Το Κογκρέσο ως συνιστώσα διεθνοπολιτικών εξελίξεων

Οι πρόσφατες διεργασίες στο Αμερικανικό Κογκρέσο, που άπτονται κρίσιμων τροπολογιών αναφορικά προς την προεδρική απόφαση για διάθεση αναβαθμισμένων αεροσκαφών F16 στην Τουρκία και που εκδηλώθηκαν ως άρνηση στην κατά τα ανωτέρω απόφαση, σηματοδοτούν, όχι μόνο ένα αρνητικό κλίμα για την Άγκυρα, αλλά ταυτόχρονα μια επιτυχή λειτουργία του ελληνικού και ευρύτερα συνασπισμένου αντιτουρκικού λόμπι στην Ουάσιγκτον.

Το ελληνοαμερικανικό λόμπι διαθέτει μια μακροχρόνια και συνειδητή εξαιρετικά ισχυρή παρουσία και δυναμική προβολή ελληνικών θέσεων στα νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ, επηρεάζοντας σοβαρά την ενδυνάμωση των πολιτικών της Αθήνας στο πλαίσιο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και του πολιτικού συστήματος εν γένει.

Συναφώς, το ανώτατο νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ προβάλλει θεσμικά τον ρόλο του εξισορροπητικού παράγοντα έναντι του Προέδρου, λειτουργώντας εν είδει οιονεί αντιπολίτευσης στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα, ερχόμενο πολλές φορές να παρέμβει διορθωτικά σε πρωτοβουλίες της αμερικανικής ηγεσίας, τις οποίες το Κογκρέσο και εκλαμβάνει είτε ως αντιτιθέμενες προς το αμερικανικό δικαιικό σύστημα ή προς την αμερικανική αντίληψη περί κράτους δικαίου είτε αναφορικά προς τη σχέση με συμμαχικές χώρες, όπως εν προκειμένω με την Ελλάδα.

Με την πρόσφατη τροπολογία που τίθεται ως τροχοπέδη στην πώληση των F16 στην Τουρκία αναδεικνύεται και προβάλλεται η αναθεωρητική, επεκτατική πολιτική της Άγκυρας στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και δη έναντι Ελλάδος και Κύπρου.

Ούτως ή άλλως, λόγω της αγοράς από την Τουρκία του ρωσικού πυραυλικού συστήματος αεράμυνας S400, υφίστατο βέτο διαρκείας στην οποιαδήποτε τουρκική προμήθεια αμερικανικών συστημάτων. Τούτο δε θεμελιώθηκε κατά ταύτα με συγκεκριμένο νόμο, ο οποίος κατατέθηκε αρμοδίως και διά του οποίου απαγορεύεται σε χώρες, οι οποίες προμηθεύονται ρωσικά συστήματα, να εξοπλίζονται ταυτόχρονα με αμερικανικά τοιούτα. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα επιχειρησιακό, δηλαδή πρακτικής δρομολόγησης των βηματισμών του, στον Αμερικανό Πρόεδρο, ο οποίος προβαλλομένου του βέτο του Κογκρέσου, δεν μπορεί να κινηθεί προς την κατεύθυνση υλοποίησης υποσχέσεων που έδωσε στην τουρκική πλευρά κατά την πρόσφατη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, όπου και λειτουργώντας στο πλαίσιο κακώς νοούμενων συμμαχικών εκδουλεύσεων προς την Τουρκία, εμφανίζεται να έχει υποσχεθεί την παραχώρηση των F16 ως αντιστάθμισμα των F35, έναντι της άρσης του τουρκικού βέτο στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Η εν γένει παρέμβαση του Αμερικανού Προέδρου αποσκοπούσε στο να στείλει μήνυμα εξευμενισμού του τουρκικού παράγοντα, τον οποίο η αμερικανική γραφειοκρατία σε αυτό το στάδιο των διεθνών εξελίξεων θεωρεί κρίσιμο λόγω της ρωσοουκρανικής σύγκρουσης και εν γένει αναβαθμισμένο.

Η σημερινή δραστηριοποίηση και ενεργώς φιλελληνική στάση του Κογκρέσου υπομιμνήσκει την αντίστοιχη και εξαιρετικά κρίσιμη για τα ελληνικά συμφέροντα στάση, του κατά τα ανωτέρω θεσμού κατά το 1975 επ’ αφορμή της τουρκικής εισβολής και κατοχής του βορείου τμήματος της Κύπρου το 1974, πολιτική που οδήγησε το τουρκικό σύστημα επί Μπουλέντ Ετζεβίτ και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, στη συνέχεια, στα όρια της κατάρρευσης.

Εκείνη η πολιτική, η οποία επηρέασε τα μάλα το τουρκικό σύστημα και που λανθασμένα ήρθη ακαίρως, οφείλει σήμερα επανερχόμενη στο πλαίσιο των υφισταμένων τουρκικών επιθετικών ενεργειών έναντι του Eλληνισμού, να υπογραμμίσει το γεγονός της αναγκαιότητας άσκησης πιέσεων τέτοιου βαθμού στην Τουρκία, που να της επιφέρουν ισχυρό κόστος, ώστε να την υποχρεώσουν υπολογίζοντας τη σχέση κόστους - οφέλους, να οδηγηθεί σε αναδίπλωση.

Εν κατακλείδι, η κατά τα ανωτέρω στάση του Κογκρέσου, η οποία συνιστά μια δύναμη ελληνικότητας πέραν του Ατλαντικού, οφείλει ν’ αποτελέσει μέρος μιας συνολικής στρατηγικής, που να δημιουργεί τις προϋποθέσεις μιας ισχυρής, και αντάξιας της ελληνικής ιστορίας, παρουσίας του Eλληνισμού στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου και τη Μέση Ανατολή. Αφεύκτως, ο πυρήνας τής κατά τα ανωτέρω στρατηγικής παραπέμπει στη στρατηγική σύζευξη Ελλάδος - Κύπρου ως ενιαίου γεωπολιτικού κρίκου προβολής και υπεράσπισης συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή.