Νεκροί στην άσφαλτο… πίσω από τους αριθμούς (ΠΙΝΑΚΕΣ)

Ως σημαντική επιτυχία ή βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση θα μπορούσαν αρχικά να χαρακτηριστούν τα στοιχεία που αφορούν τις οδικές συγκρούσεις και τα θανατηφόρα στη χώρα μας για το 2022, αφού την ημερολογιακή χρονιά που ολοκληρώθηκε, καταγράφηκε ο χαμηλότερος αριθμός θανατηφόρων, ενώ συνεχίστηκε το γεωμετρικό μοτίβο της μείωσης που παρατηρείται από το 2019 και ένθεν. Παρά τη μείωση των αριθμών υπάρχει και η διαφορετική ανάγνωση, αφού συγκεκριμένα δεδομένα που εξάγονται, μπορούν να οδηγήσουν σε πιο εξατομικευμένες εκστρατείες ή καμπάνιες και κατ’ επέκτασιν σε περαιτέρω βελτίωση των αριθμών.

Η βελτίωση με την ψυχρή γλώσσα των αριθμών

Μέσα στο 2022 σημειώθηκαν 35 θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα, 37 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους στην άσφαλτο. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται από πλευράς Υπουργείου Μεταφορών, Συγκοινωνιών και Έργων, ο αριθμός αυτός είναι ο χαμηλότερος που έχει καταγραφεί ποτέ στην Κύπρο, ενώ είναι αισθητά μειωμένος σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό (45) σε ποσοστό 17,8%.

Ως πλαίσιο δράσης υιοθετήθηκε ο στόχος που τέθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 2021-2030, για μείωση των νεκρών από οδικές συγκρούσεις στο 50%. Συγκεκριμένα, το 2019 καταγράφηκαν 52 θανατηφόρα στην Κύπρο, ενώ το 2020 ο αριθμός ανήλθε στα 48. Για το 2021 οι νεκροί ήταν 45, φτάνοντας στο 2022 και τους 37. Το μέγεθος της προόδου μάλιστα μπορεί να θεωρηθεί ακόμα μεγαλύτερο εάν λάβουμε υπόψη τις αναφορές στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Μεταφορών της Ε.Ε. -που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο- με τους αρμοδίους να εκφράζουν την ανησυχία τους για την πανευρωπαϊκή αύξηση θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων του 2021 -σε σχέση με το 2020- αλλά και τα προκαταρκτικά στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2022, που επιβεβαίωναν την τάση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται -κατά κύριο λόγο- στις συνηθέστερες αιτίες οδικών συγκρούσεων, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλης ή ναρκωτικών ουσιών και φυσικά η υπερβολική ταχύτητα.

Αυτό επιβεβαίωσε σε δηλώσεις του και ο Υπαστυνόμος Τμήματος Τροχαίας Αρχηγείου, κ. Τάσος Ασιήκκης, με την Αστυνομία να επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στους ελέγχους αλκοόλης -και νάρκοτεστ- αφού η χρήση των ουσιών επιβραδύνει τα αντανακλαστικά, τις δεξιότητες και την κρίση των οδηγών στη λήψη έγκαιρων και καθοριστικών αποφάσεων. Όλα τα παραπάνω αποτελούν καρπούς της συλλογικής προσπάθειας που έχουν καταβάλει για τη θωράκιση της οδικής ασφάλειας τα Υπουργεία Μεταφορών & Δικαιοσύνης, το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, η Αστυνομία αλλά και εθελοντικές ομάδες.

Ναι μεν… αλλά

Η μείωση που παρατηρείται αποτυπώνεται αριθμητικά, όμως πίσω από τη γλώσσα των αριθμών και μέσα από μία πιο ενδελεχή ανάγνωση υπάρχουν τόσο μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, όσο και ανησυχητικά ευρήματα, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιο εξατομικευμένες στρατηγικές.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που αφορά τις θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις του 2022 είναι οι 5 ζωές που χάθηκαν σε σημεία του οδικού δικτύου που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Βρετανικών Βάσεων και, ως εκ τούτου, δεν προσμετρούνται στον κατάλογο των 37 νεκρών.

Οι δύο θανατηφόρες συγκρούσεις που κόστισαν τη ζωή σε δύο νέους ανθρώπους, τον Αβραάμ Αλεξάνδρου 26 ετών και τον Πρόδρομο Θεμιστοκλέους 24 ετών και στον 90χρονο Χρίστο Γιάγκου, συνέβησαν στους αυτοκινητόδρομους Λάρνακας-Αγίας Νάπας και Λεμεσού-Πάφου, ενώ οι άλλες δύο, με θύματα έναν Βρετανό στρατιωτικό και τη Μαριλένα Κωσταντινίδου, 25 ετών, συνέβησαν σε δευτερεύοντες δρόμους μέσα στις Βρετανικές Βάσεις. Σε αυτούς προστίθεται και ο άδικος χαμός της 27χρονης Νάταλυς Νεοφύτου, που προκλήθηκε μετά από ανατροπή στρατιωτικού αυτοκινήτου τύπου τζιπ.

Διά γυμνού οφθαλμού εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων (84%) είναι άνδρες, με μόλις 6 από τους 37 νεκρούς να είναι γυναίκες. Ένα στατιστικό που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για στοχευμένες εκστρατείες και καμπάνιες στη βάση των δεδομένων που εξάγονται. Ανοιχτή «πληγή» και το ηλικιακό φάσμα των νεκρών της ασφάλτου, με την πλειοψηφία να αφορά άτομα κάτω των 39 ετών. Τη χρονιά που μας πέρασε χάθηκε ένα παιδάκι ηλικίας 7 ετών, ενώ άλλοι τουλάχιστον 13 άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους δεν είχαν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας τους. Μεταξύ των 37 νεκρών υπήρχαν 4 ποδηλάτες και 1 με ηλεκτρικό πατίνι -όλοι αλλοδαποί- ενώ σχεδόν το 50% των θυμάτων ήταν αλλοδαποί (17 από τους 37).

Έμφαση πρέπει να δοθεί και σε συγκεκριμένα οδικά δίκτυα, που αποτελούν επαναλαμβανόμενα σημεία θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων, όπως για παράδειγμα αναβάθμιση του δρόμου Ανθούπολης-Παλαιχωρίου, στον οποίο έχουν χαθεί 13 ανθρώπινες ζωές τα τελευταία δέκα χρόνια. Καταληκτικά, η παρουσίαση των θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων στο κοινό θα μπορούσε να γίνεται αναλυτικότερα (έστω και με αστερίσκους ή υποσημειώσεις), αφού στη μεγάλη εικόνα δεν προσμετρούνται οι θάνατοι στο οδικό δίκτυο που ελέγχεται από τις Β.Β. αλλά και όσοι απεβίωσαν μετά από νοσηλεία πέραν των 30 ημερών, δίνοντας έτσι μια πιο ανθρώπινη διάσταση στην ενημέρωση και επικοινωνία του προβλήματος.