Η τουρκική εισβολή και η μάχη των πληροφοριών

Είναι καιρός να προχωρήσουμε σε έναν διάλογο κατά το δυνατόν τεκμηριωμένο, αναζητώντας ποια λάθη οδήγησαν στην αδιαφορία απέναντι στην υποδειγματική πολυετή συλλογή πληροφοριών από το Κλιμάκιο Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη για τις προετοιμασίες απόβασης, στρατιωτικής εισβολής από τον τουρκικό στρατό.

Ένας άριστος γνώστης της τουρκικής γλώσσας, με σοβαρή εμπειρία στη στρατιωτική τουρκική γλώσσα και τους κανόνες ασυρμάτων και λοιπών επικοινωνιών, υποκλέπτει από το 1970 τη σύνολη παράλια δραστηριότητα επικοινωνιών των τουρκικών Διοικήσεων απέναντι από την Κύπρο. Καταφέρνει την εδραίωση ενός τακτικού και στρατηγικού προβαδίσματος για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Από τον Απρίλιο του 1974 περιγράφει όλες τις αλλαγές στην πορεία ενεργειών του τουρκικού στρατού. Λεπτομερώς, όλες οι ενέργειες για αλλαγή του επιπέδου επιχειρήσεων στο Αεροδρόμιο της Μερσίνης.

Η κατάθεση Σημαιοφορίδη απετέλεσε την πλέον πιστευτή και βάσιμη μαρτυρία, τόσο στην επιτροπή φακέλου στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο… Γι’ αυτό είναι ανάγκη να μελετηθεί για να μην επαναληφθούν παρόμοιες καταστροφικές αδιαφορίες στην αξιοποίηση πληροφοριών.

Ήταν τόση η απουσία εφαρμογής προφυλάξεων στην προετοιμασία της εισβολής από τον τουρκικό στρατό, που τους άκουγαν ακόμα και ραδιοερασιτέχνες των νησιών του Αιγαίου. Ένας εξ αυτών, μάλιστα, προσήλθε και ενημέρωσε με λεπτομέρειες τις στρατιωτικές Αρχές της νήσου.

Το πρόβλημα ήταν η Ανωτέρα Διοίκηση, η τραγικά επιπόλαιη απουσία συγκέντρωσης των Υπηρεσιών Πληροφοριών σε Ελλάδα και Κύπρο. Αντί να παρακολουθούν τον τουρκικό στρατό και τους εν Κύπρω ακολούθους τους, διακονούσαν εμφύλια πάθη και ποικίλα άλλα από το 1970.

Ενώ συστηματικά και από τον Τύπο παρουσιάζονταν τα αποκτήματα του τουρκικού στρατού που συμπλήρωναν το μεγάλο του κενό σε πλωτά μέσα μεταφοράς προσωπικού και εξοπλισμού, οι ενέργειες αυτές δεν αξιολογούνταν με σοβαρότητα από τα κλιμάκια κορυφής στη διοίκηση και ηγεσία του Στρατού στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Αν αυτό το κενό συνδυαστεί με τη συνολική απουσία μελέτης του Χένρι Κίσσιγκερ ως προσωπικότητας και ως κέντρου τεράστιας εξουσίας, τότε συνειδητοποιείς σε ποιο βαθμό άγνοιας της πραγματικότητας ευρίσκοντο οι έχοντες ευθύνη.

Στις μέρες μας, είναι υποστασιακή ανάγκη να υπάρξει συγκέντρωση και αξιοποίηση όλων των πληροφοριών. χωρίς νοσηρούς περισπασμούς.

Οι Βρετανοί γνώριζαν

Τα εξειδικευμένα έντυπα και οι περιοδικές εκδόσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν προχωρούν σε αφιερώματα και εκτενή δημοσιεύματα για την Κύπρο. Εξαιρετικό πλούτο πληροφοριών μάς παρέχουν οι περιοδικές εκδόσεις με επίκεντρο τα πτητικά μέσα. Στα χρόνια που ερευνούμε τον ξένο περιοδικό Τύπο, επιμένουμε να εμβαθύνουμε στον γαλλικό και τον αγγλόφωνο εξειδικευμένο περιοδικό Τύπο που εξειδικεύεται από το 1925 στη βιομηχανία και την παρουσία όλων των πτητικών μέσων, στην κοινωνική ζωή των δυτικών κρατών και των αποικιών τους. Ήδη από το 1931, στο ακμαίο τότε περιοδικό «Flight» παρουσιάζεται η αερομεταφορά στρατευμάτων από την Αίγυπτο στην Κύπρο για την κατάπνιξη της εξέγερσης των Οκτωβριανών.

Η εφημερίδα «AVIATION NEWS», βρετανική δεκαπενθήμερη έκδοση για τη διεθνή ναυσιπλοΐα, στις 9 Αυγούστου κυκλοφορεί με εκτενή κυπριακή ειδησεογραφία παρά την προαναγγελία για αφιερώματα στα αεροδρόμια και τις βάσεις στη Μάλτα. Πρώτη είδηση, η άφιξη του Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄, από την Κύπρο στη Μάλτα και η αναχώρησή του με ένα Comet 398 του RAF Strike Command για το Λονδίνο. Η διάσωση του Αρχιεπισκόπου μετά το πραξικόπημα διενεργήθηκε από τους Βρετανούς χωρίς αιφνιδιασμό. Στη Μάλτα, μάλιστα, με μικρή τελετή ο Air Commodore A. E. Mawer, Διοικητής Αεροπορίας, και ο Group Captain M. J Armitage της RAF στη Luga αποχαιρέτησαν σε σεμνή τελετή τον Αρχιεπίσκοπο. Η σκηνή διασώζεται από μια φωτογραφία του εξωφύλλου που δεν δείχνει να είναι από περιστασιακό φωτογράφο. Είναι μάλλον έργο ικανού φωτοειδησεογράφου.

Με τον τίτλο «CYPRUS AIRLIFT» η εφημερίδα παρουσιάζει εκτενώς όλες τις ενέργειες των Βρετανών για τη διάσωση των εικοσιπέντε εθνικοτήτων τουριστών που ζήτησαν βοήθεια από τις Βάσεις για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους μετά το πραξικόπημα και την εισβολή. Εκτενές είναι επίσης το ρεπορτάζ για τη φιλοξενία Τουρκοκυπρίων στις βάσεις Επισκοπής και Ακρωτηρίου. Επιπλέον, καλύπτεται η προστασία των Βρετανών πολιτών από τα αστικά κέντρα σε καταυλισμούς αντισκήνων εντός των Βάσεων.

Με λεπτομέρειες περιγράφονται οι προμήθειες που αποστέλλονται στην Κύπρο. Υπαίθρια μαγειρεία, φαρμακευτικές προμήθειες και 6.000 lb παιδικών τροφών. Η πρώτη όμως αποστολή μετέφερε με Strike Command aircrafts τους άνδρες του 40 Commando Royal Marines, μαζί με την αποστολή των 16/5 τεθωρακισμένων, μια ολόκληρη σειρά οχημάτων τεσσάρων τόνων καθώς και Land Rovers μακράς βάσεως.

Η ετοιμότητα των Βρετανών και του Βρετανικού Υπουργείου Άμυνας, η προετοιμασία και η αποτελεσματικότητα του βρετανικού προσωπικού στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Μάλτα, εκπλήττουν. Η μάχη των πληροφοριών και οι ανάγκες ετοιμότητας ήταν μια κατάκτηση αξιοθαύμαστη για τις βρετανικές Υπηρεσίες. Ένα περιοδικό πτητικών μέσων της Μεγάλης Βρετανία σε δημοσιογραφική αποστολή στη Μάλτα τις ημέρες του πραξικοπήματος και της εισβολής, μας διδάσκει και ζητά την εμβάθυνση και τον προβληματισμό μας.