Ερυθρός Σταυρός και αγώνας της ΕΟΚΑ

Ένα από τα λιγότερο διερευνημένα θέματα που αφορούσαν στην προσωποκράτηση άνευ δίκης τα Στρατόπεδα συγκέντρωση και την άσκηση βίας στα χρόνια της ΕΟΚΑ ήταν η παρέμβαση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

Ο ρόλος του Γενικού Υπευθύνου Μέσης Ανατολής Ντε Τραζ και

η ανισοβαρής ενασχόλησή με τα προβλήματα στην Κύπρο, σε σύγκριση με μια ολόκληρη επιχείρηση πολυκλαδική στην Ουγγαρία.

Από πρόσφατη έρευνα σε ειδική έκδοση του Ερυθρού Σταυρού για τα πεπραγμένα της δεκαετίας 1955-1965 αλλά και από παλαιότερη παρακολούθηση της πορείας του γραφείου Μέσης Ανατολής

υπό την ηγεσία του Ντε Τραζ, προσέξαμε και σημειώσαμε τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στη διαχείριση των αποικιοκρατικών ακροτήτων στην Κένυα. Όλες αυτές οι δυσκολίες, σύμφωνα και με ευρήματα δύο ερευνητών, επηρέασαν τον τρόπο που κινήθηκε κατά την αποστολή του στην Κύπρο.

Όπως και στην περίπτωση των δύο προσφυγών στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Κύπρο και τη χρήση βασανιστηρίων, κινητήριος μοχλός υπήρξε η Ελλάδα. Έτσι και στην περίπτωση του Ερυθρού Σταυρού, ο πολύ δυναμικός την περίοδο του 1950 Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός προχώρησε σε έντονα διαβήματα στη Γενεύη, γεγονός που ανάγκασε τη Διεθνή Επιτροπή να κινηθεί προς διάφορες κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα νωρίς το 1956 να προχωρήσει σε συγκεκριμένες οδηγίες στο Γραφείο Μέσης Ανατολής (που έδρευε στη Βηρυτό υπό τη διεύθυνση του Ντε Τραζ) για έντονη αλλά προσεχτική ενεργοποίηση, με επί τόπου επισκέψεις και επιθεωρήσεις, ιδιαίτερα των χώρων κράτησης, όπως η Συνθήκη της Γενεύης επέβαλλε.

Ήδη από το 2012, από τα αρχεία των «κενυατικών» εγγράφων που απεκρύβησαν για δεκαετίες, γνωρίζουμε πως «η αποικιακή Διοίκηση στην Κύπρο υποβάθμισε τη σημασία μιας επίσκεψης στα στρατόπεδα από τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και εμπόδισε τις ανεξάρτητες έρευνες».

Σύμφωνα με την επίσημη ιστορία των δράσεων του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, από το 1955 μέχρι το 1965 ο Διεθνής Οργανισμός απέστειλε στην περίοδο του Αγώνα στην Κύπρο τον Ντέιβιντ Ντε Τραζ από τη Βηρυτό, ο οποίος επισκέφτηκε αρκετές φορές το νησί και παρά τα εμπόδια και τις

αιτιάσεις των βρετανικών Αρχών ετοίμασε και υπέβαλε εκθέσεις και πέτυχε κάποιες βελτιώσεις στα κρατητήρια.

Για το θέμα θα επανέλθουμε αναλύοντας τις δράσεις του ΔΕΕΣ στην Κύπρο από το 1956 μέχρι το 1959.