Πώς καθορίζονται οι τιμές των καυσίμων στην Κύπρο

Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση επηρεάζει αναπόφευκτα και την Κύπρο. Τις τελευταίες εβδομάδες διεξάγεται μια τεράστια δημόσια συζήτηση αναφορικά με τους λόγους που οδηγούν στην αύξηση των τιμών των καυσίμων, ενώ παράλληλα η Πολιτεία αναζητεί τρόπους να περιορίσει τις οικονομικές επιπτώσεις στους πολίτες. Οι ανακρίβιες που ακούγονται πολλές φορές οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα αναφορικά με τη βιομηχανία καυσίων και συνεπώς οι λύσεις οι οποίες προτείνονται είναι ανέφικτες και αναποτελεσματικές. Η «Σημερινή» είχε την ευκαρία να συναντήσει τον κ. Γεώργιο Γρηγορά, Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Κύπρου, ενώπιον του οποίου έθεσε σειρά ερωτημάτων αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση των καυσίμων στην Κύπρο.

Kύριε Γρηγορά, πώς καθορίζονται καθημερινά οι τιμές των καυσίμων στην Κύπρο;

Οι τιμές καυσίμων στην Κύπρο προκύπτουν χρησιμοποιώντας τις διεθνείς τιμές βάσης προϊόντων διυλισμένου πετρελαίου - PLATTS, τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, τον ΦΠΑ των καυσίμων και άλλες δαπάνες, όπως δαπάνες διακίνησης και εμπορίας.

Οι διεθνείς τιμές βάσης προϊόντων διυλισμένου πετρελαίου (PLATTS) διαμορφώνονται με βάση την προσφορά και τη ζήτηση του κάθε προϊόντος ξεχωριστά. Η προσφορά επηρεάζεται από τη «διυλιστική» ικανότητα της κάθε γεωγραφικής περιοχής (και του κόστους παραγωγής). Επίσης επιρροή έχουν και άλλοι παράγοντες, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα, αναταραχές, πόλεμοι κ.ά. Από την άλλη, η ζήτηση επηρεάζεται από την οικονομική ανάπτυξη (ή ύφεση), την εξοικονόμηση ενέργειας, τις δομικές αλλαγές, την εποχικότητα, τα καιρικά φαινόμενα κ.ά.

Συνεπώς, το μεγάλο μέρος της τελικής αξίας επηρεάζεται από τις διεθνείς τιμές βάσης προϊόντων διυλισμένου πετρελαίου (PLATTS) και το συνολικό κόστος μεταφοράς που χρειάζεται να καταβληθεί για να έρθει το φορτίο στην Κύπρο. Επίσης, καθοριστικό παράγοντα αποτελεί και η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ-δολαρίου καθώς η διαπραγμάτευση των τιμών PLATTS γίνεται σε δολάρια. Σε αυτήν την αξία προστίθενται στη συνέχεια τα κόστη εκφόρτωσης και αποθήκευσης, όπως επίσης και τα κόστη που αφορούν: βιοκαύσιμα, ρύπους, στρατηγικά αποθέματα, μεταφορά των προϊόντων στα πρατήρια και το μεικτό περιθώριο εμπορίας της εταιρείας εισαγωγής. Με αυτά δεδομένα, η εκάστοτε εταιρεία εισαγωγής υγρών καυσίμων προσδιορίζει τη χονδρική τιμή της.

Τέλος, αναφορικά με τις τελικές λιανικές τιμές, αυτές καθορίζονται από τον εκάστοτε πρατηριούχο με βάση την τιμολογιακή πολιτική που επιλέγει.

Σας βρίσκει σύμφωνους η επιβολή πλαφόν στα καύσιμα;

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις διεθνώς, παρατηρούμε πως η επιβολή πλαφόν τείνει να δημιουργεί στρεβλώσεις στις αγορές, ως εκ τούτου δεν βρίσκεται στις προτεραιότητες των κρατών. Μέχρι στιγμής, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μόνο η Ουγγαρία έχει προχωρήσει σε μια τέτοια πρακτική.

Κάθε πόσο γίνεται εισαγωγή φορτίου και από πού; Υπάρχει δυνατότητα εισαγωγής από άλλα διυλιστήρια;

Η εισαγωγή φορτίου πραγματοποιείται ανά 10 με 15 ημέρες περίπου, ανάλογα με τις ανάγκες και το μέγεθος του πλοίου. Στα Ελληνικά Πετρέλαια προμηθευόμαστε καύσιμα, σε ανταγωνιστικές τιμές, από τα διυλιστήρια του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια που βρίσκονται στην Ελλάδα.

Η επιλογή προμηθευτή αποτελεί στρατηγική απόφαση για κάθε εταιρεία και είναι στην ευχέρειά της να επιλέξει το διυλιστήριο με το οποίο θα συνεργαστεί.

Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι οι τιμές διεθνώς πέφτουν και στην Κύπρο αυξάνονται;

Οι τιμές στην Κύπρο ακολουθούν πάντοτε τις διεθνείς τιμές βάσης προϊόντων πετρελαίου (PLATTS) με μια χρονοκαθυστέρηση, λόγω του χρόνου άφιξης νέων φορτίων καθώς και της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου, η οποία έχει βαρύνουσα σημασία, καθώς η διαπραγμάτευση των τιμών PLATTS όπως έχουμε προαναφέρει γίνεται σε δολάρια (κατ’ επέκτασιν η βίαιη πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου έχει οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του κόστους ενός τόνου προϊόντος).

Η αντιστοιχία PLATTS - λιανικής τιμής καυσίμου μπορεί να γίνει κατανοητή από τα πιο κάτω γραφήματα για τη βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης (πηγή: European Commission):

Τι ακριβώς συμβαίνει με τους εταίρους - συμβούλους της Κυβέρνησης και το μοντέλο καθορισμού των τιμών;

Ο τομέας των καυσίμων είναι αναμφίβολα ιδιαίτερα ελεγχόμενος στην Κύπρo. Το κράτος προχώρησε πρόσφατα σε συνεργασία με εξωτερικούς συμβούλους, με σκοπό να υποστηρίξει και να βελτιώσει το μοντέλο παρακολούθησης των τιμών. Από την πλευρά μας παρέχουμε κάθε στοιχείο που μας ζητείται από τις Αρχές προς διευκόλυνση της διαδικασίας.

Παράθυρο ευκαιρίας Ε.Ε. για οχήματα με κινητήρες ΙCE

Αναφορικά με το πολύκροτο ζήτημα απαγόρευσης των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης-ICE από το 2035, μέσα στην εβδομάδα που μας πέρασε έγιναν σημαντικές προσθήκες στο κείμενο του Ευρωπαϊκού Κανονισμού από τους Υπουργούς Περιβάλλοντος της Ε.Ε. Οι συγκεκριμένες προσθήκες εκτιμάται από ανθρώπους του κλάδου, ότι ανοίγουν ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη χρήση οχημάτων ICE σε συνδυασμό με ανανεώσιμα καύσιμα μετά το 2035.

Συγκεκριμένα, μετά από μια δύσκολη και μαραθώνια διαδικασία που διήρκεσε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της 29/6, οι Υπουργοί Περιβάλλοντος της ΕΕ υιοθέτησαν μια γενική προσέγγιση για τον Κανονισμό CO2 για τα ελαφρά επιβατικά οχήματα (LDVs). Η συζήτηση των Υπουργών κινήθηκε γύρω από 3 κύριες τάσεις:

• Η πρόταση της Γαλλικής Προεδρίας υιοθετούσε την πρόταση της Κομισιόν.
• Πέντε χώρες, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Σλοβακία, συνυπέγραψαν και έφεραν προς συζήτηση ένα non-paper (επισυνάπτεται) προτείνοντας αρκετές και σημαντικές αλλαγές, όπως: α) μείωση εκπομπών - 90% έως το 2035 και μείωση - 100% έως το 2040 και β) έναν μηχανισμό crediting για την αναγνώριση της μείωσης των εκπομπών από υγρά καύσιμα.
• Η Γερμανία πρότεινε την προσθήκη παραγράφου που να δίνει τη δυνατότητα να επιτραπούν τα οχήματα ICE και μετά το 2035, εφόσον κινούνται αποκλειστικά με κλιματικά ουδέτερα καύσιμα. Ζήτησε επίσης από την Κομισιόν να αξιολογήσει το 2026 τον Κανονισμό, λαμβάνοντας υπόψη και τις εξελίξεις στα υβριδικά αυτοκίνητα.

Με τη σειρά του, το Συμβούλιο υιοθέτησε την πρόταση της Γερμανίας, ζητώντας από την Επιτροπή:

α) Να φέρει πρόταση για τη δημιουργία πλαισίου που θα ενσωματώνει τα οχήματα ICE με κλιματικά ουδέτερα καύσιμα μετά το 2035.

β) Να αξιολογήσει το 2026 την αποτελεσματικότητα και τις επιπτώσεις του Κανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη και τις τεχνολογικές εξελίξεις στα υβριδικά αυτοκίνητα (plug-in hybrid), και τη σημασία της παραμέτρου του κόστους και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Η πιο πάνω εξέλιξη αξιολογείται θετικά από τους Συνδέσμους FuelsEurope και eFuel Alliance, και με αυτό το δεδομένο οι δύο Σύνδεσμοι δεσμεύονται να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για την αναγνώριση του ρόλου των ανανεώσιμων καυσίμων στο επόμενο διάστημα και να στηρίξουν την Κομισιόν στην εκπλήρωση των αιτημάτων του Συμβουλίου.