Εξετάζεται η πρόταση της Energean για αγωγό και LNG στην Κύπρο

Στα χέρια της Κυβέρνησης βρίσκεται εδώ και περίπου δυο βδομάδες και επίσημα η πρόταση της πετρελαϊκής εταιρείας Energean, που αφορά κατασκευή αγωγού από το Ισραήλ στην Κύπρο και κατόπιν, κατασκευή πλωτής μονάδας υγροποίησης φυσικού αερίου, από την οποία θα μεταφέρεται στην ευρωπαϊκή αγορά και όχι μόνο.

Πρόκειται ουσιαστικά για έναν αγωγό περίπου 212 χιλιομέτρων, που θα ξεκινά από την ισραηλινή ΑΟΖ και θα συνδεθεί με πλωτό πλοίο LNG ανοικτά της Κύπρου, με εξαγωγές περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων Φ.Α. ετησίως. Σύμφωνα με χάρτες του προτεινομένου έργου, ο αγωγός θα ξεκινά από τα κοιτάσματα στην περιοχή Olymbus-Karish στην ΑΟΖ του Ισραήλ, θα εισέρχεται στο Οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ και, μέσω του οικοπέδου 9, θα καταλήγει στο οικόπεδο 1 και το Βασιλικό.

Η εν λόγω επένδυση υπολογίζεται να είναι ύψους 2 δις ευρώ με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης να υπολογίζεται το 2026. Η Λευκωσία και η ίδια η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου εμφανίστηκαν πρόσφατα θετικοί στο ενδεχόμενο συνεργασίας με την Energean και η πρόταση της εταιρείας εξετάζεται με κάθε σοβαρότητα. Οι όποιες αποφάσεις αναμένεται να παρθούν αφότου ολοκληρωθεί και η υποσχόμενη γεώτρηση στο τεμάχιο 6 της ΑΟΖ από την ENI/ΤΟΤAL.

Υπενθυμίζεται ότι η ExxonMobil ολοκλήρωσε τον Μάρτιο του 2022 τις εργασίες γεώτρησης στο κοίτασμα Glaucus-2, που βρίσκεται στο Τεμάχιο 10, επιβεβαιώνοντας την παρουσία αερίου υψηλής ποιότητας.

ΑΟΖ Λιβάνου-Ισραήλ

Μια άλλη σημαντική παράμετρος, που επηρεάζει έμμεσα και άμεσα τη λήψη αποφάσεων της Energean, έχει να κάνει με τη θαλάσσια συνοριακή διαμάχη του Ισραήλ με τον Λίβανο.

Ο αντιπρόεδρος του κοινοβουλίου του Λιβάνου, Μπου Σάαμπ ,δήλωσε την Πέμπτη ότι η διένεξη οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ πρέπει να επιλυθεί πριν από τον Σεπτέμβριο. «Η επίθεση στη Γάζα καθυστέρησε τον φάκελο οριοθέτησης. Δεν έχουμε άπειρο χρόνο να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα. Η προθεσμία πρέπει να λήξει πριν από τον Σεπτέμβριο για να διατηρηθεί η σταθερότητα», ανέφερε ο Μπου Σάαμπ σε δήλωση της Προεδρίας του Λιβάνου. Οι δηλώσεις του έγιναν μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο Μισέλ Αούν για να συζητήσουν τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την οριοθέτηση των συνόρων και άλλα θέματα.

Ο Μπου Σάαμπ είπε ότι ο Λίβανος βρίσκεται σε επαφή με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ για την ενέργεια Άμος Χόχσταϊν, ο οποίος εξακολουθεί να καταβάλλει προσπάθειες για το θέμα.

«Ο Xόχσταϊν μετέβη απευθείας στο Ισραήλ αφού επισκέφθηκε τον Λίβανο, αλλά δεν επέστρεψε στη Βηρυτό ακόμη», είπε ο αξιωματούχος του Λιβάνου.

Οι Αρχές της χώρας προσπαθούν να καταλήξουν σε λύση με το Ισραήλ για να τερματιστεί η διαμάχη για τα θαλάσσια σύνορα, η οποία κλιμακώθηκε αφού το Ισραήλ έστειλε στις 5 Ιουνίου ένα πλοίο της Energean με έδρα το Λονδίνο στο κοίτασμα Karish, το οποίο το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι βρίσκεται εντός της ΑΟΖ του, ενώ ο Λίβανος ισχυρίζεται ότι βρίσκεται σε αμφισβητούμενα ύδατα.

Σε απάντηση, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε τρία άοπλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε μιαν αποστολή αναγνώρισης προς το κοίτασμα, ενώ απειλούσε ότι έχει τη «στρατιωτική και υλικοτεχνική ικανότητα» να εμποδίσει το Ισραήλ να συνεχίσει τις δραστηριότητές του στο πεδίο. Αραβικά ΜΜΕ μεταδίδουν πως, παρά την αισιοδοξία που επιδεικνύεται για τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ, το κλίμα παραμένει τεταμένο.

H σύμπτωση Χόχσταϊν

Έχει πάντως ενδιαφέρον το γεγονός ότι, προτού ο Χόχσταϊν μεταβεί στη Βηρυτό, είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση στην Αθήνα με τον Υπουργό Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, παρουσία της Λίντσεϊ Μέριλ, διευθύντριας Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ.
Οι απόψεις του Άμος Χόχσταϊν για την ενεργειακή αρχιτεκτονική στην περιοχή είναι γνωστές εδώ και χρόνια. Πριν από λίγους μήνες τοποθετήθηκε δημόσια σε τουρκικό ρεπορτάζ του TRT εναντίον του αγωγού EastMed και είναι υπέρμαχος της ενεργού εμπλοκής της Τουρκίας στο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου.

Όλα αυτά όμως πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που προέκυψε δημιουργώντας αβέβαιο μέλλον. Η Ρωσία έχει μειώσει σημαντικά τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τότε που οι Δυτικές χώρες επέβαλαν σκληρές κυρώσεις στο Κρεμλίνο μετά την απρόκλητη εισβολή της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Η Μόσχα αρνείται ότι χρησιμοποιεί φυσικό αέριο ως όπλο, αλλά οι Ευρωπαίοι διαμαρτύρονται ότι η Gazprom δεν είναι πλέον αξιόπιστος πάροχος. Οι μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία αποτελούν πρόβλημα για τα κράτη της ΕΕ δεδομένου ότι συνήθιζε να εισάγει περίπου το 40% των αποθεμάτων φυσικού αερίου της από τη χώρα.

Έρχεται «σκληρός χειμώνας» στην Ευρώπη

H Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για έναν «μακρύ, σκληρό χειμώνα», δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ο Τούρκος εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ. Ακόμα κι αν οι ευρωπαϊκές χώρες καταφέρουν να γεμίσουν τις αποθήκες φυσικού αερίου τους στο 90% της χωρητικότητάς τους, η περιοχή πιθανόν να εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με διακοπές στον εφοδιασμό στις αρχές του επόμενου έτους, εάν η Ρωσία αποφασίσει να διακόψει τις παραδόσεις φυσικού αερίου από τον Οκτώβριο, ανέφερε η IEA.

Ο επερχόμενος κίνδυνος και η ενεργειακή ανασφάλεια έχουν ενεργοποιήσει διαδικασίες στις χώρες προκειμένου να βρουν εναλλακτικές πηγές καυσίμων και να εξοικονομήσουν ό,τι μπορούν.

Έδωσαν επίσης την εξουσία στους πολιτικούς να υποστηρίξουν μια επέκταση του τομέα του φυσικού αερίου, μια κίνηση που θα ήταν σχεδόν αδιανόητη μόλις πριν από ένα χρόνο λόγω των ανησυχιών για το κλίμα. Από τον Φεβρουάριο, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν άρει τα ανώτατα όρια παραγωγής αερίου και έχουν εγκρίνει νέες τοποθεσίες γεώτρησης, επικαλούμενοι συχνά την ανάγκη για ρεαλισμό σε μια περίοδο κρίσης.

Παράλληλα πολλές χώρες αγωνίζονται να επεκτείνουν την ικανότητά τους να λαμβάνουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση στο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, επειδή μπορεί να αποσταλεί από συμμάχους με δεξαμενόπλοια αντί να παραδοθεί με αγωγούς από τη Ρωσία. Το Global Energy Monitor, μια δεξαμενή σκέψης των ΗΠΑ, μετρά τουλάχιστον 25 έργα για την κατασκευή ή την επέκταση τερματικών σταθμών LNG στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία έχουν προταθεί πρόσφατα ή έχουν αναβιώσει από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

Εν κατακλείδι, καθώς η Ρωσία και το Ιράν είναι οι δύο μεγαλύτερες χώρες που παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αντιμετωπίζουν ακόμη προβλήματα λόγω των κυρώσεων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ. Με τις χώρες να ενώνονται, οι διαδρομές του Περσικού Κόλπου μπορούν να ανοίξουν για τη Ρωσία και το Ιράν θα έχει ρωσική τεχνολογία για τη μεταφορά προϊόντων πετρελαίου. Στόχος είναι να σπάσουν το καρτέλ των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ παραγωγών πετρελαίου στην περιοχή όπως η Σαουδική Αραβία, το Ομάν, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλοι. Σε αυτήν την εξίσωση τα αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί και πρέπει να παίξουν έναν σημαντικό ρόλο. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε «παρών» ή θα τρέχουμε, ξανά, πίσω από τις εξελίξεις όταν το «Αμπτουλχαμίντ» θα τελειώσει τη γεώτρηση και θα αναζητήσει άλλους στόχους;