Δήμος Λεμεσού: Επαναπροσδιορίζοντας τις πλατείες της γειτονιάς

Στον δυτικό κόσµο, ανέκαθεν, οι πλατείες αποτελούσαν κεντρικούς πυρήνες για µια γειτονιά, µια κοινότητα ή και ολόκληρη πόλη. Πολλές φορές, δε, η επίδραση που είχαν στην εξέλιξη του δηµόσιου χώρου τις αναδείκνυε σε σηµεία αναφοράς τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους ξένους επισκέπτες.

Για τον ∆ήµο Λεµεσού, η έννοια της συνοικίας και της γειτονιάς κατέχει πρωτεύοντα ρόλο στις εξαγγελίες και στους σχεδιασµούς του. Η αίσθηση της κοινότητας και της ενεργού συµµετοχής των πολιτών στα κοινά έχει πάντα θετικό πρόσηµο στην πρόοδο και την εξέλιξη. Υπό αυτό το πρίσµα, ο ∆ήµος, µέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων, ανέλαβε να εξωραΐσει τέσσερεις πλατείες σε διάφορες συνοικίες της πόλης.

Πλατεία Αριστείδη (Τίτη) Κουδουνάρη, Πλατεία Φιλελλήνων, Πλατεία Μιχάλη Κακογιάννη (Συντάγµατος) και Πλατεία Αναγέννησης ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν στο κοινό, αναβαθµισµένες και προσαρµοσµένες στις απαιτήσεις της σηµερινής εποχής. Μιας εποχής που, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έχει ανάγκη από πλήρη και ανεµπόδιστη πρόσβαση σε καθετί δηµόσιο.

Μετά την ανάπλασή τους, οι τέσσερεις πλατείες φιλοδοξούν να γίνουν σηµεία αναφοράς για τους κατοίκους των συνοικιών της πόλης, αναβαθµίζοντας την ποιότητα ζωής τους.

Επιπλέον, κατά τον σχεδιασµό, δόθηκε ιδιαίτερη έµφαση στις ανάγκες της νεολαίας. Η βελτιωµένη εικόνα και η λειτουργικότητά τους επιδιώκει να συνδράµει στην καλυτέρευση των κοινωνικών σχέσεων µεταξύ εφήβων και νέων, δίνοντας ευκαιρίες για άθληση, συναναστροφή και ψυχαγωγία. Παράλληλα, η περιβαλλοντική αναβάθµιση της περιοχής θα ενισχύσει την εµπορικότητα, την ανταγωνιστικότητα και τη ζωτικότητά της.

Ξεκινώντας από την Πλατεία Αναγέννησης, η οποία εγκαινιάστηκε πρόσφατα, τα έργα ανάπλασης περιλαµβάνουν διαδρόµους, υπαίθριους καθιστικούς χώρους, χώρο εκδηλώσεων, ευκολίες ΑµεΑ, παιχνιδότοπο, όργανα γυµναστικής για ενήλικες, πράσινο, φωτισµό, χώρο στάθµευσης και άλλο εξοπλισµό. Το κατασκευαστικό κόστος το έργου ανήλθε στις €520.000.

Οι εργασίες στην Πλατεία Φιλελλήνων (Σινέ «Βόλος») αφορούσαν την εξωτερική αναβάθµιση όψεων κτηριακών εγκαταστάσεων, τη δηµιουργία χώρων υπαίθριας εστίασης και µικρών εκδηλώσεων, υπαίθριους καθιστικούς χώρους, νέους χώρους για ΑµεΑ και για παιδιά, ανακατασκευή παιχνιδότοπου, χώρο εκγύµνασης µε όργανα γυµναστικής, τοπιοτέχνηση και εγκατάσταση αρδευτικού συστήµατος, σύστηµα συλλογής οµβρίων υδάτων, φωτισµό και παρόδιους χώρους στάθµευσης. Η γειτνίαση της, µάλιστα, µε το Κέντρο Ενασχόλησης Ενηλίκων, το οποίο ολοκληρώθηκε, προσδίδει και στα δύο έργα προστιθέµενη αξία, µε τα άτοµα τρίτης ηλικίας να αποκτούν άµεση πρόσβαση στις λειτουργίες της νέας πλατείας. Το κατασκευαστικό κόστος ανήλθε επίσης στις €520.000.

Η Πλατεία Αριστείδη (Τίτη) Κουδουνάρη κόστισε περί τις 345.000 ευρώ και πλέον αποτελεί έναν όµορφο χώρο άσκησης και κοινωνικοποίησης των κατοίκων της περιοχής Τσιφλικουδιών, αλλά και των επισκεπτών από τις γύρω περιοχές. Το όνοµα της πλατείας δόθηκε προς τιµήν του Λεµεσιανού ευπατρίδη Αριστείδη Κουδουνάρη, ως φόρος τιµής για την πολυσχιδή δραστηριότητά του στον πολιτισµό.

Τέλος, η Πλατεία Συντάγµατος, που πλέον µετονοµάστηκε σε Πλατεία Μιχάλη Κακογιάννη, προς τιµήν του µεγάλου σκηνοθέτη, είχε προϋπολογισµό €800.000. Με την ανάπλαση της πλατείας, άλλαξε εντελώς η προηγούµενη εικόνα και χρήση της. Καταργήθηκαν οι χώροι στάθµευσης εντός αυτής, όπως και η διέλευση αυτοκινήτων από την οδό Ερµού, που σήµερα είναι πεζόδροµος. Υπάρχει κοινή χρήση χώρου από πεζούς και ποδήλατα, ενώ δηµιουργήθηκε οργανική σύνδεση µε το Παλιό Λιµάνι, το κέντρο της πόλης και τον Μόλο. Στο έργο εντάχθηκαν βιοκλιµατικά στοιχεία, όπως έντονη φύτευση και τρεχούµενο νερό, προστέθηκε αστική επίπλωση υψηλής αισθητικής και τοποθετήθηκε σκίαση µε ελαφριά κινητά µέσα.

– Οι εργασίες αναβάθµισης εντάσσονται στο έργο ανάπλασης των τεσσάρων πλατειών, µε συνολικό κόστος 2,4 εκατοµµυρίων ευρώ.

– Τα έργα συγχρηµατοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Προγραµµατική Περίοδο 2014-2020 και τον ∆ήµο Λεµεσού.

– Η περιβαλλοντική αναβάθµιση των περιοχών αναµένεται να ενισχύσει την εµπορικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους.

– Η ανάπλαση των πλατειών δίνει τη δυνατότητα σε άτοµα της τρίτης ηλικίας να γυµνάζονται συστηµατικά και δωρεάν, σε χώρους εύκολα προσβάσιµους.

Περίπατος στην πόλη

«Πράσινος Περίπατος στα θρησκευτικά, ιστορικά και αρχιτεκτονικά µνηµεία της περιοχής». Ο Περίπατος έχει δηµιουργηθεί στο δυτικό τµήµα του κέντρου πόλης, από την εκκλησία της Αγίας Νάπας στα ανατολικά και τον κυκλικό κόµβο, παρά το πάρκο Αναγέννησης, στα βορειοδυτικά. Ένα πολυσήµαντο έργο που συνδέει ουσιαστικά την περιοχή του κέντρου της πόλης, το Γραµµικό Πάρκο Γαρύλλη, τη Μαρίνα Λεµεσού και το παλιό λιµάνι.

Ο Πράσινος Περίπατος, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα από τον ∆ήµο Λεµεσού, διασχίζει τα απαράµιλλης οµορφιάς και αξίας αρχιτεκτονικά, ιστορικά, αλλά και θρησκευτικά µνηµεία (χριστιανικά και µουσουλµανικά) της περιοχής. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει και τα πολυπολιτισµικά ίχνη της ιστορίας διά µέσου των αιώνων.

Η όλη διαδροµή έχει δεντροφυτευτεί µε είδη από την τοπική χλωρίδα και έχει φωτιστεί µε νέας τεχνολογίας φωτισµό, που χρησιµοποιεί ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Επιπρόσθετα, τµήµα του οδικού δικτύου του Περιπάτου έχει ανακατασκευαστεί, µε διαπλάτυνση πεζοδροµίων, κατασκευή οδοστρώµατος, διαµόρφωση πλατεµάτων, προσβάσεις για ΑµεΑ, διαβάσεις, υπογειοποιήσεις υπηρεσιών, τοπιοτεχνήσεις και άλλο αστικό εξοπλισµό.

Η αναπτυξιακή παρέµβαση στις δυτικές συνοικίες του αστικού κέντρου φιλοδοξεί να δηµιουργήσει µια πόλη φιλική σε κοινωνικές, περιβαλλοντικές και επιχειρηµατικές δραστηριότητες. Ως ένα από τα µεγαλύτερα συγχρηµατοδοτούµενα αναπτυξιακά έργα, ο Περίπατος επιδιώκει την αναβάθµιση της περιοχής, κάνοντάς την πιο ελκυστική προς τους επισκέπτες.

Το κατασκευαστικό κόστος του έργου ανήλθε στο €1.630.000 και αποτελεί µέρος οκτώ έργων, συνολικού προϋπολογισµού €23 εκατοµµυρίων. Τα εν λόγω έργα συγχρηµατοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ∆ήµο Λεµεσού.

– Κατά µήκος της διαδροµής, θα συναντήσεις στο δάπεδο σηµατοδότηση µε στοιχεία “Follow me”, τα οποία σου δείχνουν τον σωστό δρόµο.

– Πινακίδες τύπου «you are here» σε ενηµερώνουν για το πού βρίσκεσαι και τι υπάρχει κοντά σου.

– Σε όλη τη διαδροµή του Περιπάτου, ενηµερωτικές πινακίδες αναφέρουν τα σηµεία ενδιαφέροντος που πρέπει να επισκεφθείς.

– Ηλεκτρονική πληροφόρηση, µε δωρεάν wi-fi σε επιλεγµένες περιοχές της διαδροµής, κατασκευή ηλεκτρονικής εφαρµογής περιήγησης και δυνατότητα ηλεκτρονικής λήψης πληροφοριών µε τρεις τεχνολογίες (NFC, QR, bluetooth).

Δήμος Λεμεσού: Σημείο Αναφοράς

∆ηµοτική Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη

Από το εμβληματικό Μέγαρο Πηλαβάκη, σε ένα σύγχρονο αρχιτεκτόνημα πολιτισμού, τεχνών και μάθησης

Κοντοστέκεσαι και το κοιτάς. Το επεξεργάζεσαι. Περίτεχνες σκαλιστές διακοσµήσεις πάνω στην πέτρα, µε µορφές µικρών Ερώτων και γιρλάντες στο πλαίσιο των ανοιγµάτων, µε σειρές από κίονες, αριστοκρατικά µπαλκόνια και τοξωτά ανοίγµατα στις πόρτες και στα παράθυρα, όπως περιγράφονται από τον Τάσο Ανδρέου στο βιβλίο του Λεµεσός ‒ Αναδροµή µνήµης. Όλα αναλλοίωτα στον χρόνο, όλα άκρως εντυπωσιακά. Όπως ακριβώς τα είχε οραµατιστεί τότε, το 1919, ο µεγαλέµπορος της Λεµεσού, Αντώνης Πηλαβάκης, ο οποίος ήθελε να χτίσει µια ιδιωτική κατοικία µοναδική σε ύφος και αισθητική.

Επηρεασµένος από την αρχιτεκτονική του καζίνο στο Μονακό, όπου συνήθιζε να κάνει τις διακοπές του κάθε χρόνο, ο Πηλαβάκης αποτύπωσε στη µνήµη του τις γραµµές του καζίνο και τις µετέφερε στο χαρτί. Τα πρώτα σχέδια έγιναν σε αρχιτεκτονικό γραφείο στο Παρίσι, ενώ για την προσαρµογή τους στα κυπριακά δεδοµένα συνέβαλε ο Κερκυραίος αρχιτέκτονας και φίλος του, Ζαχαρίας Βόνδας.

Για την ολοκλήρωσή του χρειάστηκαν δεκαπέντε χρόνια, µε το τελικό αποτέλεσµα να αποτελεί κεντρικό θέµα συζήτησης της εποχής. Άλλωστε, πέραν των εντυπωσιακών κήπων του Μεγάρου και της εξωτερικής του αισθητικής, ήταν εξίσου µοναδικό και στο εσωτερικό του. Στην τεράστια γαλαρία του προθαλάµου βρίσκονταν τέσσερεις κορινθιακοί κίονες, το δάπεδο ήταν επιστρωµένο µε πολύχρωµα πλακάκια, ενώ δύο ξύλινες βιτρίνες φιλοξενούσαν τη συλλογή αρχαίων ειδωλίων του ιδιοκτήτη.

Η πρώτη µεγάλη αλλαγή ήρθε 32 χρόνια µετά, το 1966, όταν η Ζήνα Κάνθερ, έπειτα από συµφωνία µε τον Αντώνη Πηλαβάκη, αγοράζει το Μέγαρο και το δωρίζει στον ∆ήµο Λεµεσού, ο οποίος, συµπληρώνοντας και το ποσό που υπολειπόταν από τη συµφωνία Πηλαβάκη - Κάνθερ, γίνεται ο µοναδικός ιδιοκτήτης του. Τότε ήταν που λήφθηκε και η απόφαση για µεταστέγαση της Βιβλιοθήκης του ∆ήµου, από το ∆ηµοτικό Μέγαρο, στο Μέγαρο Πηλαβάκη.

Οι τροποποιήσεις που ακολούθησαν, άλλαξαν κάπως την αρχική φυσιογνωµία του κτηρίου, ώστε να προσφέρεται καλύτερα για τη νέα του χρήση. Αντικαταστάθηκε το δάπεδο, βάφτηκαν οι κίονες, ενώ η καλυµµένη βεράντα της πρόσοψης έγινε µέρος του αναγνωστηρίου.

Η νέα εποχή για τη ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη ήρθε µε τη δηµιουργία του Τεχνολογικού Πανεπιστηµίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), στη Λεµεσό. ∆ήµος Λεµεσού και ΤΕΠΑΚ συµφώνησαν όπως το Πανεπιστήµιο αναλάβει την ανακαίνιση του εµβληµατικού αυτού κτηρίου και, παράλληλα, να έχει για 35 χρόνια τη διαχείρισή του. Οι εργασίες ανακαίνισης ξεκίνησαν το 2010 και ολοκληρώθηκαν το 2017, µε τη ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Λεµεσού να ανοίγει ξανά τις πόρτες της στο κοινό στις 22 ∆εκεµβρίου 2017, ως ∆ηµοτική Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη. Ένα πολυδάπανο και απαιτητικό έργο, µε το αποτέλεσµα να ξεπερνά κάθε προσδοκία. Με σεβασµό στην ιστορικότητα του χώρου, η ανακαίνιση του κτηρίου, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, βασίστηκε στην ανάδειξη των µοναδικών τεχνοτροπιών του, χωρίς να αλλοιώνει τα διαχρονικά του στοιχεία. Αξιοσηµείωτο είναι και το γεγονός ότι η ∆ηµοτική Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη φωτίστηκε εξωτερικά µετά από αρκετά χρόνια.

Πέραν της ανακαίνισης των φυσικών εγκαταστάσεων, ριζικές αλλαγές έγιναν και στο λειτουργικό κοµµάτι της Βιβλιοθήκης. Όλα τα βιβλία έχουν καταχωριστεί ηλεκτρονικά, ενώ έχουν τοποθετηθεί ηλεκτρονικές ταινίες ασφαλείας σε όλα τα αντίτυπα, που επιτρέπουν τον αυτόµατο δανεισµό και τον άµεσο εντοπισµό του σηµείου στο οποίο βρίσκεται κάθε βιβλίο µέσα στους χώρους της Βιβλιοθήκης. Επίσης, χάρη στη συµµετοχή του ΤΕΠΑΚ στην Κοινοπραξία Κυπριακών Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών, η Βιβλιοθήκη θα έχει πρόσβαση σε εκατοµµύρια άρθρα και ηλεκτρονικά βιβλία.

Η ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Λεµεσού, πέραν της αρχιτεκτονικής της µοναδικότητας, αποτελεί και µιαν από τις µεγαλύτερες βιβλιοθήκες της Κύπρου, µε πάνω από 60.000 τόµους, ανάµεσα στους οποίους και µια µεγάλη ποικιλία έργων παιδικής λογοτεχνίας.

Ουσιαστικός πλούτος, ωστόσο, για τον οποίο πραγµατικά ξεχωρίζει, είναι το σηµαντικότατο κυπριολογικό τµήµα της, που, πέρα από σπάνιες κυπριακές εκδόσεις, περιλαµβάνει παλιές «και συχνά πλήρεις» σειρές εφηµερίδων και περιοδικών (παγκύπριας εµβέλειας αλλά και τοπικής), που πάνε πίσω ώς τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα.

Στη διάθεση του κοινού βρίσκεται επίσης και η συλλογή Καλών Τεχνών, η οποία αποτελεί δωρεά του αείµνηστου Κύπριου συγγραφέα και ερευνητή Χριστάκη Μιχαηλίδη. Το υλικό της καλύπτει θέµατα εικαστικών τεχνών, αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής, φιλοσοφίας και ιστορίας της τέχνης, στην αγγλική, γαλλική, ιταλική, ισπανική, γερµανική και ελληνική γλώσσα.

Η προσπάθεια των δύο φορέων, ∆ήµου Λεµεσού και ΤΕΠΑΚ, εστιάζεται στη συγκέντρωση, διατήρηση, οργάνωση και προώθηση της γνώσης, ώστε η νέα µορφή της Βιβλιοθήκης να υποστηρίζει τις πληροφοριακές, εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες των χρηστών. Πέρα, όµως, από τη λειτουργία της Βιβλιοθήκης ως κέντρου πληροφόρησης, επιδιώκεται και η ενεργός συµµετοχή της στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώµενα της πόλης, καθώς και στη διοργάνωση πολιτιστικών και άλλων εκδηλώσεων.

– Το λεµεσιανό περιοδικό Αβγή σώζεται σε πλήρη, πρωτότυπη σειρά µόνο στη ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Λεµεσού.

– Η ∆ηµοτική Πανεπιστηµιακή Βιβλιοθήκη θα λειτουργεί και ως πρότυπο εξειδικευµένης βιβλιοθήκης που θα αναδεικνύει την ιστορία της Λεµεσού.

– Το 1960 η ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη εξέδωσε το ποιητικό έργο του Βασίλη Μιχαηλίδη, µια συλλογή που παραµένει, έως σήµερα, σηµαντική πηγή αναφοράς για τους µελετητές του έργου του εθνικού µας ποιητή.