Δύο χρόνια κορωνοϊός – Όλα όσα περάσαμε και η σημερινή κατάσταση

Δύο χρόνια συμπληρώνονται από την εμφάνιση της Covid-19 στο νησί μας. Η μυστηριώδης ασθένεια που εξαπλώθηκε ραγδαία στην Κίνα, φάνταζε μακρινή για την Κύπρο και την Ευρώπη. Η ασθένεια που έγινε πανδημία φιγουράριζε ως πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ και δεν άργησε να βγει εκτός κινεζικών συνόρων, απλώνοντας τα πλοκάμια της σε όλον τον πλανήτη. Στις 11 Ιανουαρίου 2020 καταγράφεται και ο πρώτος θάνατος από κορωνοϊό παγκοσμίως, σηματοδοτώντας την έναρξη του εφιάλτη. Η Κύπρος θεωρείτο από τις τυχερές χώρες, αφού ο ιός εμφανίστηκε με σχετική καθυστέρηση. Η πρώτη υποψία κρούσματος προέκυψε στο νησί μας τον Φεβρουάριο του 2020, όταν ασθενής που νοσηλευόταν στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας παρουσίασε συμπτώματα του επικίνδυνου ιού. Ωστόσο στις εξετάσεις που έγιναν φάνηκε ότι ο συγκεκριμένος ασθενής δεν έπασχε από κορωνοϊό. Εντούτοις το κράτος δεν έδειξε σημάδια εφησυχασμού και έλαβε την απόφαση για συστηματική εξέταση των πολιτών, η οποία θα διενεργείτο υπό την εποπτεία του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου. Την ίδια περίοδο, και ενώ η Κύπρος παρέμενε ανεπηρέαστη από τον ιό, το κράτος αποφάσισε και τον έλεγχο όλων των πυλών εισόδου στα ελεγχόμενα από τη Δημοκρατία εδάφη (συμπεριλαμβανομένων των αεροδρομίων, των λιμανιών και των οδοφραγμάτων).

Το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού, το πρώτο «lockdown» και ο πρώτος θάνατος στην Κύπρο

Η εμφάνιση του ιού (που είχε ήδη επιφέρει τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων σε άλλες χώρες) στην Κύπρο έγινε τον Μάρτιο του 2020. Σε διάστημα μία βδομάδας παρουσιάστηκαν 21 κρούσματα, που αφορούσαν σε πολίτες οι οποίοι είχαν ταξιδέψει στο εξωτερικό. Οι συγκεκριμένες περιπτώσεις τέθηκαν σε καραντίνα και ταυτόχρονα άρχισε η λειτουργία των νοσοκομείων αναφοράς.

Στις 10 Μαρτίου η Κύπρος μπήκε και επίσημα για πρώτη φορά σε «lockdown», μέχρι και τις 31 Μαρτίου. Έκλεισαν τότε οδοφράγματα, ενώ εργασίες και σχολεία δεν λειτουργούσαν. Σε λειτουργία παρέμεναν οι δημόσιες υπηρεσίες για επείγοντα ζητήματα, οι υπεραγορές, τα φαρμακεία και, φυσικά, ο τομέας της υγείας. Από τις πρώτες μέρες του «lockdown», τα κρούσματα άρχισαν να αυξάνονται ραγδαία φτάνοντας τα 160 μέχρι την 27η Μαρτίου, ενώ στο μεταξύ είχε ανακοινωθεί ο πρώτος θάνατος εξαιτίας του ιού, στις 21 Μαρτίου. Ως εκ τούτου, το πρώτο «κέρφιου» τέθηκε σε ισχύ: Οι μετακινήσεις με SMS στο 8998 ήταν πλέον γεγονός, έπειτα από διάγγελμα του ΠτΔ μέσω του οποίου ανακοινώθηκε ότι μπαίνει τέλος στις άσκοπες μετακινήσεις. Η επέκταση του «lockdown» ήρθε αμέσως μετά το τέλος του χρονικού ορίου για τα πρώτα περιοριστικά μέτρα, με το κράτος να λαμβάνει νέα πιο αυστηρά μέτρα στις 31 Μαρτίου, με ισχύ μέχρι και τις 30 Απριλίου.

Η «απελευθέρωση» ήρθε στις 23 Μάιου, αφού έπειτα από 75 ημέρες περιορισμών και αυξομείωση κρουσμάτων καταφέραμε να περιοριστούν τα κρούσματα σε χαμηλά επίπεδα. Τα κρούσματα είχαν αυξηθεί ραγδαία την 1η Απρίλιου, ενώ μετά τις 23 Μάιου άγγιζαν μονοψήφιους αριθμούς. Η τάση των κρουσμάτων ήταν έκτοτε καθοδική και για μέρες δεν καταγράφονταν νέα περιστατικά. Η ζωή μας άρχισε να κινείται ξανά σε ρυθμούς κανονικότητας. Ωστόσο η κατάσταση αυτή δεν θα κρατούσε για πολύ. Το αρχικό σχέδιο του κράτους ήταν η κανονική λειτουργία όλων των τομέων μέχρι τις 14 Ιουλίου, καθώς τα μηδενικά κρούσματα του Ιουνίου προκάλεσαν αισιοδοξία σε πολιτεία και λαό. Παρ' όλα αυτά ήρθε ο Ιούλιος και τα δεδομένα ανατράπηκαν με την εμφάνιση 116 κρουσμάτων, ενώ την ίδια ώρα ξεκίνησαν νέες εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία αναφοράς. Το κράτος εξήγγειλε νέα μέτρα, τα οποία θα είχαν ισχύ από τον Αύγουστο μέχρι και τις 15 Ιανουαρίου του 2021. Παράλληλα, τα πρώτα εμβόλια κατά του κορωνοϊού είχαν λάβει την απαραίτητη έγκριση.

Δεύτερο «lockdown» για την Κύπρο

Την τελευταία βδομάδα του 2020, τα κρούσματα «κτύπησαν κόκκινο», φτάνοντας τα 900. Στις 10 Ιανουαρίου εφαρμόστηκε νέο «lockdown», βάσει του οποίου απαγορευόταν η διακίνηση πολιτών από τις 21:00 μέχρι και τις 5:00. Επιπλέον απαγορεύτηκαν εντελώς οι συναθροίσεις μέχρι και την 31η Ιανουαρίου. Διακόπηκε εκ νέου το λιανικό εμπόριο, ο ιδιωτικός τομέας εφάρμοσε και πάλι την τηλεργασία και οι μαθητές κατέφυγαν στην τηλεκπαίδευση. Τα κρούσματα κατά το δεύτερο «lockdown» μειώθηκαν στα 164, ενώ χαμόγελα ελπίδας προκάλεσαν και οι αριθμοί των ραντεβού για εμβολιασμό, με τις χαλαρώσεις να ξεκινούν από την 1η Φεβρουάριου.

Έναν χρόνο μετά το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην Κύπρο, τον Μάρτιο του 2021, και ενώ οι μεταλλάξεις του ιού αύξαναν τον κίνδυνο νοσηλείας, τα κρούσματα έφτασαν τα 382. Οι κρατικοί αξιωματούχοι έριξαν στο τραπέζι τη πρόταση του τρίτου «lockdown», που όμως δεν υλοποιήθηκε αφού κάτι τέτοιο δεν θα βοηθούσε ούτε την οικονομία του νησιού. Το κράτος επικεντρώθηκε στους χιλιάδες καθημερινούς εμβολιασμούς. Το δεύτερο Πάσχα υπό τη σκιά του κορωνοϊού, λοιπόν, ήταν γεγονός. Η επιδείνωση της επιδημιολογικής κατάστασης δεν επέτρεψε τελικά την έγκριση περιορισμένων χαλαρώσεων τη συγκεκριμένη περίοδο, εφόσον τις προηγούμενες μέρες η Κύπρος κατέγραφε καθημερινά πάνω από 800 κρούσματα. Τα μέτρα έγιναν πιο αυστηρά, ενώ ο κάθε πολίτης είχε στη διάθεσή του ένα και μόνο μήνυμα για επιτρεπόμενη διακίνηση. Μέχρι το τέλος του Απριλίου τα κρούσματα δεν μειώνονταν, φτάνοντας τα 676. Τη Μεγάλη Εβδομάδα, μάλιστα, κυμαίνονταν από 334 μέχρι 705. Έτσι εφαρμόστηκε τελικά το τρίτο «lockdown», από το πρωί της Μεγάλης Δευτέρας έως τις 9 Μαΐου.

Υπό τις συνθήκες αυτές, από τις 25 Απριλίου μέχρι και τις 7 Ιουνίου ο αριθμός κρουσμάτων μειώθηκε δραματικά, με μόλις 29 κρούσματα στις 7 Ιουνίου, δίνοντας ανάσα σε πολίτες και κράτος. Παρ' όλα αυτά, η αισιοδοξία δεν άργησε να εξαφανιστεί αφού μέσα σε μόνο λίγες μέρες τα κρούσματα εκτοξεύθηκαν και πάλι, σπάζοντας το φράγμα των 1.000 στις 20 Ιουλίου. Στη συνέχεια, και υπό την επίδραση των περιοριστικών μέτρων, μέχρι το τέλος του καλοκαιριού τα κρούσματα έπεσαν στα 208. Αν και οι επιδημιολόγοι ανέμεναν ότι στη διάρκεια του καλοκαιριού θα παρουσιαζόταν ύφεση στον αριθμό κρουσμάτων λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, φαίνεται πως ο ιός είχε άλλα σχέδια. Τη συγκεκριμένη περίοδο καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων στη διάρκεια της πανδημίας στη Κύπρο.

Δύο χρόνια με κορωνοϊό

Σήμερα, δύο χρόνια μετά το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην Κύπρο, το νησί είναι αντιμέτωπο με χιλιάδες κρούσματα καθημερινά. Λίγο πριν την «επέτειο» των δύο ετών του κορωνοϊού, τα κρούσματα ανήλθαν σε 3.695 ενώ έχασαν τη ζωή τους άλλα πέντε άτομα. Πάντως οι πολίτες δείχνουν να εμπιστεύονται τα εμβόλια κατά του ιού, αφού μέχρι και τις 4 Μαρτίου 2022 πραγματοποιήθηκαν συνολικά στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου 1.748.461 εμβολιασμοί, με τους 663.964 εξ αυτών να αφορούν στην πρώτη, τους 640.081 στη δεύτερη και τους 444.416 στην τρίτη δόση. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι πολίτες της ΚΔ έχουν εμβολιαστεί, οι αριθμοί νέων κρουσμάτων είναι χιλιάδες καθημερινά. Πάντως οι εισαγωγές σε νοσοκομείο λόγω κορωνοϊού έχουν σαφώς μειωθεί, ειδικά σε σχέση με τους πλήρως εμβολιασμένους. Τη στιγμή που στην Κύπρο παρέχεται η τρίτη δόση εμβολίου (ενώ συζητήσεις γίνονται και για την τέταρτη), οι περισσότερες χώρες έχουν άρει τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας και άρχισαν να μπαίνουν ξανά σε ρυθμούς κανονικότητας προ κορωνοϊού, παρα τους υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων που σημειώνονται καθημερινά. Σημειώνεται ότι από την αρχή της πανδημίας τα κρούσματα κορωνοϊού διεθνώς έφτασαν τα 445 εκατομμύρια και οι θάνατοι τα 6 εκατομμύρια. Από τα 60 εκατομμύρια περίπου ενεργών περιστατικών, το 99,9% έχει ήπια συμπτώματα ενώ το 0,01% είναι σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση. Από τους ιαθέντες, το 98% έχει αναρρώσει και το 0,2% έχει αποβιώσει.

Παρά τον υψηλό αριθμό κρουσμάτων και τον τραγικό απολογισμό των αποβιωσάντων εξαιτίας του κορωνοϊού, το 2022 είναι μέχρι στιγμής αρκετά «ήπιο» ως προς τα περιοριστικά μέτρα στην Κύπρο. Και αυτό διότι, ενώ η επιδημιολογική εικόνα μπορούσε να οδηγήσει σε εφαρμογή τέταρτου «lockdown», το κράτος αποφάσισε να προχωρήσει σε χαλαρώσεις μέτρων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι αριθμοί κρουσμάτων αλλά και θανάτων συνεχίζουν να είναι αυξημένοι φέτος σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη. Πιο συγκεκριμένα μέχρι τις 8/3/22 καταγράφηκαν συνολικά από την έναρξη της πανδημίας 881 θάνατοι (με τους 218 να έχουν σημειωθεί από την 1η Ιανουαρίου 2022) και 335.000 κρούσματα.