Ελένη Φωκά: Η δασκάλα που «δίδασκε ψιθυριστά…»

Σε συνέχεια του άρθρου μου της περασμένης Κυριακής, παραθέτω την ομιλία της αγαπημένης μας Ελένης Φωκά, στο Σεμινάριο του «Λόμπυ για την Κύπρο», 15 Ιουλίου 1998 στο Λονδίνο. Να προσθέσω ότι, αντίθετα με την απουσία τής «κυπριακής ηγεσίας και Εκκλησίας» στο εν λόγω σεμινάριο, αισθητή ήταν η παρουσία της Ελληνικής Πρεσβείας, της Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας, των Εφέδρων Καταδρομέων Αγγλίας και εκπροσώπων κυπριακών ομογενειακών οργανώσεων, του τηλεοπτικού Hellenic TV, που βιντεογράφησε και μετέδωσε την εκδήλωση, και του ιδιωτικού ραδιοσταθμού LGR.

Η κ. Σταύρου επέστρεψε στην Κύπρο την Παρασκευή, 17 Ιουλίου, για να παρευρεθεί σε αντικατοχική εκδήλωση στο Λήδρα Πάλας. Η Ελένη Φωκά ήθελε να επιστρέψει μαζί της, αλλά πείσθηκε από το «Λόμπυ για την Κύπρο», και όλους εμάς, να παραμείνει στο Λονδίνο και να λάβει μέρος στην ετήσια πορεία διαμαρτυρίας στις 19 Ιουλίου, με προσπάθεια να μιλήσει από την Πλατεία Τραφάλγκαρ.

Η μαυροφορεμένη δασκάλα θα είχε την ευκαιρία να απευθύνει προσωπικό μήνυμα απευθείας προς την Ομογένεια και τους Βρετανούς βουλευτές και να εκθέσει τις απόψεις της, έχοντας ζήσει τους Αττίλες για 23 χρόνια στη σκλαβιά.

Δεν ήταν εύκολη η «έγκριση». Τελικά δόθηκε, από την ηγεσία της Εθνικής Κυπριακής Ομοσπονδίας, τον κ. Χάρη Σοφοκλείδη... για μόνο τρία λεπτά! Για το ιστορικό όμως αυτό κεφάλαιο και τα συμβάντα στην εξέδρα στην Πλατεία Τραφάλγκαρ με φωτογραφίες, στο επόμενο και τελευταίο.

«Αισθάνομαι ιδιαίτερη συγκίνηση και σας ευχαριστώ για την τιμητική σας πρόσκληση...

»Έχουμε τη γνώμη ότι η χώρα στην οποία διαμένετε, η Μ. Βρετανία... έχει και ειδικές υποχρεώσεις που πρέπει να τις αναλάβει πλέον. Δεν μπορεί να παραβλέπει την τραγωδία της Κύπρου, που ήταν αποτέλεσμα της βάρβαρης τουρκικής εισβολής και κατοχής της 20ής Ιουλίου 1974, αλλά και της δικής της αδιαφορίας.

»Από το 1974, το 37% της κυπριακής γης βρίσκεται κάτω από την τουρκική βάρβαρη κατοχή. Έχουν προσφυγοποιηθεί 200.000 χιλιάδες κυπριακού λαού και ακόμα δεν γνωρίζουμε τίποτε για την τύχη των 1.619 αγνοουμένων μας.

»Συνεχίζεται το δράμα των εγκλωβισμένων, το οποίο και εγώ έζησα, σε όλες τις δραματικές διαστάσεις, συνέπειες και καταστάσεις για 23 χρόνια. Μετά τη δεύτερη φάση της βάρβαρης τουρκικής εισβολής και κατοχής της 15ης Αυγούστου 1974 στην περιοχή μου ζούσαν στην κατεχόμενη Καρπασία περίπου 20-22 χιλιάδες εγκλωβισμένοι, που στην συνέχεια εκδιώχθηκαν με τους πιο βάρβαρους και απάνθρωπους τρόπους. Με δολοφονίες και βιασμούς, πράξεις που προσβάλλουν κάθε ανθρώπινη αξιοπρέπεια...

»Οι εγκληματικές αυτές ενέργειες των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων παραβίασαν κάθε άρθρο της συμφωνίας της 3ης Βιέννης 1975, που διελάμβανε τη διαβίωση των εγκλωβισμένων κάτω από ομαλές συνθήκες ζωής, ελευθερίας διακίνησης, εκπαίδευσης, υγείας και παραμονής και συνέχιση της διαβίωσής τους στη γη των προγόνων τους.

»Παρ’ όλα αυτά, οι εγκλωβισμένοι, εκδιώχθηκαν βάναυσα όπως ανέφερα, και αμέσως μετά τη συμφωνία της 3ης Βιέννης. Και σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια οδυνηρή κατάσταση να έχουν απομείνει μόνο 430 άτομα, ως επί το πλείστον γέροντες πέραν των 65 χρονών...

(Σημ. γράφουσας: Η συνεννόηση 3η Βιέννης που δεν ήταν ‘‘συμφωνία’’, αλλά ένα ανακοινωθέν, στόχο είχε την άμεση εξυπηρέτηση των τουρκικών στόχων Ντενκτάς).

»Θα πρέπει να αναφέρω επίσης ότι τα παιδιά στα κατεχόμενα συναντούν πολλές και διάφορες δυσκολίες. Τα βιβλία και η γραφική ύλη που το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου μάς στέλνει δεν παραδίδονται έγκαιρα με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πολλές φορές μέχρι και τον Φεβρουάριο. Κατακρατούνται από τις κατοχικές αρχές για έλεγχο και λογοκρισία και για να αφαιρεθούν οι σελίδες οι οποίες αναφέρονται στην ελληνοχριστιανική μας ταυτότητα και στα σύμβολά μας. Ακόμα δεν μας παραδίδουν τη σειρά όλη των βιβλίων της Γλώσσας μας. Τα δε βιβλία της Ιστορίας ‘‘Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι’’ δεν παραδίδονται καθόλου, όπως και των Θρησκευτικών. Η αλληλογραφία δεν επιτρέπεται, ούτε κανένα έντυπο ή βιβλίο μπορούμε να μεταφέρουμε στα κατεχόμενα.

»Τα σχολεία μας τα κατέστρεψαν και συνεχώς τα γκρεμίζουν. Από ολόκληρο σχολικό κτήριο στην Αγία Τριάδα με 9 αίθουσες, εκεί όπου άλλοτε έσφυζε ο χώρος από παιδιά, φωνές, τραγούδια, χαρές και σχολικές δραστηριότητες, σήμερα έχει κλειδί και τα 4 παιδιά υποχρεωτικά μεταφέρονται στο Ριζοκάρπασο για να φοιτήσουν στο μοναδικό ελληνικό σχολείο που λειτουργεί στα κατεχόμενα. Το σχολικό κτήριο ερημώθηκε, κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη και στάβλος, όπως άλλωστε έχουν κάμει με πολλά άλλα σχολικά κτήρια και εκκλησιές μας στα κατεχόμενα. Και σ’ εμένα, τη δασκάλα στην Αγία Τριάδα, δεν επιτρέπουν οι κατοχικές αρχές να μεταβώ στο σχολείο μου και να συνεχίσω την εκπαιδευτική μου αποστολή...

»Οι βάρβαρες και απάνθρωπες κατοχικές αρχές συνεχίζουν και ολοκληρώνουν το εγκληματικό τους έργο με τον ξεριζωμό της νεολαίας και τον διωγμό των εγκλωβισμένων από τη γη των πατέρων τους. Να γιατί σήμερα, 24 χρόνια μετά το 1974, από τις 22 χιλιάδες εγκλωβισμένων έμειναν μονάχα 430 - 450. Εδώ πρέπει να εκφράσω τη λύπη μου, γιατί οι κατοχικές δυνάμεις κατόρθωσαν το έγκλημά τους με την σιωπή όλων και την ανοχή όλων.

^{Βράβευση της δασκάλας του Γένους Ελένης Φωκά το 2014, από τον Δήμο Νεάπολης - Συκεών. Η εκδήλωση έγινε με τη συνεργασία του Πρότυπου Πειραματικού Γυμνασίου Πανεπιστημίου Μακεδονίας και της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδας.}

Δεν μας επιτρέπουν να έχουμε ιερείς... κατέστρεψαν τις εκκλησίες μας, πούλησαν τη θρησκευτική κληρονομιά μας σε ξένες χώρες. Εκκλησιαζόμαστε σε συλημένες εκκλησίες γυμνές από εικόνες, θρησκευτικά κειμήλια και ιερά σκεύη όπως στην εκκλησία Αγίας Τριάδας στο κατεχόμενο χωριό μου... Μπροστά σ’ αυτήν τη βαρβαρότητα, που λυγίζει την ψυχή και του πιο σκληρού ανθρώπου, δεν ήταν δυνατό, ζώντας μάλιστα αυτές τις βαρβαρότητες και εγώ ως εγκλωβισμένη, να μείνω αδιάφορη. Υπερασπίζομαι τη ζωή, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα όχι μόνο των εγκλωβισμένων Ελλήνων, αλλά γενικά, καθώς και την ατομική ελευθερία και την ελευθερία της πατρίδας μου.

»Ο κατοχικός ηγέτης Ντενκτάς δεν μου επιτρέπει εδώ και ένα χρόνο να επιστρέψω στο σχολείο και στο σπίτι μου. Μετά από βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας να έλθω στις ελεύθερες περιοχές για ιατρική περίθαλψη, μετά την αποθεραπεία μου, δοκίμασα πολλές φορές να επιστρέψω, αλλά με παρεμποδίζουν...

»Ζητούν να αποσύρω την προσφυγή μου στο Διεθνές Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να βγάλω ταυτότητα του ψευδοκράτους και θα μου επιτρέψουν να πάω στο σπίτι μου, θέτουν όρο να μην επιστρέψω ως δασκάλα και να μην μπορώ να ασκώ το επάγγελμά μου. Όρους που τους απορρίπτω ως απαράδεκτους για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη....

»Ζητώ τη βοήθειά σας για να επιστρέψω και να συνεχίσω το εκπαιδευτικό μου έργο, αλλά κυρίως για να λυθεί το πρόβλημα της πατρίδας μου για δικαιοσύνη και ελευθερία στην Κύπρο μας... Επιστροφή όμως κάτω από συνθήκες ασφάλειας και πραγματικής ελευθερίας.

»Εύχομαι σύντομα ο αγώνας μας να δικαιωθεί και ένα τέτοιο συνέδριο όπως το σημερινό να γίνει σε μια ελεύθερη Κύπρο, χωρίς ξένους στρατούς και συρματοπλέγματα και να τελειώσει με ένα ευλαβικό προσκύνημα στον Απόστολο Ανδρέα».

Η Ελένη Φωκά παρέμεινε έκτοτε στα ελεύθερα εδάφη της ΚΔ...

Σήμερα, άλλα 24 χρόνια από τότε (1998), ο αριθμός των εγκλωβισμένων, με ενημέρωση 6/6/2022 από τον Σύνδεσμο Ριζοκαρπάσου ΗΒ: 225 (περιλαμβανομένων και παιδιών άνω των 5 ετών, 20 παιδιών μέχρι 5 ετών και 51 ατόμων που επέστρεψαν να ζήσουν με τις οικογένειές τους στο Ριζοκάρπασο) (Ευχαριστώ τη Δρα Μαρία Καραολή, Πρόεδρο του Συνδέσμου για την πληροφορία).

Εδώ η ιστοσελίδα της κυπριακής πρεσβείας στη Βιέννη, τελευταία ενημέρωση 14.4.2022.

*Διόρθωση: Στη φωτογραφία του άρθρου μου «Σ», 5/6/2022, (κύρια φωτογραφία), αριστερά της Έλλης Σταύρου είναι η μακαριστή Ελένη Βλάχου, από τον κατεχόμενο Άγιο Αμβρόσιο Κερύνειας και όχι η Μαρούλα Κοζάκου. Ευχαριστώ την αγαπητή Κίκα Καττιρτζή του Συνδέσμου Αγίου Αμβροσίου ΗΒ για τη διευκρίνιση. Ενημέρωσα και το Αρχείο της «Αδούλωτης Κερύνειας».