Ακίνητο

Στα ύψη το κατασκευαστικό κόστος

Τον Φεβρουάριο του 2022 ο Δείκτης Τιμών Κατασκευαστικού Κόστους ήταν περίπου στις 123 μονάδες (23% αύξηση από τον Νοέμβριο του 2020) και, δυστυχώς, σήμερα ο Δείκτης έχει φτάσει τις 133 μονάδες (33% αύξηση σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020)

Βαρύς αποδεικνύεται ο αντίκτυπος τόσο της πανδημίας όσο και των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, όσον αφορά το κατασκευαστικό κόστος.

Σε συνέντευξη που μας παραχώρησε ο Διευθυντής της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (Ο.Σ.Ε.Ο.Κ.), Γιάννος Πουμπουρής, ενδεικτικά αναφέρει πως τον Φεβρουάριο του 2022 ο Δείκτης Τιμών Κατασκευαστικού Κόστους ήταν περίπου στις 123 μονάδες (23% αύξηση από τον Νοέμβριο του 2020) και, δυστυχώς, σήμερα ο Δείκτης έχει φτάσει τις 133 μονάδες (33% αύξηση σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020).

Όσον αφορά μεμονωμένα τα υλικά, μεγάλη αύξηση παρατηρείται στον οικοδομικό (ποσοστό 140%) και κατασκευαστικό χάλυβα (ποσοστό 200%), στο ξύλο (170%) και στο αλουμίνιο (95%).

logo.JPG



Σύμφωνα με τον κ. Πουμπουρή, το κυριότερο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν οι εργοληπτικές εταιρείες είναι το γεγονός ότι έχουν εκτεθεί σε οικονομικούς κινδύνους, που οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες τους οποίους δεν είχαν τη δυνατότητα να προβλέψουν κατά το στάδιο της προσφοράς. Για παράδειγμα, για ένα έργο που κατασκευάζεται σήμερα, η διαδικασία σχεδιασμού του έγινε σε μια περίοδο κατά την οποία οι Μελετητές εκτιμώντας τις τιμές της αγοράς έχουν σχεδιάσει έργα τα οποία ήταν στα οικονομικά πλαίσια των πελατών τους, όμως σήμερα που γίνεται η πραγματική εκτίμηση, παρουσιάζουν μιαν αύξηση της τάξεως του 25-30%.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποιοι ιδιοκτήτες -κυρίως για έργα της τάξης των €200.000 - €250.000 οικοδομικών εργασιών, τα οποία αφορούν κατοικίες- να κάνουν δεύτερες σκέψεις αναβάλλοντας τα έργα ή επανασχεδιάζοντάς τα για να είναι στα οικονομικά πλαίσια.

pou.JPG



Πού κινούνται οι τιμές των κατασκευαστικών υλικών σήμερα; Πόση είναι η αύξηση σε σύγκριση με προηγούμενα έτη;

Από την έναρξη της πανδημίας Covid-19, παρατηρείται ένας μεγάλος επηρεασμός στην εφοδιαστική αλυσίδα των κατασκευαστικών υλικών. Η Κύπρος είναι κατά κύριο λόγο χώρα εισαγωγής, αφού τα πλείστα προϊόντα τα οποία χρησιμοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την περίοδο αυτή ο κατασκευαστικός τομέας να επηρεάζεται από περιοριστικά διατάγματα άλλων χωρών, εκτός από τα περιοριστικά διατάγματα τα οποία εξέδιδε η Κυπριακή Δημοκρατία.

Το γεγονός αυτό δημιούργησε ελλείψεις στην αγορά, με φυσικό συνεπακόλουθο την αύξηση των τιμών.

Λαμβάνοντας υπόψη τον Δείκτη Τιμών Κατασκευαστικού Κόστους για τον μήνα Μάιο, παρατηρούμε ότι μέχρι τον Νοέμβριο του 2020 ο Δείκτης ήταν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα λίγο πιο πάνω από τις 100 μονάδες. Από το σημείο αυτό παρατηρούμε ραγδαία αύξηση τιμών κατασκευαστικών υλικών, χαρακτηριστικά αναφέρω ότι τον Φεβρουάριο του 2022 ο Δείκτης ήταν περίπου στις 123 μονάδες (23% αύξηση από τον Νοέμβριο του 2020) και, δυστυχώς, σήμερα ο δείκτης έχει φτάσει τις 133 μονάδες (33% αύξηση σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020). Δυστυχώς, ο πόλεμος μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας έχει επιπρόσθετο κόστος για εμάς.

Αν θέλουμε να συγκρίνουμε μεμονωμένα υλικά, μεγάλη αύξηση παρατηρείται στον οικοδομικό (ποσοστό 140%), και κατασκευαστικό χάλυβα (ποσοστό 200%), στο ξύλο (170%) και στο αλουμίνιο (95%).

Έχουν σταματήσει έργα ή έχουν μείνει στη μέση ή δεν έχουν ξεκινήσει καν λόγω της ακρίβειας;

Η ερώτηση αυτή είναι δύσκολο να απαντηθεί, γιατί το κάθε έργο είναι μοναδικό, εξαρτάται από τη χρηματοδότηση του ιδιοκτήτη του έργου, από τους όρους με τους οποίους έχουν συμβληθεί τα δύο μέρη και από την περίοδο κατά την οποία έχει γίνει η κοστολόγηση από τον εργολάβο.

Αν π.χ. η εκτίμηση του κόστους έγινε πριν από τον Νοέμβριο του 2020, σε μια περίοδο κατά την οποία ο εργολάβος δεν μπορούσε να προβλέψει τις ραγδαίες αυξήσεις, τότε θα πρέπει να γίνει μια δίκαιη διευθέτηση μεταξύ των μερών, ώστε να μπορέσουν να ολοκληρωθούν τα έργα.

Από τις πληροφορίες που έχουμε από τα Μέλη μας, κυριότερο πρόβλημα φαίνεται να αντιμετωπίζουν τα έργα τα οποία είναι της τάξης των €200.000 - €250.000 οικοδομικών εργασιών, τα οποία αφορούν κατοικίες.

Το πρόβλημα που παρουσιάζεται έγκειται στο γεγονός ότι η διαδικασία σχεδιασμού, η οποία προηγείται των κατασκευαστικών έργων, έχει γίνει σε μια περίοδο κατά την οποία οι Μελετητές, εκτιμώντας τις τιμές της αγοράς (πριν από 1 ή 2 χρόνια), έχουν σχεδιάσει έργα τα οποία ήταν στα οικονομικά πλαίσια των πελατών τους, όμως σήμερα που γίνεται η πραγματική εκτίμηση, παρουσιάζουν μιαν αύξηση της τάξεως του 25-30%.

Οι ιδιοκτήτες οι οποίοι δεν έχουν την ικανότητα να εξεύρουν την πρόσθετη χρηματοδότηση ή δεν επιθυμούν να δαπανήσουν επιπρόσθετα χρήματα από τα αρχικά, κάνουν δεύτερες σκέψεις αναβάλλοντας τα έργα ή επανασχεδιάζοντάς τα για να είναι στα οικονομικά πλαίσια κ.λπ.

Από την πρώτη στιγμή οι εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας μας ξεκίνησαν έναν κύκλο επαφών με αξιωματούχους του κράτους, τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, τους αρμόδιους Υπουργούς και τμήματα του κράτους, ζητώντας τη συνδρομή της πολιτείας για τον μετριασμό των επιπτώσεων.

Κατατέθηκαν σχετικά Υπομνήματα με τα αιτήματα και τις εισηγήσεις μας και πραγματοποιήθηκαν εκ νέου συναντήσεις με αρμόδιους Υπουργούς από κοινού με του άλλους επαγγελματικούς φορείς: ETEK, OEB, KEBE.

Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι εργοληπτικές εταιρείες;

Το κυριότερο πρόβλημα, το οποίο αντιμετωπίζουν οι εργοληπτικές εταιρείες, είναι το γεγονός ότι έχουν εκτεθεί σε κινδύνους (οικονομικούς), οι οποίοι οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες, τους οποίους δεν είχαν τη δυνατότητα να προβλέψουν κατά το στάδιο της προσφοράς.

Αυτήν την περίοδο εκτελούν έργα τα οποία στοιχίζουν πολύ περισσότερα από τα εκτιμώμενα κατά το στάδιο της προσφοράς, με πολλά από τα συμβόλαια να μην συμπεριλαμβάνουν μεθοδολογίες αναπροσαρμογής των τιμών. Οπότε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει ανάκτηση αυτών των απωλειών. Ακόμα κι εκεί όπου εφαρμόζονται τέτοιες ρήτρες, φαίνεται ότι η ραγδαία αύξηση στις τιμές δεν μπορεί να αποδοθεί στον πραγματικό βαθμό της. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται τόσο στα ιδιωτικά έργα όσο και στα έργα του Δημοσίου.

Γενικά, ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει και άλλα προβλήματα, όπως την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού, τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία και την ψηφιοποίηση του κατασκευαστικού κλάδου, τα οποία αποτελούν και τις προκλήσεις για το αύριο του τομέα.

Τι εισηγήσεις έχετε ώστε να βοηθηθεί ο κλάδος;

Ο κατασκευαστικός τομέας περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παραγόντων, που επηρεάζουν το περιβάλλον και την κοινωνία.

Διανύουμε μια περίοδο, κατά την οποία η οικονομία μεταβάλλεται διαρκώς. Ο κατασκευαστικός τομέας έχει πράγματι σημαντικό ρόλο στο κεφάλαιο αυτό. Η μετάβαση στην κυκλική οικονομία, η πρόληψη της εξάντλησης των πόρων, η αειφόρος ανάπτυξη και η πράσινη οικονομία είναι έννοιες οι οποίες απασχολούν τους εργολήπτες τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, πλέον, υλικά και μέθοδοι περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον και να προωθηθεί η χρήση ανακυκλωμένων υλικών στα κατασκευαστικά έργα.

Ο κατασκευαστικός τομέας βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο όσον αφορά τη χρήση της τεχνολογίας. Τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να διευρύνουν τη χρήση της τεχνολογίας δίνοντας τη δυνατότητα αξιοποίησής της προς όφελος του επιχειρηματικού κόσμου και της κοινωνίας γενικότερα.

Όσον αφορά τις αυξήσεις στις τιμές των υλικών, θα πρέπει να δοθούν λύσεις για να υποβοηθηθεί ο κλάδος διασφαλίζοντας και τις θέσεις εργασίας, σε πολιτικό επίπεδο. Δυστυχώς, έχει διαμορφωθεί ένας γραφειοκρατικός μηχανισμός, ο οποίος προβάλλει διάφορα εμπόδια δυσχεραίνοντας την κατάσταση.

Σχετικά με τα υπόλοιπα, θα πρέπει συλλογικά στην κοινωνία να βρούμε τους τρόπους ώστε να μπορέσουμε να προσελκύσουμε νέους στο επάγγελμα, καθιστώντας το ελκυστικό γι’ αυτούς.