Μεσοπρόθεσμες λύσεις... για την ακρίβεια

Στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης παραμένουν το τρομακτικά υψηλό ενεργειακό κόστος και η ακρίβεια, αφού οι τιμές του ρεύματος και των καυσίμων συνεχίζουν να προκαλούν μεγάλες επιβαρύνσεις στην οικονομία και στα νοικοκυριά. Από πλευράς Κυβέρνησης αλλά και κομμάτων αναζητούνται λύσεις τόσο άμεσες όσο και μακροπρόθεσμες, ώστε να δώσουν ανακούφιση στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες έχουν γονατίσει -κυριολεκτικά- από το κύμα ακρίβειας.

Σ’ αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 1/7/2022, η ευρεία σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο, στην οποία συμμετείχαν ο Υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, και εκπρόσωποι της ΡΑΕΚ και της ΑΗΚ. Η σύσκεψη κατέληξε σε οδικό χάρτη ανακουφιστικών μέτρων, χωρίς, όμως, τα αποτελέσματα να είναι άμεσα για την τσέπη του καταναλωτή.

«Παυσίπονο»

Η Κυβέρνηση προσανατολίζεται στην έκδοση κουπονιού για το ρεύμα -σε ευάλωτες ομάδες- καθώς είναι στις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεωρεί ότι είναι ένας τρόπος να δώσει ανακούφιση στα ευάλωτα νοικοκυριά, χωρίς -την ίδια ώρα- να αυξάνει τον πληθωρισμό, που θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τιμών. Ταυτόχρονα, η Κυβέρνηση επεξεργάζεται και την παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στο ρεύμα, η οποία έχει ισχύ μέχρι τις 31 Αυγούστου. Εξετάζεται, επίσης, η επιβολή φορολογίας ή τέλους σε τυχόν υπερκέρδη παραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αν και η προχθεσινή συζήτηση ήταν εποικοδομητική, δυστυχώς οι αποφάσεις που λήφθηκαν θα αποδώσουν μεσοπρόθεσμα. Τον Νοέμβριο, που ανοίγει η αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος, λήφθηκε απόφαση να ενισχυθεί το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας της ΑΗΚ, ώστε να μπορεί ν’ αντέξει περισσότερα φωτοβολταϊκά.

Αποθήκευση ενέργειας ΑΠΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση άναψε πράσινο φως, για να προχωρήσει έργο ύψους €80 εκατομμυρίων, με το οποίο θα κατασκευαστεί σύστημα αποθήκευσης ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά. Πριν από ένα χρόνο, το Υπουργείο Ενέργειας και η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων υπέβαλε αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να εγκριθεί κονδύλι για το συγκεκριμένο έργο με το επιχείρημα ότι η Κύπρος είναι μία απομονωμένη χώρα, η οποία δεν έχει ηλεκτρική διασύνδεση με άλλες χώρες, έστω κι αν προχωρεί ο "Euroasia Interconnector".

Αργήσαμε…

Εδώ που έχουν έρθει τα πράγματα, με τις υψηλές τιμές της ενέργειας, δυστυχώς, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Στην περίπτωση, δε, της Κύπρου η εκάστοτε κυβέρνηση λειτουργούσε εγκληματικά. Τόσα χρόνια γιατί δεν έγιναν συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από φωτοβολταϊκά; Το άνοιγμα του δικτύου διανομής της ενέργειας άργησε πάρα πολύ ν’ αποφασιστεί, πόσω μάλλον να υλοποιηθεί. Η αλήθεια, τώρα είναι αργά, καθώς οι τιμές έχουν εκτοξευτεί και τα νοικοκυριά έχουν φτάσει σε οριακό σημείο εξαιτίας της ακρίβειας.

Ελλοχεύουν κίνδυνοι

Αυτό που πρέπει τώρα να ληφθεί υπόψη είναι ότι, ακόμα και να γίνει προσπάθεια στήριξης των καταναλωτών, ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι για τα δημόσια οικονομικά. Ο μεγάλος φόβος και η μεγάλη ανησυχία αυτήν τη στιγμή που επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης είναι, εάν μπούμε σε άλογες λογικές πλειοδοσίας, λόγω εκλογών, θα δημιουργήσουμε τεράστια κενά στα κρατικά ταμεία, με τους κινδύνους να είναι πλέον ορατοί για την πορεία της οικονομίας, φέρνοντάς μας αντιμέτωπες με νέα κρίση, όπως το 2013. Αυτήν τη φορά -όμως- η κατάσταση θα είναι ακόμη πιο δύσκολη, γιατί τώρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την ακρίβεια, ενώ τότε δεν είχαμε ούτε πληθωρισμό και οι τιμές βέβαια ήταν πολύ χαμηλότερες.

Αντιδρά η αντιπολίτευση

Χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα τελείωσε η σύσκεψη στο Προεδρικό, αναφέρουν με ανακοινώσεις τα κόμματα. «Τα μέτρα που αποφασίστηκαν δεν είναι ικανά να μειώσουν άμεσα την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος ή τουλάχιστον να αναχαιτίσουν τις συνεχιζόμενες αυξήσεις», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΑΚΕΛ. Στο ίδιο μήκος κύματος και η ΕΔΕΚ, η οποία υποστηρίζει πως «κανένα από τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δεν οδηγεί σε άμεση μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και στην άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος». Της Κυβέρνησης υπεραμύνθηκε ο ΔΗΣΥ, ο οποίος έκανε λόγο για λαϊκισμό από την πλευρά της αντιπολίτευσης και πως «οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις δεν θα αντιμετωπιστούν με την κενή περιεχομένου ρητορική και τον λαϊκισμό, αλλά με στρατηγική και προγραμματισμό που θα φέρουν πραγματικό όφελος για την κοινωνία και δεν θα θέτουν σε κίνδυνο τα δημόσια οικονομικά».

Πλαφόν στα καύσιμα

Η αντιπολίτευση, εδώ και μήνες φωνάζει για τις εξωφρενικές αυξήσεις στο ρεύμα και στα καύσιμα και ζητά από την Κυβέρνηση να υιοθετήσει τις προτάσεις της, έτσι ώστε να ανακουφίσουν κυρίως τις ευάλωτες ομάδες. Την ερχόμενη Πέμπτη, 7/7/2022, στην Ολομέλεια της Βουλής θα οδηγηθούν οι προτάσεις νόμου των κομμάτων. Συγκεκριμένα, με πρόταση του ΑΚΕΛ δίδεται η δυνατότητα στον εκάστοτε Υπουργό Ενέργειας να καθορίζει πλαφόν στις τιμές των καυσίμων, όταν κριθεί απαραίτητο λόγω των δύσκολων οικονομικών συνθηκών, οι οποίες επιβάλλουν συγκράτηση της αύξησης τιμών σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα. Σημειώνεται ότι, ως έχει ο νόμος, η δυνατότητα καθορισμού ανώτατης τιμής στα πετρελαιοειδή επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται κερδοσκοπία από τις εταιρείες.

Ενώπιον της Ολομέλειας αναμένεται να τεθεί και η πρόταση του ΔΗΚΟ, που προβλέπει κατάργηση του 19% ΦΠΑ στη ρήτρα αναπροσαρμογής των καυσίμων της ΑΗΚ μέχρι το τέλος του χρόνου. Επίσης θα οδηγηθεί προς ψήφιση πρόταση του ΑΚΕΛ, που προνοεί κατάργηση του 19% ΦΠΑ στον φόρο κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή μέχρι το τέλος του έτους, και τέλος η πρόταση της ΔΗΠΑ, που αφορά μείωση στον ΦΠΑ για προμήθεια ηλεκτρισμού από 19% σε 5%. Οι προτάσεις αυτές, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, κοστίζουν €141 εκατ. ανά εξάμηνο.