφέροντά τους υπεράνω του δικαίου. Η αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους υποστηρίζεται ένθερμα από την Τουρκία για να έχει υπό τον έλεγχό της την Κύπρο, όπως η Ρωσία σήμερα απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας (ένας από τους στόχους της στρατιωτικής εισβολής της) για να την έχει υπό τον έλεγχό της.

Οι ΕΔ αποτελούν τον θεμέλιο λίθο επί του οποίου οικοδομείται οποιοδήποτε σύστημα ασφάλειας, γι’ αυτό όλες οι χώρες διαθέτουν ΕΔ. Η ΚΔ χρειάζεται έναν μικρό, αλλά σύγχρονο και αποτελεσματικό στρατό με αυξημένες αποτρεπτικές ικανότητες, αποφασισμένο να αγωνισθεί για τα δίκαιά μας. Η Τουρκία να υπολογίζει κόστος σε αίμα και διεθνή κατακραυγή, αν συνεχίσει την επεκτατική δράση της κατά της Κύπρου. Η ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου ενισχύει τη δυνατότητα αυτοάμυνάς της, τη διπλωματική ικανότητά της, το αίσθημα ασφάλειας του λαού και συμβάλλει στην προοπτική αναζωογόνησης του δόγματος του ΕΑΧ και σύναψης αμυντικών συμμαχιών, αναγκαίων ιδιαίτερα για τις μικρές χώρες όπως η δική μας.

Σε περίπτωση πολεμικής κρίσης κανένας ξένος δεν θα προστρέξει σε βοήθειά μας, αν εμείς δεν ασκήσουμε αποτελεσματικά το δικαίωμα της αυτοάμυνας, που απαιτεί ύπαρξη αξιόπιστων ΕΔ, και αν δεν έχουμε αμυντικές συμμαχίες. Από τον πόλεμο στην Ουκρανία να αντλήσουμε χρήσιμα διδάγματα για την ασφάλειά μας.

*Αντιστράτηγος ε.α.