Καλπάζει η ακρίβεια - Υπό πίεση τα νοικοκυριά

Συνεχίζεται το ράλι αυξήσεων σε βασικά αγαθά, συνεπεία του πολέμου και των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας. Η Κύπρος κατέχει τις πρώτες θέσεις των πιο ακριβών χωρών στην Ευρώπη, με τους καταναλωτές να είναι σε απόγνωση από τις ξέφρενες ανατιμήσεις.

Όλα πάνω

Ήρθαν και έμειναν οι αυξήσεις στα βασικά αγαθά, με τις εκτιμήσεις να μην είναι καθόλου αισιόδοξες για το εγγύς μέλλον. Κάθε μήνα, οι καταναλωτές βάζουν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη. Αυτό καταδεικνύει και το παρατηρητήριο τιμών της Υπηρεσίας του Καταναλωτή. Από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι τον Ιούλιο του 2022, οι τιμές των προϊόντων είχαν σημαντική άνοδο. Συγκεκριμένα, το ρύζι και τα όσπρια κατέγραψαν αύξηση σχεδόν 13%, το γάλα 7,28, το γιαούρτι και ο καφές πέραν του 14%. Σημαντική άνοδο έχει το αλεύρι και το τυρί, οι τιμές των οποίων αυξήθηκαν σχεδόν 14% και 18% αντίστοιχα. Τα δημητριακά σχεδόν 7%, τα ζυμαρικά 22% και τα αλλαντικά 3% περίπου. Το νερό 7%, το κρέας και το ψάρι σχεδόν 11%, ενώ τα αρτοποιήματα 24% περίπου. Βεβαίως, κάποια από αυτά τα προϊόντα, το κάθε νοικοκυριό τα προμηθεύεται τουλάχιστον 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Συνεπώς, ο αντίκτυπος των ανατιμήσεων είναι ακόμα μεγαλύτερος στον προϋπολογισμό των νοικοκυριών.

^{Οι αυξήσεις στις τιμές των βασικών αγαθών από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι τον Ιούνιο του 2022.}

Στα όρια

Οι ανατιμήσεις σε μερικά από τα βασικά προϊόντα, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριο Δρουσιώτη, δεν δικαιολογούνται, καταγγέλλοντας την ίδια ώρα ότι κάποιοι αισχροκερδούν στην πλάτη των καταναλωτών. Μιλώντας στην εκπομπή του «Σίγμα», «Μεσημέρι και κάτι», ανέφερε ότι «σε κάποια προϊόντα υπάρχουν ενδείξεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Συγκεκριμένα, τα σπορέλαια, τα οποία έχουν αυξηθεί κατά 80% και 90%. Εδώ πρέπει να κοιτάξουμε τι συμβαίνει». Τόνισε πως οι μη έλεγχοι οδηγούν τους πολίτες να πληρώνουν πολύ πιο ακριβά απ’ ό,τι πρέπει και πως «υπάρχει μεγάλη μερίδα πολιτών που βρίσκονται στα όρια να περάσουν τον μήνα τους. Είναι θέμα επιβίωσης πλέον». Την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά, οι καταναλωτές έχουν να καλύψουν και ένα επιπλέον κόστος από την αύξηση των επιτοκίων. Ήδη οι τράπεζες ενημέρωσαν τους πελάτες τους και τον επόμενο μήνα οι δανειολήπτες θα πληρώσουν πιο ακριβά τη δόση τους. Βεβαίως, τον Σεπτέμβριο αναμένεται πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζά θα προχωρήσει και σε νέα αύξηση των επιτοκίων, με στόχο να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. Γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες για την αύξηση των κόκκινων δανείων, διότι οι δανειολήπτες θα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους εξαιτίας των πληθωριστικών πιέσεων που διαβρώνουν τα εισοδήματά τους.

Απροετοίμαστοι

Η εξάρτηση της Κύπρου από τις εξαγωγές εκτοξεύει τις τιμές προς τα πάνω. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο, Μαρίνο Γιαλελή, «λόγω του ότι είμαστε νησί, χρειάζεται να φέρνουμε πράγματα από το εξωτερικό και με την πανδημία το κόστος μεταφοράς έχει ανέβει στα ύψη και ήταν ένα πλήγμα για όλες τις οικονομίες. Υπάρχουν, ωστόσο, και επιτήδειοι που θέλουν να κερδίσουν κάτι περισσότερο εκμεταλλευόμενοι τις συνθήκες». Υποστήριξε ότι οι κρίσεις των τελευταίων δύο χρόνων, της πανδημίας και της ενέργειας, μας βρήκαν εντελώς απροετοίμαστους. «Ειδικά σε ό,τι αφορά την ενέργεια. Το κράτος έχει αποτύχει. Είμαστε η πιο ακριβή χώρα στα καύσιμα. Είναι απαράδεκτο». Σύμφωνα με τον κ. Γιαλελή, η κατάργηση της ΑΤΑ ήταν πολύ μεγάλο λάθος, καθώς είναι το μόνο όπλο που έχει η οικονομία για να σταθμίσει το επιπλέον κόστος, που δημιουργείται στα νοικοκυριά.

Εξετάζεται η αισχροκέρδεια

Το Υπουργείο Εμπορίου ανέφερε πως είναι έτοιμο να επέμβει εκεί και όπου χρειάζεται. Σύμφωνα με την ανακοίνωσή του, «το Υπουργείο παρακολουθεί στενά τις αυξομειώσεις στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, εξετάζει το εύρος και τους λόγους των μεταβολών στις τιμές των τροφίμων, και βρίσκεται σε συνεχή συνεννόηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς έτσι ώστε, εάν και εφόσον κριθεί αναγκαίο, να παρέμβει με μέτρα για συγκράτηση των τιμών και πάταξη της όποιας πιθανής αισχροκέρδειας».

«Καίει το ρεύμα»

Σε απόγνωση βρίσκονται οι καταναλωτές και για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, που έχουν εκτιναχθεί εξαιτίας των υψηλών τιμών του πετρελαίου διεθνώς. Ήδη σε κάποια νοικοκυριά ο λογαριασμός έφτασε και είναι σχεδόν κατά 24% πιο ακριβός σε σύγκριση με την προηγούμενη διμηνία. Συνεπεία τούτου, το Υπουργικό Συμβούλιο την περασμένη Πέμπτη ανακοίνωσε νέο πακέτο στήριξης των ευάλωτων, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ύψους €50 εκατομμυρίων. Από το πρόγραμμα, σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, Κωνσταντίνο Πετρίδη, θα ωφεληθούν 449 χιλιάδες νοικοκυριά και σχεδόν 111 χιλιάδες επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, όσον αφορά την οικιακή χρήση, για τις ευάλωτες ομάδες θα καλυφθεί μέχρι το 100% της επικείμενης αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού. Για κατανάλωση από 1-400 κιλοβάτ, θα καλυφθεί μέχρι το 85%, από 401-600 μέχρι το 75% και 601-800 μέχρι το 50%. Για εμπορικής χρήση, θα καλυφθεί μέχρι το 50% για κατανάλωση 1-500 κιλοβάτ, από 501-750 το 75% και για 751 και πέραν μέχρι το 50%. Σε δηλώσεις του, ο κ. Πετρίδης, ανέφερε ότι, «με αυτόν τον τρόπο τα μέτρα είναι και οριζόντια αλλά και πολύ στοχευμένα και θα εξυπηρετήσουν κυρίως τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού». Επανέλαβε πως οι τιμές του ηλεκτρισμού και της ενέργειας θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα και πως η μόνιμη και μακροπρόθεσμη λύση εστιάζει σε δύο παράγοντες, της εξοικονόμησης και του ολοκληρωμένου σχεδιασμού του Υπουργείου Ενέργειας για πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Από την πλευρά της η Υπουργός Ενέργειας, Νατάσα Πηλείδου, παροτρύνει τους πολίτες ν’ αξιοποιήσουν τα σχέδια του Υπουργείου Ενέργειας. Τόνισε πως «η εξοικονόμηση και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων είναι η καλύτερη μέθοδος για τη μόνιμη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού και πως πέραν των μέτρων αυτών συνεχίζουν να ισχύουν τα σχέδια του Υπουργείου Ενέργειας, τα οποία διαθέτουν πολύ αυξημένο προϋπολογισμό».