Αθαλάσσα: 48 χρόνια ντροπής

Σήμερα, θα επαναφέρω το άρθρο μου «Αθαλάσσα: 43 χρόνια ντροπής» που δημοσίευσα στην «Σημερινή», στις 20.8.2017. Απλά προσθέτοντας ακόμα 5 χρόνια...

Αφορμή το άρθρο του Τουρκοκύπριου δημοσιογράφου Σενέρ Λεβέντ (4.8.1922) στον «Πολίτη», «Το δικό μου ρολόι σταμάτησε το 1974». Στο οποίο έγραψε μεταξύ πολλών άλλων για τις βαρβαρότητες κατά τις δύο τουρκικές εισβολές:

«Δεν ακούτε καθόλου τις ικεσίες προς τον Θεό ενός παιδιού που βιάζεται και τις κραυγές "Θεέ μου, βοήθα με"; Το δικό μου ρολόι σταμάτησε στο 1974. Στην κορφή του ψυχιατρείου που βομβαρδίστηκε…»

Γιατί τις μαύρες αυτές μέρες του Ιουλίου και Αυγούστου αλλά και κάθε μέρα που περνά, όλες αυτές τις δεκαετίες, κάποιοι από εμάς, όπως και ο Σενέρ Λεβέντ, ακούμε τις ικεσίες όλων των παιδιών, που μαρτύρησαν, στα χέρια των βαρβάρων όποιοι και να ήταν (είναι). Ακόμα θυμόμαστε και ακούμε τις φωνές των κοριτσιών του 1963/64 στην Ομορφίτα που βιάστηκαν και θανατώθηκαν τότε...

Για το Ψυχιατρείο Λευκωσίας είχα γράψει:

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΚΤΟΤΕ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΑΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΚΑΛΥΨΕΙ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΕΠΛΥΝΕΙ ΠΛΕΟΝ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΝΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ

Στις 20 Ιουλίου 1974, πρώτη μέρα της βάρβαρης πρώτης τουρκικής εισβολής, οι Τούρκοι βομβάρδισαν το Ψυχιατρείο Αθαλάσσας, με αποτέλεσμα να δολοφονηθούν 33 άτομα, μεταξύ των οποίων και τρεις Τουρκοκύπριοι. «Οι σοροί δύο νεκρών παραδόθηκαν τότε στους οικείους τους και θάφτηκαν στις γενέτειρές τους. Οι υπόλοιποι νεκροί θάφτηκαν πρόχειρα σε μεγάλο κρατήρα που προκλήθηκε από υψηλής ισχύος βόμβα της τουρκικής αεροπορίας» («Αλήθεια» 5.8.2917.)

Καθώς για 43 χρόνια γυρεύουμε αγνοουμένους, 31 συνάνθρωποί μας που ποτέ δεν υπήρξαν αγνοούμενοι βρίσκονταν σαν απομεινάρια της κοινωνίας, θαμμένοι ομαδικά, δίχως να χρήζουν του ελαχίστου σεβασμού από την υπόλοιπη, κατά τα άλλα, λεγόμενη πολιτισμένη κοινωνία. Η Τουρκία διέπραξε και ευθύνεται για σωρεία εγκλημάτων εναντίον της ανθρωπότητας στην Κύπρο το 1974, αλλά παράλληλα και το κυπριακό κράτος έκτοτε ευθύνεται για αμέλεια και προσπάθεια να καλύψει, δυστυχώς, τα τουρκικά εγκλήματα εναντίον των πολιτών του, αλλά και τις δικές του παραβιάσεις των Συνθηκών της Γενεύης του 1949.

«Ήταν σαν να θάβαμε ζώα-ήταν φρικτό»

Σε συνέντευξή του στη δημοσιογράφο Sevgul Uludag («Πολίτης» 9.7.2017), ο Κύπρος Δημοσθένους, νοσηλευτής τότε στο Ψυχιατρείο, είπε ότι όλους τους ασθενείς που σκοτώθηκαν, «τους μαζεύαμε, τους τυλίγαμε σε σεντόνια και τους ρίχναμε στον κρατήρα. Ήταν φρικτό να θάβεις ανθρώπους χωρίς μια προσευχή. Είχαμε θάψει Τουρκοκύπριους, Ελληνοκύπριους, Αρμένιους μαζί σε εκείνον τον κρατήρα, άντρες και γυναίκες».

Σε προηγούμενο δημοσίευμα στον «Πολίτη», 20.5.2017, του Λουκιανού Λυρίτζα, ο επίσης συνταξιούχος λειτουργός στο Ψυχιατρείου Αθαλάσσας Λουκής Κωνσταντινίδης δήλωσε ότι έθαψαν τους νεκρούς, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, και σε ερώτηση, γιατί δεν είχαν ενημερωθεί οι οικείοι τους, είπε ότι «οι πλείστοι τότε τρόφιμοι ήσαν ξεγραμμένοι από τις οικογένειές τους... Δεν υπήρχαν τηλέφωνα όπως σήμερα, για να ενημερώναμε έστω τους συγγενείς». Σε άλλη ερώτηση, γιατί η Πολιτεία μετά δεν έκανε κάτι για τον συγκεκριμένο ομαδικό τάφο, είπε «δεν ήταν δική μας δουλειά, αλλά της Διεύθυνσης. Τόσο η τότε Διεύθυνση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας όσο και η Γενική Διεύθυνση του Υπ. Υγείας ήταν ενήμεροι...».

Και συμπλήρωσε το δημοσίευμα: «Στα αρχεία... υπάρχουν αρκετές επιστολές από κάποιους ευσυνείδητους δημόσιους λειτουργούς, οι οποίοι έκαμναν αναφορά στον συγκεκριμένο τάφο και είχαν εισηγηθεί να οριοθετηθεί, έτσι ώστε να προστατευθεί. Οι ενέργειες αυτές επιτάθηκαν λίγο πριν από την έναρξη της κατασκευής του νέου Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Ωστόσο, ουδείς αρμόδιος συγκινήθηκε... Σε ένα κενοτάφιο που κατασκευάσθηκε στη συνέχεια έξω από το εκκλησάκι, που σήμερα βρίσκεται στον χώρο στάθμευσης του Νοσοκομείου, αναγράφονται τα ονόματα των δύο με τις φωτογραφίες τους. Από κάτω προστίθεται και η φράση και «31 ασθενείς Νοσοκομείου Αθαλάσσας» για να ξοφλήσει έτσι η Πολιτεία την υποχρέωσή της!...».

Στις 21 Ιουλίου 1974 η αμερικανική Chicago Tribune, καλύπτοντας την πρώτη τουρκική εισβολή, αναφέρθηκε στους τουρκικούς βομβαρδισμούς του Ψυχιατρείου Λευκωσίας με Φάντομ Φ-4, σκοτώνοντας, έγραψε, τουλάχιστον 20 και τραυματίζοντας 60.

Η New York Times είχε παρόμοιο ειδησεογραφικό την ίδια μέρα. «A pooled dispatch said that Turkish fighter‐bombers had struck a mental hospital in Nicosia, killing at least 20 persons and wounding 60. No reliable over‐all casualty figures were available».

Στις 15 Αυγούστου 1974, σύμφωνα και πάλι με την αμερικανική New York Times, το Ψυχιατρείο Αθαλάσσας βομβαρδίστηκε για δεύτερη φορά από την τουρκική αεροπορία μέσα σε ένα μήνα με τρεις βόμβες, πληγώνοντας 36 ασθενείς και 3 μέλη του προσωπικού. Στον προηγούμενο βομβαρδισμό με απευθείας στόχο θάλαμο ασθενών είχαν σκοτωθεί 27 ασθενείς και πληγωθεί κοντά στους 100. Το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας είχε, επίσης, κτυπηθεί, αλλά δεν υπήρξαν θύματα... Γι' αυτόν τον βομβαρδισμό, όμως, δεν διαβάσαμε οτιδήποτε.

Ψήφισμα Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ 2675(XXV) 9 Δεκεμβρίου 1970

Το ψήφισμα αυτό αναφέρεται στις Τέσσερεις Συνθήκες της Γενεύης του 1949, στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του άμαχου πληθυσμού εν καιρώ ένοπλων συγκρούσεων και πώς σε στρατιωτικές επιχειρήσεις πρέπει να εξαιρούνται επιθέσεις σε νοσοκομειακές ζώνες... Βασικές αρχές που καταπάτησε βάρβαρα η Τουρκία κατά τις δύο τουρκικές εισβολές.

Σχετική ερώτηση Δρα Κλ. Α. Κυριακίδη

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε τη σχετική ερώτηση που έθεσε σε άρθρο του στο www.agora-dialogue.com, στις 2 Ιανουαρίου 2017, στην επιστολή του 5ης Ιανουαρίου 2017 προς τους Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Α. Guterres, Ν. Αναστασιάδη, Ν. Κοτζιά και B. Johnson, σε άρθρο του στη «Σημερινή» στις 8 Ιανουαρίου 2017, καθώς επίσης και σε έγγραφο που έστειλε στους προαναφερθέντες στις 17 Ιουνίου 2017, ο καθηγητής Δρ. Κλέαρχος Α. Κυριακίδης, ζητώντας να ενημερωθεί κατά πόσον η Κυπριακή Δημοκρατία ή άλλο μέρος της ένοπλης σύρραξης ζήτησε, βάσει του Άρθρου 149 της Τέταρτης Συνθήκης της Γενεύης, έρευνα σχετικά με τις ισχυριζόμενες παραβιάσεις της Συνθήκης. Αν όχι, γιατί όχι, και αν ναι, ποιο ήταν το αποτέλεσμα. Μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από τους παραλήπτες, όπως πληροφορούμαι.

Τριάντα ένας συνάνθρωποί μας κατακρεουργημένοι από τους τουρκικούς βομβαρδισμούς καταγράφτηκαν ως «αγνοούμενοι» από ασυνείδητους κυβερνητικούς λειτουργούς, θαμμένοι σε μια τρύπα που μακάβρια οι ίδιοι οι Αττίλες άνοιξαν με βόμβα ναπάλμ. Τίποτα δεν μπορεί να ξεπλύνει, πλέον, τη μεγάλη ντροπή και περιφρόνηση στοιχειωδών υποχρεώσεων ανθρωπισμού και Διεθνών Συνθηκών. Κάποιοι, δυστυχώς, δεν υπολόγισαν ως άξια σεβασμού την ύπαρξή τους.

Μια δεύτερη ντροπή μετά την προηγούμενη, με το παρόμοιο θάψιμο του ΝΟΡΑΤΛΑΣ, με τους ήρωες Ελλαδίτες αδελφούς... Για να δικαιωθούν οι νεκροί μας πρέπει να απονεμηθεί απελευθέρωση και δικαιοσύνη στον τόπο και όχι βρετανο-τουρκική δικοινοτική, διζωνική τουρκοποίηση.

Οι πηγές στο άρθρο μου της 20ης Αυγούστου 2017.