Η Αφρική μέσα στη δίνη των θερμών κρίσεων

Οι συνεχιζόμενες αιματηρές τραγωδίες στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή κατηύθυναν προς αυτές το βάρος από άλλες κρίσεις, που έχουν κι αυτές τη σημασία τους.

Αναφέρομαι στις κρίσεις στην πάντα επίκαιρη Αφρικανική Ήπειρο. Λίγοι στις χώρες μας γνωρίζουν π.χ. για τα συνεχή πραξικοπήματα που γίνονται στην Αφρική και τις εξελίξεις εκεί. Και, όμως, η Αφρική είναι μια σημαντική περιοχή στις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις.

Ποιος γνωρίζει π.χ. για το πραξικόπημα που έγινε στον Νίγηρα στο τέλος Ιουλίου 2023 (βλ. άρθρο μου στο Τύπο και στο Facebook «Το πραξικόπημα στον Νίγηρα», 9 Αυγούστου 2023) ;

Υπήρξαν, εντούτοις, έξι πραξικοπήματα στην Αφρική του Σαχέλ από το 2020 σε τέσσερεις χώρες της Γαλλόφωνης Αφρικής, δυο στο Μάλι και στην Μπουρκίνα Φασό, ένα στη Γουινέα και ένα στον Νίγηρα (βλ.Anne - Cecile Robert, “Pour quoi tous cesputschs”, Le Monde Diplomatique, Septembre 2023, σελ. 1 και 6). Υπήρχαν, βέβαια, κι άλλες κρίσεις σ’ άλλες χώρες της Αγγλόφωνης Αφρικής, όπως στην Αιθιοπία, την Κένυα, το Σουδάν, με τον εμφύλιο πόλεμό του (ενθ.).

Τι συμβαίνει, λοιπόν; Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την αστάθεια στην Αφρικανική Ήπειρο. Οι χώρες αυτές υπήρξαν για χρόνια αποικίες και υφίσταντο και ακόμη

υφίστανται την εκμετάλλευση του αποικιακού τους αυθέντη. Πολλοί από τους πραξικοπηματίες και ηγέτες των χωρών αυτών υποστηρίζουν την πραγματική απεξάρτηση από τους πρώην αποικιακούς αυθέντες και γενικά τις ξένες Δυνάμεις.

Λόγω αυτής της εξάρτησης των πλουσίων χωρών της Αφρικής έχουμε έναν από τους κυριότερους λόγους της αστάθειας: τη φτώχια, που μαστίζει πλείστες αφρικανικές χώρες. Τους πόρους τους τούς εκμεταλλεύονται τρίτοι. Η φτώχια αυτή δημιουργεί και το μεταναστευτικό πρόβλημα που ταλανίζει σήμερα την Ευρώπη.

Άλλος λόγος είναι η μεγάλη διαφθορά που υπάρχει στην Αφρικανική Ήπειρο.

Όσον αφορά τις ξένες Δυνάμεις, αυτός είναι ένας σημαντικός επίσης λόγος. Οι ξένες Δυνάμεις είναι παρούσες στην Αφρική. Δεν είναι πλέον οι πρώην αποικιακές Δυνάμεις μόνο που επιχειρούν στην Αφρική, αλλά και άλλες Δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ινδία και πολλές άλλες. Ο τεράστιος πλούτος της Ηπείρου διαμοιράζεται σε ξένες χώρες και επηρεάζεται επίσης από την επικρατούσα διαφθορά.

Η μόρφωση, η εμπειρία, η εγκαθίδρυση υγιών θεσμών, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο χρόνος ίσως βαθμιαία μεταβάλει σταδιακά τη λυπηρή αυτή κατάσταση.

*Βarrister-at-law (Lincoln’sInn, London), Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης, Ελβετίας), Πρώην Μέλος της Γενικής Γραμματείας του ΟΗΕ στο Τμήμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πρώην Ερευνητής στο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου και Πρώην Επιμελητής του Πάντειου Πανεπιστημίου