Προβληματίζουν οι παράνομες εισαγωγές ζώων

Εντύπωση προκάλεσε η είδηση ότι αγριόγατα επιτέθηκε σε 3χρονο αγοράκι στη Λεμεσό, αφού δεν είναι σύνηθες φαινόμενο για στο νησί μας τα κατοικίδια να είναι άγριας προελεύσεως. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον Εκπρόσωπο της ΑΔΕ Λεμεσού Λευτέρη Κυριάκου, το παιδάκι τραυματίστηκε από το ζώο το οποίο φέρεται να είναι διασταύρωση άγριας με ήμερης γάτας, ενώ βρισκόταν στον διάδρομο της πολυκατοικίας το απόγευμα της περασμένης Κυριακής. Το ζώο, ιδιοκτησία γειτόνων της οικογένειας του 3χρονου, τραυμάτισε το παιδί στο κεφάλι με αποτέλεσμα να μεταφερθεί εσπευσμένα σε κλινική, όπου έγινε συρραφή των τραυμάτων του και νοσηλεύτηκε.

Μετά την καταγγελία του περιστατικού από τον πατέρα του 3χρονου αγοριού στην αστυνομία, οι αρχές ανέμεναν ενημέρωση από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες ώστε να διαπιστωθεί εάν πρόκειται όντως για άγριο ζώο. Τελικά διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για αγριόγατα Σαβάνας. Η ιδιοκτήτριά της είχε φύγει από το σπίτι και είχε ξεχάσει ανοικτή την πόρτα, με αποτέλεσμα η γάτα να βγει έξω.

Η Γάτα Σαβάνας προήλθε από διασταύρωση της αφρικάνικης αγριόγατας σερβάλ με οικόσιτη γάτα, ενώ επόμενες γενιές της γάτας Σαβάνας προέκυψαν από διασταυρώσεις των αρχικών απογόνων με άλλες φυλές, όπως Όσικατ ή αιγυπτιακών Μάου. Το εν λόγω ζώο είναι απαγορευμένο στην Κύπρο, με την αστυνομία να διερευνά την υπόθεση κατοχής του συγκεκριμένου είδους.

«Άγριο ζώο» σημαίνει ζώο το οποίο λόγω της φύσης του είναι προορισμένο να ζει σε ελεύθερη κατάσταση, χωρίς περιορισμούς ή χειραγώγηση που επιβάλλονται από τον άνθρωπο. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία του νησιού μας, υπάρχουν κατηγορίες ζωών οι οποίες απαγορεύεται να διαμένουν ως κατοικίδια, ενώ άλλες κατηγορίες είναι γενικότερα απαγορευμένες στην Κύπρο. Τα ζώα που αναγράφονται στον πιο κάτω πίνακα είναι αυτά που επιτρέπεται, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, να είναι στην κατοχή των ιδιοκτητών ως κατοικίδια (ζώα συντροφιάς), ενώ υπάρχουν και κατηγορίες οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται ως κατοικίδια (όπως είναι ο χοίρος, το πρόβατο, τα πτηνά κ.ά.) αλλά επιτρέπονται να βρίσκονται στην κατοχή ανθρώπων.

Παράνομες εισαγωγές ζώων

Το 2021 υπήρξε τροποποίηση του νόμου που αφορά στα καταστήματα πώλησης ζώων, από τη λίστα των οποίων αφαιρέθηκαν συγκεκριμένα ζώα. Μάλιστα τα ζώα που εισάγονται στο νησί μας χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: αυτά από την ΕΕ και αυτά από τρίτες χώρες. Έτσι είτε ιδιώτες είτε επιχειρήσεις, για να εισάγουν τα ζώα θα πρέπει να κατατεθεί αίτηση ώστε να ληφθεί άδεια από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες. Με τη σειρά τους οι Αρχές θα πρέπει να εξετάσουν το περιβάλλον και τις συνθήκες στις οποίες θα ζήσει το ζώο και, ανάλογα με το είδος του, αν είναι δηλαδή προστατευόμενο ή έχει ιδιαιτερότητες κτλ, θα αποφασιστεί εάν θα δοθεί η άδεια. Βεβαίως υπάρχουν ζώα που δεν μπορούν να εισαχθούν στο νησί μας, είτε λόγω κλίματος είτε γιατί δεν μπορούν να ζήσουν κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες, και έτσι οι Αρχές δεν δίνουν άδεια εισαγωγής (π.χ. καγκουρό ή πολική αρκούδα).

Όσοι διαθέτουν ζώα τα οποία δεν συγκαταλέγονται στον πιο πάνω πίνακα θα πρέπει να αποταθούν στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες ώστε να εγγράψουν τα ζωάκια τους για να καταστεί γνωστό ότι το εν λόγω ζώο βρίσκεται στο νησί και για να υπάρχει πληροφόρηση για ενδεχόμενα συμβάντα. Εάν για παράδειγμα προκύψει επίθεση ή δάγκωμα από συγκεκριμένο είδος ζώου ή ερπετού, θα πρέπει να γνωρίζουν οι αρμόδιες Αρχές το είδος του ζώου ώστε να χορηγηθεί το κατάλληλο αντίδοτο ή φάρμακο. Αυτό καθίστανται δυσκολότερο όταν αποκρύπτονται πληροφορίες για τα ζώα που είναι στην κατοχή του οποιουδήποτε.

Αφού πλέον δεν μπορούν τα καταστήματα πώλησης ζώων να εισάγουν ζώα που δεν είναι συντροφιάς, οι Κύπριοι επιλέγουν την παράνομη οδό ώστε να αποκτήσουν το κατοικίδιο της επιλογής τους. Η πιο συνηθισμένη διαδικασία είναι η αγορά ή η μεταφορά απαγορευμένων ζώων από τα κατεχόμενα όπου δεν υπάρχει κανένας έλεγχος. Τα εν λόγω ζώα μεταφέρονται στις ελεύθερες περιοχές με αποτέλεσμα να μην γίνονται εξετάσεις και να μην διατίθεται αντίδοτο για ενδεχόμενο δάγκωμα, αλλά και να μην διασφαλίζονται οι κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης του ζώου.

Η παράνομη κατοχή ζώων τα οποία δεν είναι συντροφιάς εγκυμονεί αρκετά προβλήματα, αφού οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να ξέρουν τι συμβαίνει με την υγεία του ζώου, τις αντιδράσεις του ή πότε αυτό θα βρεθεί σε άμυνα και θα επιτεθεί. Δεν καθίστανται, επίσης, γνωστές οι συνθήκες διαβίωσης, αφού λόγω της παρανομίας δεν μπορούν να αποταθούν σε κάποιον κτηνίατρο.

Απευθυνόμενος στην «Σημερινή Online» ο Κυριάκος Κυριάκου, Πρόεδρος του Κόμματος των Ζώων, τόνισε για την υπόθεση με την αγριόγατα, αλλά και για τις παράνομες εισαγωγές ζωών ότι «απαγορεύεται σε οποιονδήποτε πολίτη να εισαγάγει οποιοδήποτε ζώο, είτε άγριο είτε ήμερο, εάν πρώτα δεν πάρει την απαιτούμενη άδεια από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες». Παράλληλα έκανε αναφορά στο περιστατικό του 2014 όπου γάτα παρομοίου είδους είχε διαφύγει από τους ιδιότητες της και η αστυνομία είχε εκδώσει ανακοίνωση ως προς την επικινδυνότητα του ζώου ώστε να προστατευθούν οι πολίτες. Ταυτόχρονα, ο κ. Κυριάκου τόνισε τη σημαντικότητα της νόμιμης εισαγωγής ζωών αλλά και της συνετής επιλογής κατοικιδίων.

Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχει η αστυνομία Κύπρου, το 2021 καταγράφηκαν 67 υποθέσεις για Αδικήματα σε σχέση με την κακοποίηση ή κακομεταχείριση ζώων με τις 30 να εξιχνιάζονται, αριθμοί που δείχνουν ότι δεν υπάρχει σεβασμός ως προς την διαβίωση των ζώων. Για τις προηγούμενες χρονιές δεν υπάρχουν στοιχεία από τη Αστυνομία Κύπρου.

Προβλήματα νομικού πλαισίου βλέπει και το Κίνημα Οικολόγων

Για την εν λόγω επίθεση αγριόγατας εξέδωσε ανακοίνωση και το Κίνημα Οικολόγων αναφέροντας: «Ένα 3χρονο παιδί τραυματίστηκε στο διαμέρισμα που διαμένει από αγριόγατα Σαβάνας και νοσηλεύεται σε κλινική στη Λεμεσό. Οι αγριόγατες αυτές αποτελούν διασταύρωση οικόσιτης γάτας και της αφρικάνικης αγριόγατας Σερβάλ. Πρόκειται για μια γάτα που φθάνει το ένα μέτρο, είναι πολύ μεγαλύτερη από μια συνηθισμένη γάτα και δεν είναι οικόσιτο κατοικίδιο συντροφιάς».

Επίσης, το Κίνημα Οικολόγων έκανε λόγο και για την έλλειψη νομικού πλαισίου όσον αφορά στην εισαγωγή άγριων ζώων στην Κύπρο ως κατοικιδίων ή για την έκθεσή τους σε ιδιωτικούς ή δημόσιους ζωολογικούς κήπους, με τον Χάρη Ιωσηφίδη, συντονιστή της Επιτροπής Νομικών του Κινήματος να αναφέρει ότι «Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, θεωρούμε πως η εισαγωγή άγριων ζώων εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, τόσο για τη σωματική ακεραιότητα ανυποψίαστων πολιτών όσο και των ζώων που βρίσκονται εκτός του φυσικού τους περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα πολλές φορές να γίνονται επιθετικά.

Επιπλέον, οι κίνδυνοι που εμπεριέχονται από μια πιθανή διαφυγή άγριων ζώων είναι μεγάλοι, όχι μόνο ως προς την ασφάλεια της τοπικής πανίδας και χλωρίδας μας αλλά και ως προς την ασφάλεια των ανθρώπων. Αναμένουμε από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, το Τμήμα Περιβάλλοντος αλλά και το Τμήμα Τελωνείου να εξετάσουν το εν λόγω περιστατικό με κάθε σοβαρότητα και να προχωρήσουν άμεσα στην επανεξέταση του θέματος της εισαγωγής άγριων ειδών στην Κύπρο το συντομότερο, για να προλάβουμε τα χειρότερα».