Για τον άγνωστο επιχειρησιακό και συνεργάτη των βρετανικών Υπηρεσιών

Στις είκοσι τέσσερις Μαΐου του 1956, ο Αστυνομικός της κυπριακής αποικιοκρατικής Αστυνομίας Παναγιώτης Μαχλουζαρίδης, περί τις δέκα και δεκαπέντε π.μ. είδε το αυτοκίνητο Η611, στο οποίο επέβαιναν τέσσερα πρόσωπα ένοπλα, πράκτορες των αποικιοκρατικών μυστικών Υπηρεσιών, να προχωρεί «ενάντια στον μονόδρομο στην οδό Χρυσοχόων». Με τα ρεβόλβερς στα χέρια, οι επιβαίνοντες του μυστηριώδους αυτοκινήτου επετέθησαν εναντίον των Ελληνοκύπριων που διαδήλωναν άοπλοι αλλά «με επιθετικές διαθέσεις». Ακολούθησαν αψιμαχίες, όπως σημείωσε ο γνωστός Αστυνομικός, συγγραφέας κατόπιν και ερευνητής στο υπηρεσιακό του σημειωματάριο εκείνη την ημέρα.

Οι μυστικοί πράκτορες επετέθησαν εσκεμμένα εναντίον των άοπλων Ελληνοκυπρίων τραυματίζοντας σοβαρά τον Πέτρο Κολοκασίδη από τη Λευκωσία. Δημιουργήθηκε ένταση, ενώ απέναντι ήταν παραταγμένο πλήθος Επικουρικών Τουρκοκυπρίων Αστυνομικών και Βρετανοί της Στρατιωτικής Αστυνομίας άρτια εκπαιδευμένοι.

Η παρουσία του αυτοκινήτου και των επιβαινόντων «Σπέσιαλς» οδηγούσε ή μάλλον επιχειρούσε αριστοτεχνικά να πολλαπλασιάσει την ένταση και να οδηγήσει τις αψιμαχίες σε αιματοχυσία κατόπιν συγκρούσεως των Επικουρικών που ήταν οπλισμένοι με πυροβόλα όπλα, ενώ οι Ελληνοκύπριοι με πέτρες και ξύλα.

Ο Μαχλουζαρίδης έδρασε με ταχύτητα, με ρίψεις δακρυγόνων και μετακίνηση του αστυνομικού αυτοκινήτου προς τα πίσω, αποτρέποντας την είσοδο άλλου στρατιωτικού αυτοκινήτου. Μετά τη χρήση αερίου ο κόσμος υπεχώρησε, όπως σημειώνει ο Μαχλουζαρίδης.

Σε κατοπινές του εμπιστευτικές έρευνες διεπίστωσε πως το αυτοκίνητο Η611 «που χρησιμοποιήθηκε είχε ψεύτικους αριθμούς εγγραφής». Στις 8.6.1956 στην Πλατεία Δικαστηρίων καταγγέλθηκε επίσης όχημα που παρουσιαζόταν ως μέσο διακίνησης συνδεδεμένο με την Αρχιγραμματεία. Οι αριθμοί εγγραφής δεν συμφωνούσαν με το Επίσημο Μητρώο Εγγραφής. Το όχημα έλεγχε ή είχε υπό την ευθύνην του ο Αρχικτηνίατρος Ρόου, «ο οποίος έδωσε αναγκαίες εξηγήσεις».

Ο Παναγιώτης Μαχλουζαρίδης, αφού παραθέτει τεκμήρια τόσο στο βιβλίο του «Κύπρος 1940-1960» καθώς και σε τρία τουλάχιστον άρθρα του σε περιοδικό και στην εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» κατά το 1978 και 1979, προβαίνει σε μια πολύ σημαντική συμπερασματική τοποθέτηση από το επιχειρησιακό πεδίο της εποχής, αφού επεξηγεί τα ευρήματα για τη χρήση ψεύτικων αριθμών σε οχήματα χρησιμοποιηθέντα κατά των Ελληνοκυπρίων: «Βγαίνει εύκολα το συμπέρασμα ότι και σε άλλες περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιήθηκαν ψεύτικοι αριθμοί ή άλλα δόλια μέσα. Ένας από τους οργανωτές ή εμπνευστές των δολιοτήτων και προκλητικών προβοκατόρικων τούτων πράξεων ήταν ο Αρχικτηνίατρος Ρόου (Roe)».

Έπειτα από πολυετείς έρευνες έχουμε συλλέξει αρκετά στοιχεία για τον άγνωστο αυτόν επιχειρησιακό και συνεργάτη των βρετανικών Υπηρεσιών. Σε συνομιλίες που είχαμε με αξιόπιστη πηγή από τον χώρο εργασίας του στην Κύπρο, καταλήξαμε στο εξής συμπέρασμα. Κατά την περίοδο που την Κύπρο κυβερνούσε ο Τζον Χάρτινγκ υπήρχε έντονη η εντύπωση πως ο Ρόου ήταν επιχειρησιακά και ουσιαστικά σκιώδης βοηθός Κυβερνήτης της Κύπρου με έντονη δραστηριοποίηση. Τουλάχιστον αυτό βίωναν συνεργάτες του στο Κτηνιατρείο μετά την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ.