Το χρέος της Ε.Ε.

Αν υπάρχει κάτι, που χαρακτηρίζει την Ευρώπη, είναι μια ιστορία καταστροφικών πολέμων.

Η Ε.Ε. οικοδομήθηκε στις στάχτες και τα ερείπια που προκάλεσε ο πολυαίμακτος Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, με πρωταρχικό στόχο να προωθήσει την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Η Ε.Ε. των 27 είναι η ισχυρότερη Ένωση κρατών σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Θεμελιακός πυλώνας προαγωγής των στόχων της Ε.Ε. και της παρέμβασης στη διεθνή πολιτική σκηνή είναι αυτός της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας.

Ατυχώς, η Ε.Ε., παρά την πολιτική και οικονομική της ισχύ, απέτυχε μέχρι σήμερα να καταστεί ορατή στη διεθνή πολιτική σκηνή, αναδεικνύοντας έναν αυτόνομο ρόλο για προαγωγή των πιο πάνω στόχων.

Κατά κανόνα συμπεριφέρεται, ενεργεί και δρα με βάση τις αποφάσεις και τις πολιτικές επιλογές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Η έναρξη της παράνομης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, κατά κατάφωρη παραβίαση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και της τελικής πράξης του Ελσίνκι, αποτέλεσε σημαντική ευκαιρία για ανάπτυξη παρεμβάσεων και πρωτοβουλιών σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο για τερματισμό ενός καταστροφικού πολέμου και επίτευξη ειρήνης. Σε μια περιοχή της Ευρώπης. Αποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο ότι πράγματι η Ε.Ε είναι δύναμη ειρήνης, ασφάλειας και συνεργασίας.

Αντί τούτου, παρέμεινε μουγκή, άνευρη και παράλυτη. Καθιστάμενη και πάλι ουραγός της υπερατλαντικής δύναμης, αποποιούμενη τη διεκδίκηση ενός αυτόνομου, ανεξάρτητου και ακηδεμόνευτου ρόλου. Αφήνοντας την αυταρχική και επιδρομική Τουρκία να παρουσιάζεται ως ειρηνοποιός που μεσολαβεί, με τη σύμφωνη μάλιστα γνώμη των αντιμαχόμενων πλευρών. Της Ρωσίας και της Ουκρανίας.

Το πιο τραγικό είναι ότι η Ε.Ε., η οποία έχασε μια μοναδική ευκαιρία να αναδείξει έναν ρόλο στη βάση των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών, μετατράπηκε σε ουραγό των ΗΠΑ, σε μια επιχείρηση επανοικοδόμησης ενός Ψυχρού Πολέμου που η ανθρωπότητα πίστεψε ότι ανήκει οριστικά στο παρελθόν.

Ασφαλώς, ορθά η Ε.Ε. καταδίκασε με δριμύτητα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Και ορθά επέβαλε κυρώσεις, παρά το γεγονός ότι αυτές ήδη λειτουργούν ως «μπούμερανγκ» για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, κάτι που έπρεπε προφανώς να προεκτιμηθεί, ώστε οι κυρώσεις να είναι τέτοιες που να αποτρέπουν την εξέλιξη τιμωρίας των Ευρωπαίων πολιτών. Ωστόσο, αντί της επιλογής περαιτέρω στρατιωτικοποίησης της σύρραξης με προμήθεια οπλικών συστημάτων, η ηγεσία της Ε.Ε. στο ανώτατο επίπεδο όφειλε να προστρέξει στη Μόσχα και το Κίεβο, με συγκεκριμένες προτάσεις, στο πλαίσιο μιας στιβαρής πρωτοβουλίας για άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών και έναρξη διαπραγματεύσεων για επίτευξη μόνιμης ειρήνης. Στη βάση ασφαλώς των αρχών του Διεθνούς Δικαίου για σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας.

Δυστυχώς, δεν πρόκειται για αστοχία ή αδεξιότητα στην εφαρμογή μιας πολιτικής, αλλά για τραγική ανεπάρκεια. Η Ε.Ε. απέτυχε ν’ αξιοποιήσει μια μοναδική ευκαιρία για ν’ αναδειχθεί ηγέτιδα δύναμη ειρήνης και ασφάλειας στον κόσμο. Απεκδύθηκε, αποποιήθηκε και απεμπόλησε τον ιστορικό της ρόλο. Επιφέροντας ρωγμές στη ρήση του Ζακ Ντελόρ ότι «η Ε.Ε. αποτελεί το μεγαλύτερο θαύμα της ιστορίας σε καιρό ειρήνης».

Σημ.: Δεν είναι αργά, έστω και τώρα, ιδιαίτερα μετά τις εξελίξεις στο πολεμικό μέτωπο, να υπάρξει ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για άμεση εκεχειρία και έναρξη διαπραγματεύσεων για συνολική ειρηνευτική συμφωνία. Είναι χρέος της Ε.Ε. να πρωταγωνιστεί για την αποτροπή μιας ψυχροπολεμικής παλινόρθωσης και στη διαμόρφωση συνθηκών ασφάλειας, σταθερότητας και ειρήνης στο κόσμο.