Πρόεδρος από τον Λαό, Σοφία του Πλήθους και Μαζικές Καινοτομίες

Πέρα από τις διαφορετικές ατζέντες και χρονοδιαγράμματα των υποψηφίων, η πορεία προς τις κυπριακές προεδρικές εκλογές του 2023 χαρακτηρίζεται από ρευστότητα, αβεβαιότητα, ασυμμετρίες, ασυνήθιστα υψηλά πολιτικά ρίσκα και περίπλοκες εκλογικές εξισώσεις με πολλούς αγνώστους. Στους 10 μήνες που απομένουν μέχρι την κρίσιμη αυτή εκλογική αναμέτρηση, υπάρχουν τεράστια περιθώρια για δραματικές αλλαγές των δημοσκοπικών στοιχείων και τάσεων. Η πολιτική δημιουργικότητα και η εκλογική καινοτομία μπορούν να διαφοροποιήσουν τα μηνύματα, να προσδώσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να φέρουν τα πάνω-κάτω στο εκλογικό σκηνικό.

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται ένα δημιουργικό Πρόγραμμα με τίτλο ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’, το οποίο μπορεί να βοηθήσει τα προεκλογικά επιτελεία να φέρουν τους πολίτες πιο κοντά στην εκλογική διαδικασία και να μεγιστοποιήσουν τόσο την αποτελεσματικότητα όσο και το κοινωνικό αποτύπωμα της πολιτικής τους καμπάνιας.

Το προτεινόμενο Σχέδιο απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και μπορεί να επιφέρει πολλαπλά εκλογικά οφέλη: πολυσυλλεκτικότητα, περισσότερες ψήφους, περισσότερες και καλύτερες καινοτομίες. Οι συνέργειες που θα αναπτυχθούν μέσα από την επίτευξη του διττού αυτού στόχου -δημιουργία εκλογικού οφέλους και κοινωνικού / περιβαλλοντικού αποτυπώματος- μπορούν να πολλαπλασιάσουν τον αντίκτυπο της προεκλογικής εκστρατείας.

Η ευημερία σε εθνική κλίμακα -η πρόοδος για όλους- προέρχεται από την ευρεία συμμετοχή των ανθρώπων στις διαδικασίες της καινοτομίας: τη σύλληψη, την ανάπτυξη και τη διάδοση καινούργιων μεθόδων και προϊόντων - εγχώρια καινοτομία από τα κάτω (μαζικές καινοτομίες).

Η κοινωνική καινοτομία και η κοινωνική επιχειρηματικότητα σε τοπικό επίπεδο με επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη και το κοινό όφελος ‘community-based innovation’ αποτελεί μια μείζονα παγκόσμια τάση. Η κρίση της πανδημίας Covid-19 σηματοδοτεί την απαρχή μίας μαζικής παραδειγματικής μετάβασης από μία περίοδο συγκεντρωτικών θεσμών από την κορυφή προς τη βάση για έναν κόσμο κατανεμητικής και συνεργασιακής ισχύος και τον εκδημοκρατισμό της καινοτομίας και της δημιουργικότητας.

Ο ορισμός της κοινωνικής επίδρασης εκτείνεται πέραν των ευάλωτων / μειονεκτουσών ομάδων (φροντίδα ηλικιωμένων, αστέγων, ομάδων με ειδικά προβλήματα υγείας, ατόμων με αναπηρίες, βοήθεια σε φτωχές οικογένειες, ένταξη στην εργασία, στήριξη ατόμων που βρίσκονται στην απεξάρτηση) για να συμπεριλάβει στόχους δημοσίου συμφέροντος: προστασία της θρησκευτικής, αρχαιολογικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, διατήρηση των φυσικών τοπίων, προστασία περιβάλλοντος, οικολογική διαχείριση αποβλήτων, ανακύκλωση, μείωση του κινδύνου φυσικών καταστροφών, αντιμετώπιση του αντικτύπου της κλιματικής αλλαγής, ανακοπή της απώλειας βιοποικιλότητας, ενεργειακές κοινότητες (ενεργειακή δημοκρατία), προώθηση του αθλητισμού, της τέχνης, του πολιτισμού, του τουρισμού, του place branding, της επιστήμης, της έρευνας, κοινωνικές επιχειρήσεις σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές, αποκατάσταση γειτονιών στις αστικές περιοχές, γυναικεία κοινωνική επιχειρηματικότητα, νεανική κοινωνική επιχειρηματικότητα, προστασία του καταναλωτή, φροντίδα αδέσποτων ζώων και διαχείριση καταφυγίων κ.λπ.

Η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα αποτελεί μια διακριτή μορφή επιχειρηματικότητας, η οποία έχει ως σκοπό την επίτευξη ενός κοινωνικού σκοπού με έναν οικονομικά βιώσιμο τρόπο. Αφορά πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη, χρηματοδότηση και εφαρμογή νέων λύσεων σε πραγματικά κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά θέματα, χρησιμοποιώντας την κερδοφορία ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπό.

Η Κοινωνική Καινοτομία αφορά την αξιοποίηση της ευρηματικότητας που έχουν φιλανθρωπικές οργανώσεις, ενώσεις και κοινωνικοί επιχειρηματίες για να βρίσκουν νέους τρόπους κάλυψης εκείνων των κοινωνικών αναγκών, που δεν ικανοποιούνται από την αγορά ή από τον δημόσιο τομέα.

Το Σχέδιο ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’ στηρίζεται στα σύγχρονα αυτά επιχειρηματικά μοντέλα, την αξιοποίηση μεγάλου αριθμού ιδεών / προτάσεων απευθείας από τους πολίτες ‘crowd sourcing’ (πληθοπορισμός: η σοφία του πλήθους παράγει καινοτόμες ιδέες) και τη χρήση εναλλακτικών χρηματοδοτικών καναλιών π.χ. ‘crowd funding’ (συλλογική χρηματοδότηση ή χρηματοδότηση από το πλήθος).

Σε πρώτο στάδιο θα μπορούσε να προκηρυχθεί -από το προεκλογικό επιτελείο του υποψήφιου προέδρου- ένας διαγωνισμός για τον σχεδιασμό λογότυπου με στόχο το branding του Σχεδίου ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’. Η προκήρυξη του διαγωνισμού μπορεί να γίνει τον Μάιο / Ιούνιο και να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο. Η αξιολόγηση των προτάσεων και η επιλογή του καλύτερου λογότυπου μπορεί να γίνει απευθείας από τους πολίτες. Αρχικά μπορεί να γίνει μια προεπιλογή από ειδική επιτροπή και οι δέκα καλύτερες προτάσεις να παρουσιαστούν ενώπιον των πολιτών (διαδικτυακά αλλά και σε ειδική εκδήλωση / παρουσίαση) για την τελική επιλογή. Ο κύριος χορηγός για τη βράβευση του καλύτερου λογότυπου να είναι ο ίδιος ο υποψήφιος πρόεδρος και το επιτελείο του.

Αφού επιλεγεί το λογότυπο, η εξαγγελία του Σχεδίου ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’ μπορεί να γίνει το φθινόπωρο 2022. Όλοι οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλουν τις ιδέες / προτάσεις τους (Startups με κοινωνικό αντίκτυπο). Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας των προτάσεων να γίνει από επιτροπή εμπειρογνωμόνων. Η ανακοίνωση των καλύτερων προτάσεων μπορεί να γίνει τον Ιανουάριο 2023, λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές. Η χρηματοδότηση και η επιστημονική στήριξη των βραβευθεισών προτάσεων θα γίνει από Startup Fund, το οποίο θα ιδρυθεί ειδικά για τον σκοπό αυτό και στο οποίο όλοι θα μπορούν να συνεισφέρουν.

Η προβολή του Σχεδίου ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’ μπορεί να αρχίσει να γίνεται αμέσως μετά την εξαγγελία του διαγωνισμού για το λογότυπο τον Μάιο / Ιούνιο 2022, αξιοποιώντας τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα κοινωνικά δίκτυα, τα προεκλογικά επιτελεία και γενικά όλες τις ενέργειες προβολής και προώθησης που ούτως ή άλλως προγραμματίζονται στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας του υποψήφιου προέδρου.

Όλοι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν και να συνεισφέρουν στην υλοποίηση του Σχεδίου ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’ (crowd innovation). Ο εκδημοκρατισμός της χρηματοδότησης για εμπορικό ή κοινωνικό σκοπό μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην κοινωνική αλληλεγγύη και την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου. Οι επιχειρήσεις που θα στηρίξουν το Πρόγραμμα ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’ θα μπορούν να χρησιμοποιούν το λογότυπο του Σχεδίου για να προβάλουν τις δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Συμπερασματικά: Η σωστή εφαρμογή του Σχεδίου ‘Μαζικές Καινοτομίες για το Κοινό Καλό’ μπορεί να: α) επιφέρει σημαντικά εκλογικά οφέλη (ενίσχυση της εικόνας του υποψήφιου προέδρου, διαφοροποίηση, πολυσυλλεκτικότητα, προσέλκυση νέων ψηφοφόρων, αύξηση ποσοστών), β) συμβάλει στη μείωση της αποχής, γ) δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και νέες θέσεις εργασίας και δ) ενισχύσει την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την κοινωνική καινοτομία.