Δήμος Λευκωσίας: Τα µεγάλα έργα που άλλαξαν την πρωτεύουσα

Είναι κοινή παραδοχή ότι τα τελευταία χρόνια η Λευκωσία έκανε άλµατα προόδου σε όλους τους τοµείς. O ∆ήµος της πρωτεύουσας συνεχίζει την προσπάθεια αναζωογόνησης, επενδύοντας σηµαντικά κονδύλια και υλοποιώντας σηµαντικά έργα και προγράµµατα, που στόχο έχουν να µετατρέψουν τη Λευκωσία σε ένα σύγχρονο και ασφαλές περιβάλλον και σε έναν πόλο έλξης επισκεπτών, επιχειρηµατιών και νέων επενδύσεων. Τα µεγάλα έργα που έχουν ήδη ολοκληρωθεί και άλλα, που βρίσκονται σε εξέλιξη, αποτελούν σίγουρα την αιχµή του δόρατος στην προσπάθεια του ∆ήµου Λευκωσίας για αναστροφή της φθίνουσας πορείας του κέντρου της πόλης. Ταυτόχρονα, όµως, σηµαντικά έργα υλοποιούνται και σε όλες τις συνοικίες της Λευκωσίας, καθιστώντας τες πιο ασφαλείς και προσβάσιµες για όλους. Την τελευταία δεκαετία αναβαθµίστηκαν περίπου 200 οδοί σε γειτονιές της πρωτεύουσας, που συνδέονται µε κύριους οδικούς άξονες, δηµιουργώντας έτσι για πρώτη φορά συνδεδεµένα δίκτυα πεζοδροµίων και εξυπηρετώντας το όραµα η Λευκωσία να αναπτυχθεί σε µια πιο βιώσιµη πόλη προς όφελος των µελλοντικών γενεών.

Η επιτυχία του εγχειρήµατος επιβεβαιώνεται καθηµερινά, µε τη σταδιακή µαζική επιστροφή των πολιτών στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ο κόσµος περπατά στα πλακόστρωτα στενά, απολαµβάνει τον καφέ, το ποτό ή το φαγητό του σε µαγαζιά για κάθε προτίµηση, κάνει τα ψώνια του µε άνεση και ασφάλεια. Νέοι άνθρωποι έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να κατοικήσουν στο κέντρο της πόλης, ενώ επιχειρήσεις αναζητούν ευκαιρίες επενδύσεων. Όλα αυτά συνθέτουν το παζλ της «αναγέννησης» της Λευκωσίας, που ξαναβρίσκει τη ζωή και τη ζωντάνια της.

Η Πλατεία Ελευθερίας της Zaha Hadid

Η Πλατεία Ελευθερίας είναι πλέον σηµείο αναφοράς για την πρωτεύουσα και ολόκληρη την Κύπρο. Πρόκειται για ένα έργο σπάνιας αρχιτεκτονικής ευφυΐας, σχεδιασµένο από το Αρχιτεκτονικό Γραφείο Zaha Hadid, το οποίο ανταποκρίνεται πλήρως στις στοχεύσεις και προσδοκίες για µια ουσιαστική αισθητική αναβάθµιση. Είναι το έργο που δίνει την αίγλη και τη σηµασία που πρέπει να έχει η κεντρική πλατεία µιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Η Πλατεία Ελευθερίας, µε τη λειτουργική ένταξη της τάφρου στη ζωή της πόλης, την οργανική σύνθεση του σύγχρονου Αστικού Κέντρου µε την εντός των τειχών Λευκωσία, την αναβαθµισµένη, πεζοδροµοποιηµένη οδό Κωστάκη Παντελίδη και τον υπόγειο χώρο στάθµευσης της Λεωφόρου Οµήρου, δηµιουργούν ένα σύµπλεγµα µοναδικής οµορφιάς και µετατρέπουν την ευρύτερη περιοχή σε έναν νέο ελκυστικό προορισµό.

Ανάπλαση Εμπορικού Τριγώνου

Το αστικό εµπορικό κέντρο της πρωτεύουσας µεταµορφώνεται σε έναν ανταγωνιστικό και ελκυστικό χώρο µε τη δική του ταυτότητα. Σε έναν χώρο πρότυπο βιώσιµης αστικής ανάπτυξης µε βάση τα σύγχρονα µοντέλα που εφαρµόζονται παγκοσµίως, προσβάσιµο και ασφαλή για όλους, πεζούς και ΑµεΑ, που προσοµοιάζει λειτουργικά, αλλά και αισθητικά µε εξωτερικό εµπορικό κέντρο. Με πολύ πράσινο, σιντριβάνια, µικρές πλατείες, σηµεία συνάθροισης και ξεκούρασης, που σέβεται και δεν επιβαρύνει το περιβάλλον και στον οποίο θα εφαρµόζονται οι αρχές των έξυπνων πόλεων (Smart Cities) µε στόχο την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας ζωής. Με άλλα λόγια, έναν χώρο που προσφέρει αναβαθµισµένη εµπειρία σε όλους τους εµπλεκόµενους, πολίτες, επισκέπτες, επιχειρηµατίες και κατοίκους.

Ανάπλαση κεντρικών οδικών αρτηριών

Η ανακατασκευή κύριων οδικών αρτηριών, όπως των Λεωφόρων Κυριάκου Μάτση, Καλλιπόλεως, Κέννεντυ και τµήµατος της Λάρνακος, αποτελεί µέρος του ευρύτερου σχεδίου για την αναβάθµιση της πρωτεύουσας και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, τόσο για τους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου, όπως οι πεζοί, τα ΑµεΑ, οι γονείς µε παιδικά καροτσάκια, τα παιδιά, οι ηλικιωµένοι, όσο και για τα τροχοφόρα οχήµατα.

Πεζόδρομοι Λήδρας και Ονασαγόρου

∆ύο πολυσύχναστες οδοί που προσφέρονται για περιδιάβαση οποιαδήποτε ώρα της ηµέρας. Ένα όµορφο περιβάλλον µε πλήθος µικρών καταστηµάτων, καφετεριών, εστιατορίων, το οποίο προσφέρει στους επισκέπτες ευκαιρίες για ξεχωριστές και φιλικές εµπειρίες.

Εντός των τειχών πόλη

Ιδιαίτερης σηµασίας στην αλλαγή της εικόνας της πόλης είναι η ευρεία παρέµβαση για την αναβάθµιση και αναζωογόνηση της εντός των τειχών πόλης, µε σηµαντικά έργα και παροχή κινήτρων, τα οποία διαµόρφωσαν το περιβάλλον και δηµιούργησαν τις συνθήκες για την περαιτέρω ανάπτυξη και προσέλκυση επιχειρηµατιών και κατοίκων. Κυρίως νέων ανθρώπων. Ενδεικτικά:

– Οι πολλές αναπλάσεις οδών και εξωραϊσµοί προσόψεων οικοδοµών από την Πύλη Πάφου µέχρι την Πύλη Αµµοχώστου (Ερµού, Πενταδακτύλου, περιοχή πλατείας Λέλλου ∆ηµητριάδη (πρώην ∆ηµαρχίας), Ρηγαίνης, Βουλγαροκτόνου, περιοχή Συνοικίας ∆ηµιουργικών Επιχειρήσεων - οδοί Τρικούπη, Αισχύλου, Λεύκωνος, περιοχή Πύλης Πάφου και πολλές άλλες).

– Η στέγαση και λειτουργία του Κέντρου Αριστείας CYENS. Το Ερευνητικό Κέντρο Αριστείας στην Κύπρο, που επικεντρώνεται στα ∆ιαδραστικά Μέσα, τα Έξυπνα Συστήµατα και τις Αναδυόµενες Τεχνολογίες. Στεγάζει την αναπτυσσόµενη οµάδα ερευνητών, δηµιουργικών και καινοτόµων ατόµων και συνεργατών του και µέσα από τη δράση και τα προγράµµατά του στοχεύει να τροφοδοτήσει την επιστηµονική, τεχνολογική και οικονοµική ανάπτυξη στην Κύπρο.

– Το κτήριο του νέου ∆ηµαρχείου. Ένα ανοικτό και φιλόξενο για τους δηµότες κτήριο, λειτουργικό από πλευράς σύγχρονων αναγκών, µε έµφαση στον σύγχρονο ενεργειακό σχεδιασµό, που το χαρακτηρίζει η ευαίσθητη ένταξή του στον χώρο και η αρµονική συνύπαρξή του µε τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που βρέθηκαν εκεί.

– Η πλήρης ανακαίνιση και λειτουργία τριών διατηρητέων κτηρίων για επέκταση των κοινωνικών προγραµµάτων του ∆ήµου.

Παλιό ΓΣΠ (εργασίες σε εξέλιξη)

Ένα ακόµα ιδιαίτερα σηµαντικό έργο, που αναµένεται να επηρεάσει σηµαντικά την καθηµερινότητα των πολιτών, είναι η ανάπλαση του χώρου του παλιού ΓΣΠ. Το έργο στοχεύει στη δηµιουργία αστικής πλατείας, χώρων πρασίνου και χώρων αναψυχής, καθώς και στην κατασκευή υπόγειου χώρου στάθµευσης, ενώ, παράλληλα, δηµιουργεί «δρόµους» διασύνδεσης µε άλλα σηµαντικά έργα που έγιναν ή θα γίνουν στο κέντρο.

∆ιεύρυνση δικτύου ποδηλατοδρόμων

Υπηρετώντας τον στόχο για µια πιο βιώσιµη πόλη και την προώθηση εναλλακτικών µορφών µετακίνησης, προωθήθηκε η δηµιουργία δικτύου ποδηλατικών διαδροµών που θα καταστήσουν την ποδηλατική µετάβαση από και προς το κέντρο της Λευκωσίας, µια καθηµερινή, άνετη, ευχάριστη και προπάντων ασφαλή εµπειρία για όλους. Πρόσφατα εγκαινιάστηκε η ποδηλατική διαδροµή που συνδέει τα ιδιωτικά πανεπιστήµια στην περιοχή της Έγκωµης µε το Κέντρο της πόλης, ενώ σύντοµα αναµένεται να προκηρυχθούν οι επόµενες φάσεις, µε την ολοκλήρωση των οποίων θα πραγµατοποιηθεί και η σύνδεση µε Καϊµακλί και Παλουριώτισσα, ολοκληρώνοντας µε αυτόν τον τρόπο το όραµα της ποδηλατικής συνένωσης. Με την ένταξη, επίσης, της ποδηλατοδιαδροµής εντός του Πεδιαίου, άτοµα που κατοικούν στις περιοχές Στροβόλου και Λακατάµειας έχουν πλέον την ευκαιρία να πάρουν το ποδήλατό τους και, σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, να βρίσκονται το κέντρο της πόλης.

Δήμος Λευκωσίας: Πρωτεύουσα πολιτισµού και καλλιτεχνικών αναζητήσεων

Η Λευκωσία είναι µια κοσµοπολίτικη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, µια πόλη πλούσια σε ιστορία και πολιτισµό, που ανταποκρίνεται στους ρυθµούς και τις ανάγκες µιας σύγχρονης πόλης. Ο επισκέπτης µπορεί να απολαύσει µια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και πλούσια πολιτιστική διαδροµή, που ξεκινά από το σπουδαίο µνηµείο των Ενετικών τειχών και περιλαµβάνει µουσεία και εκθεσιακούς χώρους, βυζαντινές εκκλησιές, µεσαιωνικά και νεοκλασικά κτήρια, ταξιδεύοντας νοερά στη ροµαντική ατµόσφαιρα του παρελθόντος. Τα σπουδαία έργα που φιλοξενούνται στα µουσεία, τις πινακοθήκες και τους εκθεσιακούς χώρους της πόλης, η πληθώρα θεατρικών δράσεων του ΘΟΚ, το ανακαινισµένο ∆ηµοτικό Θέατρο και πλείστοι χώροι πολιτιστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, συνθέτουν ένα µωσαϊκό εµπειριών για κάθε επισκέπτη. Η µετατροπή της περιοχής της εξωτερικής περιµέτρου των Τειχών και της Τάφρου στη Λεωφόρο Στασίνου σε ένα «πράσινο» περίπατο της Λευκωσίας, έρχεται να προσθέσει στη µεγάλη συνολική παρέµβαση και να «προσκαλέσει» τον επισκέπτη να ανακαλύψει τις αµέτρητες πολιτιστικές εµπειρίες που περικλείουν.

∆ημοτικό Θέατρο Λευκωσίας

Το ∆ηµοτικό Θέατρο Λευκωσίας αποκαταστάθηκε και εκσυγχρονίστηκε πλήρως σε ένα πρότυπο θέατρο. Τόσο από πλευράς σκηνικής και οπτικοακουστικής υποδοµής, όσο και µε τη δηµιουργία φιλόξενων συνθηκών που να µεγιστοποιούν τις ευκαιρίες δηµιουργίας των καλλιτεχνών και την απόλαυση του θεάµατος από το κοινό, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς αποκλεισµούς.

Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή

Τον Μάιο του 2014 ο ∆ήµος Λευκωσίας και η Σχολή - Μουσείον Χαρακτικής Χαµπή ίδρυσαν το ∆ηµοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαµπή. Αποτελεί προέκταση του πρώτου στο είδος του στην Κύπρο Μουσείου Χαρακτικής Χαµπή, που ίδρυσε το 2008 ο Κύπριος χαράκτης Χαµπής, στο µικρό χωριό Πλατανίστεια της επαρχίας Λεµεσού. Ανταποκρινόµενο στις σύγχρονες µουσειολογικές προδιαγραφές, αποτελεί έναν γόνιµο χώρο επικοινωνίας, δράσης, σκέψης, εκπαίδευσης, µελέτης και προβληµατισµού. Τα εγκαίνια του Μουσείου έγιναν στις 17 ∆εκεµβρίου 2019.

Λεβέντειο ∆ημοτικό Μουσείο

Αποτελεί το ιστορικό µουσείο της Λευκωσίας, µέσα από το οποίο ξεδιπλώνεται η ιστορία της πόλης, από τα προϊστορικά χρόνια έως σήµερα. Ιδρύθηκε το 1984 από τον ∆ήµο Λευκωσίας και το Ίδρυµα Αναστάσιος Γ. Λεβέντης, µε πρωτοβουλία του τότε ∆ηµάρχου Λέλλου ∆ηµητριάδη. Άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 1989 και το 1991, τιµήθηκε µε το βραβείο «Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς». Το 2010, αφού ανακαινίστηκε ολοκληρωτικά, υπερδιπλασίασε τους χώρους του µε την προσθήκη της πτέρυγας «Κωνσταντίνος Λεβέντης». Τα αντικείµενα που παρουσιάζονται στους µόνιµους εκθεσιακούς χώρους προσφέρουν στον επισκέπτη ένα ταξίδι στην ιστορία της Λευκωσίας, ξεκινώντας από τον σχηµατισµό της περιοχής µε την ανάδυσή της από τους αφρούς της θάλασσας πριν από περίπου 1.800.000 χρόνια, τη δηµιουργία των πρώτων οικισµών γύρω στο 3.900 π.Χ. για να καταλήξει στη σύγχρονη Λευκωσία, την τελευταία διαιρεµένη πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Λεβέντειος Πινακοθήκη

Η Λεβέντειος Πινακοθήκη περιλαµβάνει όλα σχεδόν τα έργα της Συλλογής Λεβέντη που διαχειρίζεται, µετά τον θάνατο του Αναστάσιου Γ. Λεβέντη, το 1978, το Ίδρυµα Λεβέντη, του οποίου το όραµα ήταν να δηµιουργηθεί µια δηµόσια πινακοθήκη και όλοι να αποκτήσουν πρόσβαση στον πλούτο των έργων τέχνης που ο ίδιος αφιέρωσε τη ζωή του για ν’ αποκτήσει. Η Πινακοθήκη ξεκίνησε την λειτουργία της τον Μάρτιο του 2014 και αποτελεί ένα εκπαιδευτικό ίδρυµα το οποίο βοηθά τους επισκέπτες να κατανοήσουν την τέχνη, να επιδιώξουν την προώθηση της εκπαίδευσης, τη διδασκαλία, την έρευνα, τα δηµόσια προγράµµατα και τις εκδόσεις σε όλους τους σχετικούς τοµείς. Η Συλλογή αποτελείται από τρεις ενότητες έργων τέχνης: τη Συλλογή του Παρισιού µε έργα δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής (17ος-20ός αιώνας), τη Συλλογή Έργων Ελλήνων Καλλιτεχνών (19ος-20ός αιώνας) και τη Συλλογή Έργων Κυπρίων Καλλιτεχνών (20ός αιώνας).

∆ημοτικό Κέντρο Τεχνών, Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη (NiMac)

Στεγάζεται στο κτήριο της Παλιάς Ηλεκτρικής, το οποίο παραχωρήθηκε στον ∆ήµο Λευκωσίας από την Αρχή Ηλεκτρισµού. Πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγµα βιοµηχανικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα, το οποίο αποκαταστάθηκε στην αρχική του µορφή τηρώντας όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις ενός σύγχρονου µουσειακού και εκθεσιακού κέντρου. Εγκαινιάστηκε στις 14 Ιανουαρίοu 1994 και λειτουργεί µετά από συµφωνία συνεργασίας µεταξύ του ∆ήµου Λευκωσίας και του Ιδρύµατος Πιερίδη.

Kέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας (CVAR)

Ο ∆ήµος αγόρασε το κτήριο επί της οδού Ερµού που στεγάζει το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας Κώστα και Ρίτας Σεβέρη. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2014. Φιλοξενεί την ιδιωτική συλλογή των Κώστα και Ρίτας Σεβέρη, η οποία περιλαµβάνει πίνακες ζωγραφικής, ενδυµασίες και ενθυµήµατα, όλα σχετικά µε την Κύπρο και τις γειτονικές της χώρες. H συλλογή του Ερευνητικού Κέντρου περιλαµβάνει περισσότερα από 10.000 βιβλία ιστορίας, τέχνης και περιηγητισµού. Στον ειδικά διαµορφωµένο εκθεσιακό χώρο στο ισόγειο φιλοξενούνται εκδηλώσεις, εργαστήρια και εκθέσεις.

Θέατρο Πόλης ΟΠΑΠ

Το Ίδρυµα Πιερίδη έχει την ευθύνη του καλλιτεχνικού προγράµµατος του Θεάτρου Πόλης, το οποίο παρουσιάζει performances και παραστάσεις ζωντανών και παραστατικών τεχνών και θεάτρου, αλλά και συνέδρια, ενώ από το 2021 προσφέρει και πρόγραµµα φιλοξενίας καλλιτεχνών. Φιλοξενεί, ακόµα, το Performance Laboratory του ευρωπαϊκού προγράµµατος Open Up, καθώς και εβδοµαδιαία παιδικά θεατρικά εργαστήρια του Εκπαιδευτικού Κέντρου Παιδιών του NiMAC. Στο ΘΠ έχουν φιλοξενηθεί µέχρι σήµερα σηµαντικά συµπόσια, συνέδρια και οµιλίες και έχουν φιλοξενηθεί καίριες και ορόσηµες διοργανώσεις φεστιβάλ. Πριν από την ανακαίνισή του, υπήρξε ξυλουργείο και στέγαζε καταστήµατα και εργαστήρια τεχνιτών.

Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης – ΣΠΕΛ

Το τριώροφο κτήριο ΣΠΕΛ στην Παλιά Λευκωσία αναδιαµορφώθηκε και λειτουργεί ως παράρτηµα της Κρατικής Πινακοθήκης Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης στην οδό Στασίνου.

Πύλη Αμμοχώστου

Η Πύλη Αµµοχώστου είναι η µεγαλύτερη και η επιβλητικότερη από τις τρεις Πύλες των ενετικών τειχών που περιβάλλουν την παλιά Λευκωσία. Το 1980 ο ∆ήµος Λευκωσίας αποφάσισε ν’ αξιοποιήσει τον µνηµειακό αυτό χώρο για πολιτιστικούς σκοπούς µε πλήρη σεβασµό στην υπόσταση και τον χαρακτήρα του µνηµείου. Τον Ιούνιο του 1981 εγκαινιάστηκε το Πολιτιστικό Κέντρο «Πύλη Αµµοχώστου». Με τις δύο µεγάλες αίθουσες και το πέρασµά της, γίνεται το πολιτιστικό κέντρο της Λευκωσίας, καταλύτης και πυρήνας της πολιτιστικής ζωής της πρωτεύουσας. Η Αναβίωση και Επανένταξη του µνηµειακού χώρου της Πύλης Αµµοχώστου τιµήθηκε µε το τιµητικό µετάλλιο «Europa Nostra» από τη ∆ιεθνή Οµοσπονδία Συνδέσµων για την προστασία της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Φυσικής Κληρονοµιάς. Σήµερα, βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης από το Τµήµα Αρχαιοτήτων.