Ο ρόλος του ΝΑΤΟ μετά τις τελευταίες εξελίξεις

Όπως είναι γνωστό, μια συνάντηση ανωτάτου επιπέδου έλαβεν χώραν στη Μαδρίτη σχετικά με το ΝΑΤΟ. Και αυτό μάς φέρνει στον ρόλο του ΝΑΤΟ στην εποχή μας, ο οποίος φάνηκε στο προσκήνιο με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Όπως είναι γνωστό, το ΝΑΤΟ (North Atlantic Treaty Organization) δημιουργήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους για να αντιμετωπίσουν τη Σοβιετική Ένωση κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν λοιπόν ένας οργανισμός που είχε σχέση με την αντιπαλότητα μεταξύ των Δυτικών Δυνάμεων και της Σοβιετικής Ένωσης.

Από τότε πολλά άλλαξαν στη διεθνή σκηνή. Την πτώση του κομμουνισμού στις αρχές του ’90 ακολούθησε η άνοδος της Ρωσίας και, με τον κ. Πούτιν, οι φιλοδοξίες της Ρωσίας για μιαν ανάληψη του προηγούμενου ρόλου της ως υπερδύναμης.

Οι περιφερειακοί πόλεμοι και η κατάληψη της Κριμαίας απέδειξαν τις φιλοδοξίες του κ. Πούτιν και της χώρας του. Η δε εισβολή στην Ουκρανία και ο αιματηρός πόλεμος, ο οποίος συνεχίζεται από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, δείχνουν τις πραγματικές φιλοδοξίες του κ. Πούτιν.

Εκείνο που ξένισε μερικούς είναι η συνέχιση του πολέμου και η μη ανάμειξη του ΝΑΤΟ σ’ αυτήν την υπόθεση. Υπάρχουν βέβαια τα νομικά επιχειρήματα, ότι το ΝΑΤΟ

δεν έχει locus standi κ.λπ. Στην ουσία όμως η απορία παραμένει και βεβαίως ίσως αυτό μάς έσωσε από έναν πυρηνικό πόλεμο και μια μεγαλύτερη καταστροφή.

Από την άλλη μεριά φαίνεται τώρα ο ρόλος του ΝΑΤΟ. Πρέπει το ΝΑΤΟ να παραμείνει στους αρχικούς του σκοπούς, δηλαδή μια περιφερειακή συμμαχία που είχε σχέση με την τότε Σοβιετική Ένωση ή τη σημερινή Ρωσία ή να εξελιχθεί σε μια ολοκληρωτική συμμαχία πέραν της περιφερειακής της εμβέλειας. Πολλοί διερωτώνται γι’ αυτό (βλ. π.χ. “Reshaping NATO for an Uncertain future”, The World Today, June & July 2022, σελ. 14-17). H EE, ως γνωστόν, στηρίζεται για πολλά θέματα που έχουν σχέση με την άμυνά της στο ΝΑΤΟ. Από την άλλη μεριά, δεν είναι τόσο εύκολο το ΝΑΤΟ να γίνει μια συμμαχία που να καλύπτει ολόκληρο τον πλανήτη. Τουλάχιστον για το παρόν. Υπάρχει επίσης το θέμα της Κίνας και όχι μόνο η Ρωσία. Το θέμα για την κάλυψη της Κίνας και περιοχών εκτός της Ευρώπης είναι αρκετά σημαντικό, αλλά και πολύ δύσκολο να επιχειρηθεί. Στην Ευρώπη έκαναν αίτηση η Σουηδία και η Φινλανδία. Για θέματα εκτός Ευρώπης και ολοκληρωτικά είναι κάτι που θα χρειαστεί πολύς χρόνος και προσπάθεια για μιαν απόφαση. Υπάρχει αρκετός καιρός γι’ αυτό.