Εξετάσεις μετά από δύο χρόνια

Πρεμιέρα για τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις Γυμνασίου τη Δευτέρα στα δημόσια σχολεία. Ένας θεσμός που «πάγωσε» για δύο χρόνια εξαιτίας της πανδημίας, επανέρχεται δριμύτερος ίσως για τελευταία φορά, εφόσον από την επόμενη σχολική χρονιά και τα Γυμνάσια μπαίνουν στο χορό των εξετάσεων κάθε τέλος τετραμήνου.

Ένα κλασικό θέμα για το οποίο καταπιάνονται διάφορα άρθρα είναι η διαχείριση του άγχους των εξετάσεων. Αυτό θα ήταν και το θέμα μας αν δεν υπήρχε η ανάρτηση του προπονητή! Μια ανάρτηση που μάζεψε αρκετά likes, «μοιράστηκε» από αρκετούς, κοινοποιήθηκε σε διάφορες ειδησεογραρφικές και μη ιστοσελίδες. Αυτή η ανάρτηση λοιπόν, στάθηκε η αφορμή για το σημερινό θέμα, ένα θέμα που αφορά γονείς, μαθητές αλλά και τον καθένα ξεχωριστά.

«Είδα μωρό να κάνει απόπειρα αυτοκτονίας ρεεεε…». Ανάμεσα στα λόγια που απηχούν μια σκληρή πραγματικότητα ο προπονητής Άδωνις Χρήστου έγραψε και το πιο πάνω. Η εφημερίδα απευθύνθηκε στον προπονητή και μίλησε για την ανάρτηση του αυτή. Ο ίδιος εξήγησε τους λόγους για τους οποίους προχώρησε στη μακροσκελή ανάρτηση, απευθυνόμενος κυρίως στους γονείς που ηθελημένα ή μη, ασκούν τεράστια πίεση στα παιδιά και ειδικά τους έφηβους ενόψει των εξετάσεων.

«Με την εμπειρία μου και όσα είδα τα τελευταία δύο χρόνια, όφειλα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις μου. Αφορμή στάθηκε φυσικά η περίπτωση του 10χρονου που ήθελε να αφαιρέσει τη ζωή του γιατί όπως έλεγε δεν είχε νόημα να ζει. Να αφήνει σημειώσεις και να γκουγκλάρει τρόπους να αυτοκτονήσει. Μετά να αναγκάζεται να μείνει στην ψυχιατρική του Μακάρειου νοσοκομείου. Και όλα αυτά γιατί; Από λάθη γονέων. Από αδυναμίες γονέων. Από τη μεταφορά του άγχους των γονέων στα παιδιά. Από όλα μαζί».

Ο ίδιος μιλώντας στη «Σ» ανέφερε ότι η πανδημία επηρέασε πολύ την ψυχολογία των παιδιών και αυτό θα «μείνει» κληρονομιά στα παιδιά ειδικά της εφηβικής ηλικίας. Για αυτό θέλησε να στείλει ένα μήνυμα στους γονείς και σε όλους όσοι θεωρούν ότι η επιστροφή στην κανονικότητα μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη, απλά με την κατάργηση των μέτρων και την ρίψη των μασκών, ότι τα παιδιά πρέπει πάνω από όλα να είναι ευτυχισμένα και όχι πιεσμένα. «Τα μωρά στα 10 χρόνια, 12, 14 πρέπει να είναι ανέμελα. Το μυαλό και το βλέμμα τους καθαρό. Η ψυχή τους γυαλί. Μην επιδιώκετε να έχετε μωρά επιτυχημένα αλλά ευτυχισμένα γιατί όλα τα μωρά αξίζουν και όλα είναι ξεχωριστά».

Τα κατάλοιπα της πανδημίας

Ο εγκλεισμός έφερε στην επιφάνεια προβλήματα. Προβλήματα τα οποία έτυχαν διαφορετικού χειρισμού από κάθε οικογένεια και κάθε μέλος ξεχωριστά. Τα παιδιά, η πιο επιρρεπής ομάδα του πληθυσμού, που διαμορφώνουν χαρακτήρα και υιοθετούν ή απορρίπτουν συμπεριφορές και χαράζουν στην ψυχή τους όσα τεκταίνονται, έχουν μάθει από όλο αυτό. Το θέμα είναι τι τελικά αποκόμισαν από όλο αυτό;

Ο κ. Χρήστου ανέφερε ότι είδε αρκετά παιδιά με τεράστια ψυχικά προβλήματα. «Παιδιά χαμένα στις σκέψεις τους, να είναι δυστυχισμένα. Γονείς να προσεύχονται να γίνει το παιδί καλά και μετά πάλι να πέφτουν στην παγίδα της πίεσης. Να θέλουν το παιδί τους να γίνει τέλειο μαθησιακά, να μην πέφτει, να είναι όλα σαν πριν. Ένα παιδί που είναι τρίτη γυμνασίου δεν έκατσε εξετάσεις δύο χρόνια. Έκανε μαθήματα διαδικτυακά αρκετό καιρό, και τώρα στην τρίτη πρέπει για πρώτη φορά να διαχειριστεί το άγχος των εξετάσεων αφού στα online μισοκοιμόταν στον καναπέ».

Μιλάτε με τα παιδιά, τονίζει ο κ. Χρήστου, ο οποίος επισημαίνει την αξία της επικοινωνίας με τα παιδιά που μπορεί να διορθώσει αρκετές καταστάσεις. «Πηγαίνετε κοντά στα παιδιά σας, μιλήστε τους, πηγαίνετε μαζί τους βόλτες, ακούστε τους. Κι αυτά αγχώνονται και βιώνουν διαφορετικά το άγχος και τις καταστάσεις απ’ ότι εμείς».

Έφηβοι και άγχος

Για τη διαχείριση του άγχους ειδικότερα των παιδιών που ετοιμάζονται για πρώτη φορά να παρακαθίσουν σε εξετάσεις εξαιτίας της πανδημίας, μίλησε στη «Σ» η ψυχολόγος σχολικής-εξελικτικής ψυχολογίας, Δρ. Αριστονίκη Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου. «Τα παιδιά του Γυμνασίου, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι έρχονται αντιμέτωπα με πολλές πηγές άγχους, ιδιαίτερα αυτή την χρονιά. Οι κοινωνικές πιέσεις, η ανάγκη του εφήβου να ενσωματωθεί με επιτυχία στην ομάδα των συνομηλίκων, να επιτύχει στις εξετάσεις του κ.α.»

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι παράγοντες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο κατά την εφηβεία, μπορούν να έχουν μόνιμες αρνητικές επιδράσεις στο παιδί. «Το έντονο στρες στους εφήβους αλλοιώνει δομές στον εγκέφαλο που είναι υπεύθυνες για τη μνήμη και τη μάθηση».

Οι έφηβοι μας εν μέσω κοσμοϊστορικών κοινωνικών συγκυριών καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα απορρυθμιστικό ιδιαίτερα εξεταστισοκεντρικό σύστημα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η ψυχολόγος. «Παράλληλα, με την εξελικτική φάση που διανύουν, τις αλλαγές που επισυμβαίνουν σε αυτή τη φάση, καλούνται να διαχειριστούν το άγχος που προέρχεται από τις εξελικτικές, κοινωνικές, σχολικές πηγές. Εμείς ως κοινωνία, γονείς, εκπαιδευτικοί, φορείς δεν νοούμε να κατανοήσουμε σε ποια δοκιμασία βάζουμε τα παιδιά μας».

Οδηγίες για σωστή προετοιμασία

Εγγύηση για την επιτυχία είναι η οργάνωση και η προετοιμασία, όπως εξήγησε η Δρ. Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου.

• Καλή ισορροπημένη διατροφή
• Καλός, ποιοτικός ύπνος
• Λίστα προτεραιοτήτων
• Εσωτερική κινητοποίηση
• Οργάνωση στο διάβασμα
• Επιμέλεια και Τήρηση προγράμματος
• Συνεχείς επαναλήψεις 15 μέρες πριν την εξέταση
• Φροντίδα από γονείς: Στο σπίτι οι γονείς θα πρέπει να αναλάβουν τη φροντίδα των παιδιών, όπως εξήγησε η ψυχολόγος. «Τόσο σε θέματα φαγητού και ύπνου, όσο και σε θέματα ενίσχυσης της καλής ψυχολογίας. Αυτό σημαίνει ότι δεν ασκούν κριτική στα παιδιά και προσπαθούν να τα ενθαρρύνουν και να τα ενισχύουν».