«Χρυσά διαβατήρια»: Τώρα γνωρίζουμε και το μέγεθος της ενδεχόμενης «καμπάνας» από την ΕΕ

Η αναζωπύρωση της συζήτησης για τα «χρυσά διαβατήρια» ξαναφέρνει στο προσκήνιο διάφορες επιπτώσεις του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, οι οποίες βαραίνουν, πέρα από τις συνειδήσεις μας, τα δημόσια οικονομικά και τις θεσμικές λειτουργίες του κράτους.

Στην τελευταία έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το ΚΕΠ συγκεκριμενοποιούνται διάφορες επιπτώσεις, οι οποίες γνωρίζαμε πως υπήρχαν, αλλά αγνοούσαμε το πραγματικό τους μέγεθος.

Μία εκ των πιο σοβαρών επιπτώσεων του ΚΕΠ ως προς το χρηματικό κόστος, σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, είναι αυτή που αφορά την απώλεια εσόδων από την λάθος εφαρμογή του Νόμου για τον ΦΠΑ στα ακίνητα που αγόραζαν οι επενδυτές προκειμένου να εξασφαλίσουν «χρυσό διαβατήριο», αυτοί και οι συγγενείς τους.

«Γλειφιτζούρια» αξίας €204 εκ. στους επενδυτές

Συγκεκριμένα, το κράτος αντί να φορολογεί την αγορά κατοικίας από τους πολυεκατομμυριούχους επενδυτές του ΚΕΠ με 19%, φορολογούσε με 5%. Δηλαδή, για να γλυκαθούν οι επενδυτές, τους χαρίστηκαν, ωσάν γλειφιτζούρια, φόροι 204 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία απώλεσε το κράτος εν είδει διαφυγόντων κερδών.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η έκθεση της ΕΥ, για 1.298 αγοραπωλησίες – επενδύσεις ακριβών και πανάκριβων ακινήτων, συνολικής αξίας €1.6 δισ., γινόταν χρήση Νόμου που είχαμε για να βοηθούμε απλούς συμπολίτες μας να εξασφαλίζουν πρώτη κατοικία για να στήσουν τη ζωή τους.

«Κάναμε γαργάρα» την Οδηγία και τους κινδύνους

Ωστόσο υπήρχε και υπάρχει Ευρωπαϊκή Οδηγία (2006/112/ΕΚ - Άρθρο 98, παράρτημα ΙΙΙ, σημείο 10), την οποία «κάναμε γαργάρα» και η οποία λέει ξεκάθαρα πως, για επενδυτικούς λόγους, όπως δηλαδή ήταν το ΚΕΠ, δεν πρέπει να εφαρμόζεται η επιβολή χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ σε αγοραπωλησίες σπιτιών.

«Γαργάρα», επίσης, κάναμε και τους κινδύνους που μπορεί να επιφέρει η μη εφαρμογή της σχετικής Οδηγίας.

Επίσημες πηγές της Κομισιόν είχαν ενημερώσει τον γράφοντα και το Economy Today από τις 29.10.2020 (Στο μικροσκόπιο της Κομισιόν ο ΦΠΑ κατοικιών για τα διαβατήρια) ότι «η Επιτροπή εξετάζει προσεκτικά το ζήτημα» της μη εφαρμογής της σχετικής Οδηγίας από την Κυπριακή Δημοκρατία, και ότι «σε κάθε περίπτωση, εάν η Επιτροπή διαπιστώσει ότι μια χώρα της ΕΕ δεν εφαρμόζει σωστά την Οδηγία για τον ΦΠΑ, η Επιτροπή θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα, όπως μια διαδικασία επί παραβάσει που, ελλείψει διορθωτικών μέτρων από τα κράτη μέλη, μπορεί να οδηγήσει στο Δικαστήριο».

Τότε, αρμόδιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι με τους οποίους συνομιλήσαμε υποτίμησαν το όλο ζήτημα, λέγοντας ότι «είναι ένα ενδεχόμενο (σ.σ. να κινηθούν διαδικασίες επί παραβάσει που μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και σε Δικαστήρια) αλλά απομακρυσμένο».

Η Κομισιόν κίνησε τελικά Διαδικασία επί Παραβάσει, η οποία είναι σε εξέλιξη…

Όπως γράφαμε στις 29.10.2022, επικαλούμενοι εξειδικευμένους νομικούς του Ευρωπαϊκού Δικαίου, η Δημοκρατία μπορεί να οδηγηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να βρεθεί αντιμέτωπη με σοβαρότατες κυρώσεις. «Οι κυρώσεις αυτές μπορεί να είναι πρόστιμα για μη εφαρμογή Ευρωπαϊκής Οδηγίας όπως επί παραδείγματι έγινε και με τη μη εφαρμογή Οδηγίας που αφορούσε τα σκύβαλα. Κατά πολύ χειρότερο όμως είναι το ενδεχόμενο να ζητηθούν αναδρομικά τα ποσά από τις φορολογικές παραλείψεις του 14%, της διαφοράς δηλαδή του 5% που καταβαλλόταν με το 19% που μάλλον έπρεπε να καταβληθεί».

Αυτό λοιπόν που ξεκαθαρίζει η πρόσφατη έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι ότι το ποσό που ενδέχεται να κληθεί να καταβάλει η Κυπριακή Δημοκρατία ξεπερνά τα €204 εκ.

Και αυτό επειδή, όπως υπογράμμισε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι σε επιστολή του προς την Κυπριακή Δημοκρατία, «σε περίπτωση παραβίασης της Οδηγίας ΦΠΑ και, άρα, μείωσης των ιδίων πόρων της ΕΕ, η ΕΕ θα δικαιούται να λάβει ολόκληρο το ποσό των εν λόγω ιδίων πόρων, συν τόκους υπερημερίας, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού, αριθμ. 609/2014 του Συμβουλίου».

«Να δεις που κάποτε θα μας πούνε και… ρουφιάνους»

Αξιοσημείωτη, σε ό,τι αφορά την όλη υπόθεση, είναι η αντίδραση όσων υπεραμύνονται άμεσα ή έμμεσα της σαθρής λειτουργίας του ΚΕΠ και ειδικότερα της εφαρμογής μειωμένου ΦΠΑ στις αγορές ακινήτων από τους επενδυτές. Μέσα σε αυτούς και κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης.

Μετά τη δημοσίευση της απάντησης που μας είχε δώσει τον Οκτώβριο του 2020 η Κομισιόν ότι «εξετάζει προσεκτικά το ζήτημα», αναφορικά με τη μη εφαρμογή της Οδηγίας και την απώλεια τεράστιων ποσών που χαρίζονταν στους επενδυτές του ΚΕΠ, ο ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης ζήτησε και έλαβε μερικές εβδομάδες μετά ενημέρωση από την Επιτροπή για την εξέλιξη της υπόθεσης.

Μέχρι τις 14 Φεβρουαρίου του 2022 δεν υπήρξε επί του θέματος καμία επίσημη τοποθέτηση από κυβερνητικής πλευράς. Στις 14 Φεβρουαρίου 2022 διεξαγόταν στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών συζήτηση για τον αλλαγή του νόμου για τον ΦΠΑ στην αγορά κατοικίας.

Εκεί ο Υπουργός των Οικονομικών κατηγόρησε των Κώστα Μαυρίδη ότι «κάρφωσε» τη Δημοκρατία στην Κομισιόν για «λανθασμένη εφαρμογή της Οδηγίας» και η Κομισιόν αφού έμαθε τα καθέκαστα απ’ τον Μαυρίδη (!), «υπάρχει κίνδυνος να επιβάλει πρόστιμο».

Ο Υπουργός Οικονομικών φυσικά δεν είναι ο μόνος που προσέγγισε το σοβαρό αυτό ζήτημα με τον επιδερμικό και μικροπολιτικό αυτό τρόπο: Ότι δηλαδή αν δεν έβγαζε την έκθεση (24.9.2020) ο Οδυσσέας, που πρωτοανέφερε την παρατυπία με τη μη εφαρμογή της Οδηγίας, αν δεν συνομιλούσε το Economy Today με την Κομισιόν και αν δεν ερωτούσε ο Μαυρίδης για την εξέλιξη της υπόθεσης, τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα έπαιρνε χαμπάρι και δεν θα υπήρχε τώρα ο κίνδυνος να πληρώσουμε εκατοντάδες εκατομμύρια στην ΕΕ…

Φαιδρός συλλογισμός που, εκτός του ότι απέχει από την πραγματικότητα, βγάζει από το κάδρο των ευθυνών όσους εμπλέκονται και όσους θα είναι υπόλογοι αν αύριο όντως μας ζητήσει η ΕΕ αυτό που έκανε ξεκάθαρο η πρόσφατη έκθεση της ΕΥ: επιστροφή του ποσού των 204 εκ. συν τους τόκους υπερημερίας!