Η επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία στις οικονομικές καταστάσεις του 2021

Το 2021, η Ρωσία ξεκίνησε να συγκεντρώνει στρατιωτικές δυνάμεις κοντά στα σύνορά της με την ανατολική Ουκρανία. Στις 21 Φεβρουαρίου 2022, ο Πρόεδρος της Ρωσίας αποφάσισε να αναγνωρίσει ως ανεξάρτητες οντότητες τις περιοχές των διοικητικών περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην Ουκρανία και να αποστείλει ρωσικά στρατεύματα σε αυτές. Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 ξεκίνησε ο πόλεμος.

Για την αντιμετώπιση του αντικτύπου των πρόσφατων αυτών γεγονότων στις οικονομικές καταστάσεις μιας εταιρείας που λήγουν στις ή πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2021, είναι σημαντικό να καθοριστεί κατά πόσον οι συνθήκες που υπήρχαν στο τέλος του έτους μπορούν να καταστήσουν τη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας ως διορθωτικό ή μη διορθωτικό γεγονός.

Γεγονότα μετά την περίοδο αναφοράς είναι τα γεγονότα που συμβαίνουν μεταξύ του τέλους της περιόδου αναφοράς και της ημερομηνίας κατά την οποία οι οικονομικές καταστάσεις είναι εξουσιοδοτημένες για έκδοση. Τέτοια γεγονότα υπόκεινται στις διατάξεις του ΔΛΠ10 «Γεγονότα μετά την Περίοδο Αναφοράς». Το ΔΛΠ 10 διαχωρίζει τα γεγονότα μετά την περίοδο αναφοράς ως εξής:

- διορθωτικά γεγονότα: είναι εκείνα που προέκυψαν συνεπεία συνθηκών που υπήρχαν στο τέλος της περιόδου αναφοράς, και

- μη διορθωτικά γεγονότα: είναι εκείνα που προέκυψαν από συνθήκες που δεν υπήρχαν πριν από το τέλος της περιόδου αναφοράς.

Η σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας αντιμετωπίζεται ως μη διορθωτικό γεγονός (με εξαίρεση τη συνεχιζόμενη δραστηριότητα), διότι οι επιπτώσεις της σύγκρουσης είναι συνέπεια γεγονότων που προέκυψαν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2021. Οι σημαντικές δυσμενείς αλλαγές στις οικονομικές συνθήκες και το επιχειρηματικό περιβάλλον αναπτύχθηκαν ως άμεση συνέπεια γεγονότων που συνέβησαν με την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022 και τη συνακόλουθη εφαρμογή των οικονομικών κυρώσεων από τη διεθνή κοινότητα.

Παρόλα αυτά, οι οικονομικές καταστάσεις πρέπει να ενημερώνονται κατάλληλα, ώστε να αντικατοπτρίζουν τις πρόσφατες αυτές εξελίξεις και να συμπεριλαμβάνουν μια εκτίμηση της οικονομικής επίδρασής τους στις εταιρείες ή μια δήλωση ότι μια τέτοια εκτίμηση δεν μπορεί να γίνει. Εάν δεν μπορεί εύλογα να γίνει εκτίμηση της οικονομικής επίπτωσης, η γνωστοποίηση θα πρέπει να αντικατοπτρίζει κατάλληλα τη φύση των γεγονότων και να παρέχει επαρκή ποιοτική περιγραφή των πιθανών συνεπειών τους.

Έτσι, οι εταιρείες πρέπει να αξιολογήσουν εκ νέου την ικανότητα τους να συνεχίσουν ως δρώσες οικονομικές μονάδες, ιδιαίτερα όταν έχουν δραστηριότητες στη Ρωσία, στη Λευκορωσία και στην Ουκρανία, καθώς και όταν επηρεάζονται από την κατάσταση αυτή, όπως π.χ. εταιρείες με σημαντικό χαρτοφυλάκιο πελατών με έδρα τις προαναφερθείσες χώρες.

Η αξιολόγηση της ικανότητα μιας εταιρείας να συνεχίσει ως δρώσα οικονομική μονάδα πρέπει να γίνεται χρησιμοποιώντας όλες τις διαθέσιμες και πιο πρόσφατες πληροφορίες που υπάρχουν και να εκτελούνται οι κατάλληλες διαδικασίες για την ενημέρωση της αξιολόγησης. Εάν η διοίκηση μιας εταιρείας δεν είναι σε θέση να παράσχει μιαν αξιόπιστη αξιολόγηση, λόγω της ανεπαρκούς κατανόησης των αβεβαιοτήτων στις δραστηριότητες της εταιρείας, οι ελεγκτές της εταιρείας ενδέχεται να μην είναι σε θέση να εκδώσουν γνώμη επί των οικονομικών της καταστάσεων.

Οι οικονομικές καταστάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν σχετικές γνωστοποιήσεις, που να εξηγούν λεπτομερώς τις σημαντικές εκτιμήσεις που έγιναν από τη διοίκηση ώστε να αξιολογήσει την ικανότητα της εταιρείας να συνεχίσει ως δρώσα οικονομική μονάδα. Ανάλογα με την έκταση των αβεβαιοτήτων, οι ελεγκτές της εταιρείας ενδέχεται να χρειαστεί να συμπεριλάβουν στην έκθεσή τους μια παράγραφο ουσιώδους αβεβαιότητας που σχετίζεται με τη συνέχιση της δραστηριότητας, ένα Κύριο Θέμα Ελέγχου (όταν η οντότητα είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο) ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να εκδώσουν τροποποιημένη γνώμη.

O πόλεμος στην Ουκρανία έχει διαταράξει τις παγκόσμιες αγορές. Από την έναρξή του έχει σημειωθεί μεγάλη αύξηση των τιμών των καυσίμων και επιδείνωση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης. Ο βαθμός αβεβαιότητας σχετικά με τις μελλοντικές συνθήκες της αγοράς αποτελεί μια σημαντική πρόκληση κατά την αξιολόγηση της ικανότητας μιας οντότητας να συνεχίσει ως δρώσα οικονομική μονάδα και κατά συνέπειαν την ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων του 2021.