Στη δίνη των τετραμήνων - Αντιδράσεις, διαρροή και επόμενη μέρα

Δεν έφταναν τα όσα προηγήθηκαν μέχρι να θεσπιστούν οι εξετάσεις τετραμήνων, ήρθε το περιστατικό της φερόμενης διαρροής θεμάτων του δοκιμίου Νέων Ελληνικών και το… γλυκό έδεσε. Η αναστάτωση που προκλήθηκε, με τους μαθητές να ειδοποιούνται να βγουν από τις σχολικές αίθουσες, η νέα οδηγία για πραγματοποίηση των εξετάσεων μία ώρα μετά την προκαθορισμένη και η άρνηση μερίδας μαθητών να παρακαθίσουν τελικά στην εξέταση δημιούργησε ένα «αλαλούμ». Το περιστατικό της διαρροής αποτέλεσε όμως την κορυφή του παγόβουνου, αφού η αμφισβήτηση ως προς την δομή αλλά ακόμα και τον ίδιο τον θεσμό των εξετάσεων είχε διασαφηνιστεί με διάφορους τρόπους από σωρεία εμπλεκομένων φορέων όπως οι οργανωμένοι γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικοί αλλά ακόμη και μέλη της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, που ζητούσαν ουσιαστικά την κατάργησή του -ή έστω την αναδιαμόρφωση του- με το Υπουργείο Παιδείας να παραμένει αμετακίνητο στις απόψεις του.

Το χρονικό των αντιδράσεων

Πάμε ένα περίπου χρόνο πίσω και τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η ΠΣΕΜ δήλωνε ευθαρσώς το αίτημά της για κατάργηση των εξετάσεων, ενώ παράλληλα μιλούσε για καταστροφική πολιτική από πλευράς Υπουργείου Παιδείας. Προειδοποιούσε μάλιστα πως σε περίπτωση που η θέση για κατάργηση του θεσμού δεν εισακουστεί, τα μέτρα δεν επρόκειτο να σταματήσουν. Μάλιστα, λίγους μήνες πριν (Οκτώβριο του 2021), όλα τα κόμματα πλην του Δημοκρατικού Συναγερμού αλλά και οι άμεσα εμπλεκόμενοι (οργανωμένοι γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικοί) είχαν ζητήσει -τουλάχιστον για εκείνη την χρονιά- την αναστολή της εφαρμογής του θεσμού ιδιαίτερα σε σχέση με την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στη Γ’ Λυκείου. Παρά ταύτα η σχολική χρονιά ολοκληρώθηκε με τον θεσμό των εξετάσεων να πραγματοποιείται κανονικά, ενώ το Υπουργείο Παιδείας παρέμεινε αμετακίνητο στις αποφάσεις του. Ενδεικτικές ήταν και οι δηλώσεις του Πρόδρομου Προδρόμου με την έναρξη της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, αφού, μιλώντας στη ραδιοφωνική εκπομπή «Διασπορά Ειδήσεων», ξέκοψε την όποια συζήτηση για κατάργηση, ενώ δήλωσε πως ο μέσος μαθητής δεν χρειάζεται καν ιδιαίτερα μαθήματα για ν’ αντεπεξέλθει. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν η ύλη μπορεί να καλυφθεί χωρίς πίεση και αναφορικά με παράπονα μερίδας εκπαιδευτικών, ο Υπουργός Παιδείας δήλωσε πως το τι διδάσκεται στο σχολείο είναι αποφασισμένο εδώ και χρόνια και δεν το αποφασίζει το Υπουργείο. «Θα πρέπει οι μαθητές με το τέλος των σχολικών τους χρόνων να φτάνουν σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Δεν είναι θέμα προς διαπραγμάτευση», ανέφερε χαρακτηριστικά. Για την ανάπτυξη της παραπαιδείας ο κ. Προδρόμου αναφέρθηκε στους περσινούς αριστούχους και πρωτεύσαντες ως παράδειγμα, λέγοντας πως μετά από συζητήσεις μαζί τους κάποιοι εξ αυτών παραδέχθηκαν πως βοηθήθηκαν ιδιαίτερα από τις εξετάσεις τετραμήνων, ενώ κάποιοι άλλοι είπαν πως δεν πήγαιναν ιδιαίτερα. «Σε μία κανονική μέση περίπτωση μαθητή, δεν χρειάζονται ούτε ιδιαίτερα», κατέληξε.

Παρά το ξεκαθάρισμα οι φωνές συνέχισαν να αυξάνονται και να πληθύνονται, αφού ο ίδιος ο Πρόεδρος της Επ. Παιδείας, Παύλος Μυλωνάς, σε δηλώσεις του διαμήνυσε πως την ερχόμενη άνοιξη (του 2023) και με την εκλογή νέας Κυβέρνησης ετοιμάζεται να προωθήσει πρόταση νόμου για την κατάργηση του θεσμού. Ερωτηθείς για το θέμα των τετραμήνων, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας απάντησε πως «μετά απ’ όσα γίνονται, δεν υπάρχει άλλη λύση, προτίθεμαι να καταθέσουμε μία πρόταση, θα πάρω εγώ την πρωτοβουλία, τουλάχιστον να ξεκινήσει η διαδικασία τερματισμού αυτής της άχαρης διαδικασίας των τετραμήνων. Είναι αδιέξοδη, υποσκάπτεται από όλους, δεν την υιοθετεί κανένας και τα θύματα είναι μόνο τα παιδιά μας». Είναι υποχρέωση μου, συνέχισε, «το αισθάνομαι ως άτομο να καταθέσω πρόταση νόμου, σε συνεννόηση με συναδέλφους βεβαίως, να καταθέσουμε την πρόταση, την άνοιξη με τη νέα κυβέρνηση». Οι αντιδράσεις τόσο ως προς τον όγκο της διδακτέας ύλης αλλά και προς τον θεσμό συνεχίστηκαν όσο πλησιάζαμε στο τέλος του ημερολογιακού έτους με την ΟΕΛΜΕΚ μέσω του Γενικού Γραμματέα της, Κώστα Χατζησάββα να ζητά κατάργηση της εξέτασης Ιανουαρίου, υπογραμμίζοντας πως δημιουργεί σωρεία προβλημάτων, ενώ παράλληλα -αλλά μεμονωμένα- πραγματοποιήθηκε αποχή από τα μαθήματα σε δύο σχολεία της επαρχίας Λεμεσού για τον ίδιο λόγο. Πριν να κοπάσουν οι φωνές, φωτιά έβαλε εκ νέου στην αντιπαράθεση με το Υπουργείο Υγείας η δημοσίευση του προγράμματος των εξετάσεων τετραμήνων Ιανουαρίου. Μέχρι και τρία μαθήματα σε μία ημέρα έδιναν οι μαθητές, σύμφωνα με το πρόγραμμα των εξετάσεων τετραμήνων, αναγκάζοντας το Υπουργείο Παιδείας, μετά από σωρεία αντιδράσεων, να προχωρήσει στην αναθεώρησή του. Συγκεκριμένα, οι μαθητές καλούνταν να εξεταστούν στην ύλη ενός τετραμήνου σε Φυσική, Χημεία και Βιολογία, την ίδια μέρα. Στο πρόγραμμα εν τέλει προστέθηκε μία επιπλέον μέρα, με τις εξετάσεις Γυμνασίων να αρχίζουν στις 16 Ιανουαρίου και να ολοκληρώνονται στις 24, αντί στις 23, και τις εξετάσεις Λυκείων να αρχίζουν στις 16 και να ολοκληρώνονται στις 27 του ίδιου μηνός. Μετά από διαβουλεύσεις με τον Υπουργό Παιδείας αποφασίστηκε όπως επεκταθεί το πρόγραμμα Γυμνασίων κατά μία ημέρα, προκειμένου οι μαθητές να μπορέσουν ν’ αντεπεξέλθουν. Καταλήγοντας, επανέλαβε την πάγια θέση της ΟΕΛΜΕΚ για κατάργηση των εξετάσεων τετραμήνων, αναφέροντας ότι θα πρέπει να υπάρχει μία εξέταση στο τέλος της χρονιάς, διότι με τις εξετάσεις τετραμήνων δεν επιτυγχάνονται οι αρχικοί στόχοι που τίθενται κάθε χρόνο.

Διαρροή, διακοπή, αναβρασμός και… επανάληψη

Την έναρξη των εξετάσεων Ιανουαρίου επισκίασε καταγγελία που έφτασε στο Υπουργείο Παιδείας. Σύμφωνα με αυτήν, εκπαιδευτικός φέρεται να άφησε να διαρρεύσουν θέματα του δοκιμίου Νέων Ελληνικών, με το γραπτό μήνυμα να βλέπει το φως της δημοσιότητας δημιουργώντας αναστάτωση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η αλυσίδα της διαρροής είχε ως εκκίνηση καθηγήτρια ιδιωτικού σχολείου της πρωτεύουσας, η οποία κατάφερε να περισυλλέξει πληροφορίες σχετικά με ερωτήματα και θέματα του δοκιμίου, προτού αυτό να δοθεί στους μαθητές. Το επίμαχο SMS φέρεται να ακολούθησε τη διαδρομή Λευκωσία-Λάρνακα, καταλήγοντας σε άλλο εκπαιδευτικό, ενώ το μήνυμα έφτασε από κινητό σε κινητό σε διάφορους μαθητές, μέχρι να γίνει γνωστό και να πραγματοποιηθεί καταγγελία στο αρμόδιο Υπουργείο. Ως αποτέλεσμα, η εξέταση, η όποια ήταν προγραμματισμένη για τις 10.30 το πρωί, διεκόπη και πήρε παράταση μέχρι τις 11:30, ούτως ώστε να σταλεί αναπληρωματικό δοκίμιο για τους μαθητές. Το «αλαλούμ» όμως οδήγησε αρκετούς μαθητές στην αποχή, αφού αρνήθηκαν να παρακαθίσουν στην εξέταση λόγω του στρες και των συνθηκών που είχαν δημιουργηθεί από τη διακοπή της προκαθορισμένης εξέτασης. Μετά από συσκέψεις επί συσκέψεων το ΥΠΑΝ αποφάσισε να δώσει την ευκαιρία σε όσους απείχαν να εξεταστούν στη δεύτερη σειρά εξετάσεων με ημερομηνία 31/1, αναφέροντας τα ακόλουθα: «Επειδή όμως αριθμός 257 μαθητών/τριών αντί να συμμετάσχουν στην εξέταση αποχώρησαν κατά το ενδιάμεσο, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της κακόβουλης ενέργειας, το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας αποφασίζει κατά παραχώρηση να έχουν την ίδια μεταχείριση με τους δικαιολογημένα απόντες και να έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε εξέταση κατά την προβλεπόμενη δεύτερη σειρά, την Τρίτη, 31 Ιανουαρίου 2023, μαζί με τους 66 μαθητές/μαθήτριες που απουσίαζαν δικαιολογημένα».

Κοινό μέτωπο γονέων-μαθητών-εκπαιδευτικών

Οι εκπαιδευτικές οργανώσεις με μπροστάρισσα την ΟΕΛΜΕΚ ζήτησαν από την πρώτη μέρα όπως ακυρωθεί η εξέταση και οριστεί για όλους σε νέα ημερομηνία. Επιχείρημα η αναστάτωση που επικράτησε μεταξύ των μαθητών, η πεσμένη ψυχολογία, ενώ έγινε λόγος για μαθητές που αποχώρησαν μετά την πρώτη διακοπή. Πέραν της πάγιας θέσης για την καθολική κατάργηση, πλέον προκύπτει ζήτημα δημιουργίας μαθητών «δύο ταχυτήτων», αφού η πλειοψηφία των μαθητών παρακάθισαν στο μάθημα αυθημερόν με το αναπληρωματικό δοκίμιο, ενώ μερίδα αυτών θα κληθούν στις 31 Ιανουαρίου να γράψουν Νέα Ελληνικά. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με πληροφορίες, το Υπουργείο Παιδείας έχει ήδη λάβει την έκθεση από το σχολείο, στο οποίο υπηρετεί η εκπαιδευτικός και ζητά από τη Νομική Υπηρεσία τη συμβολή της για το πώς πρέπει να κινηθεί έναντι της εκπαιδευτικού. Σημειώνεται ότι στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Υπουργείο ανέφερε ότι δεν επρόκειτο για «διαρροή» των ίδιων των θεμάτων της εξέτασης, αλλά για άξονες και θεματικές του δοκιμίου, κάνοντας λόγο για νύξεις και γενικόλογες αναφορές στο μήνυμα που εστάλη στους μαθητές. Πληροφορίες της «Σ» αναφέρουν πως το ζήτημα δεν άπτεται των αρμοδιοτήτων της Αστυνομίας αλλά και από πλευράς Υπουργείου Παιδείας δεν φαίνεται να υπήρχε πρόθεση για καταγγελία της. Το ενδιαφέρον μεταφέρεται φυσιολογικά στον «οδηγό διόρθωσης» των δοκιμίων, που θα παραλάβουν οι εκπαιδευτικοί, και με βάση αυτόν θα βαθμολογήσουν τους εξεταζομένους. Τόσο εκπαιδευτικοί όσο και γονείς αναμένουν το συντομότερο την ανακοίνωση του οδηγού, ενώ ζητούν τη δέουσα επιείκεια καλώντας το ΥΠΑΝ να λάβει σοβαρά υπόψη τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιήθηκε η εξέταση.

Οι ευθείες βολές προς τον θεσμό και κατ’ επέκτασιν το Υπουργείο συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, αφού μετά την τελευταία έκτακτη σύσκεψη της Επιτροπής Παιδείας, το μέλος της και βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης ανέφερε πως «ο αποτυχημένος θεσμός των εξετάσεων τετραμήνων θυματοποιεί γι’ ακόμα μια φορά χιλιάδες παιδιά μας, χιλιάδες γονείς και χιλιάδες εκπαιδευτικούς», ενώ υπογράμμισε πως «το παιδαγωγικό έγκλημα των εξετάσεων τετραμήνων υπήρξε μια πολιτική απόφαση της κυβέρνησης του Συναγερμού, η οποία, δυστυχώς, συνδιαμορφώθηκε και υποστηρίχτηκε και από άλλες πολιτικές δυνάμεις». Στον αντίποδα οι οργανωμένοι γονείς δίνουν τελεσίγραφο λέγοντας πως είναι η τελευταία φορά που γίνονται τέτοιας μορφής εξετάσεις. Ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης, Λοΐζος Κωνσταντίνου, εξέφρασε τη θέση ότι πέρασαν τέσσερα χρόνια και «δεν έχουμε μάθει να κάνουμε εξετάσεις». Μιλώντας στη ραδιοφωνική εκπομπή «ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΕΙΔΗΣΕΩΝ» και ερωτηθείς αν με την ολοκλήρωση του τετραμήνου θα υπάρξει περαιτέρω δράση για να αλλάξουν τα δεδομένα, είπε ότι είναι η τελευταία φορά που γίνονται αυτής της μορφής εξετάσεις. «Ελπίζω να μας αφήσουν να ολοκληρώσουμε τη φετινή χρονιά, γιατί με τον ρυθμό που πάνε θα μας αναγκάσουν να πάρουμε πιο αυστηρά μέτρα που δεν το θέλουμε», τόνισε και πρόσθεσε ότι τα παράπονα που έρχονται για τις εξετάσεις είναι σωρηδόν.