Ευρωεκλογές & Αυτοδιοικητικές: αβεβαιότητα, μεταβλητότητα, ρίσκο

Η οξεία αβεβαιότητα, το εκθετικό ρίσκο, η πολυπλοκότητα και η αλληλένδετη ευθραυστότητα αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό του πολιτικού – εκλογικού τοπίου και του επιχειρηματικού οικοσυστήματος. Η εκλογική μεταβλητότητα –η τάση για μετακινήσεις των ψηφοφόρων– βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό. Στο επιχειρείν η πιστότητα στις μάρκες (brand loyalty) είναι στο χαμηλότερο σημείο της τελευταίας οκταετίας. Στο μη γραμμικό αυτό περιβάλλον, η δημοτικότητα ενός πολιτικού ή μιας κυβέρνησης και η φήμη μιας μάρκας (brand) μπορεί να καταρρεύσουν εν ριπή οφθαλμού.

Όπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος και CEO της MOODY’S Rob Fauber, ζούμε στην εποχή του εκθετικού ρίσκου. Το ρίσκο σπάνια είναι απομονωμένο. Οποιοδήποτε ρίσκο μπορεί να συνδεθεί με άλλα ρίσκα και το συνολικό ρίσκο να πολλαπλασιαστεί. Η ανθεκτικότητα και η δημιουργία βιώσιμης αξίας εξαρτώνται από την αναγνώριση και την προσαρμογή στο εκθετικό ρίσκο. Όπως τα κράτη, οι οικονομίες και οι οργανισμοί συνδέονται, το ίδιο συμβαίνει και με τα ρίσκα που αντιμετωπίζουν (αλληλένδετα ρίσκα).

Σύμφωνα με τον Rob Fauber τα 6 κορυφαία εκθετικά ρίσκα για την περίοδο 2020-2022 είναι τα ακόλουθα: 1. Covid-19. 2. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία. 3. Ακραία καιρικά φαινόμενα. 4. Ανατροπές ‘disruptions’ στην εφοδιαστική αλυσίδα. 5. Κυβερνοεπιθέσεις. 6. Πληθωριστικές πιέσεις και ραγδαία αύξηση του κόστους διαβίωσης.

Ο κόσμος είναι περισσότερος μη γραμμικός απ’ όσο πιστεύουμε. Οι μη γραμμικές σχέσεις απαντώνται παντού. Οι γραμμικές σχέσεις είναι πραγματικά η εξαίρεση. Οι αρνητικές ασυμμετρίες (κίνδυνοι) είναι αμέτρητες. Οι θετικές ασυμμετρίες (ευκαιρίες) είναι σπάνιες. Τα ρίσκα πυροδοτούν άλλα ρίσκα προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις ‘domino effect’. Η περιπλοκότητα και οι μη γραμμικότητες υποβαθμίζουν την προβλεψιμότητα.

Τα κράτη, οι οικισμοί, οι επιχειρήσεις, τα πολιτικά κόμματα και οι υποψήφιοι στις επερχόμενες κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις στην Κύπρο και την Ελλάδα (ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές) αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις. Πρώτο την αναγνώριση των κρίσιμων αβεβαιοτήτων ‘vital uncertainties’ και δεύτερο τον εντοπισμό και αξιοποίηση των ευνοϊκών ασυμμετριών (εκθετικών ευκαιριών) και την αποφυγή των δυσμενών ασυμμετριών (εξάλειψη ή ελαχιστοποίηση των κινδύνων) που επηρεάζουν κάθε σημαντικό τομέα.

Ενόσω τα εκθετικά φαινόμενα και οι ασύμμετρες απειλές αντιμετωπίζονται με γραμμικά μοντέλα και παραδοσιακά στατικά εργαλεία, ο καταστροφικός φαύλος κύκλος ‘από κρίση σε κρίση’ θα συνεχιστεί και το επόμενο χτύπημα του μαύρου κύκνου θα ‘θερίσει’ τα πάντα για άλλη μια φορά. Αντίθετα, για τις χώρες και τις εταιρείες που είναι προετοιμασμένες, η εποχή του εκθετικού ρίσκου υπόσχεται νέες ευκαιρίες.

Στη σύγχρονη εποχή των εκθετικών αλλαγών χρειάζονται νέα πλαίσια, σύγχρονες πρακτικές και εργαλεία που λαμβάνουν υπόψη την ευθραυστότητα, τις μη γραμμικότητες, τις ασύμμετρες αβεβαιότητες, την πολυπλοκότητα, την αδιαφάνεια, την ανισότητα, τη διαταραχή, την υπερσυνδεσιμότητα, τις κλιμακωτές-αλυσιδωτές επιπτώσεις και τους μαύρους κύκνους (σπάνια συμβάντα με τεράστιο αντίκτυπο).

Μετά από πολύχρονη έρευνα έχω αναπτύξει μια πρωτοποριακή ‘Εργαλειοθήκη Ανθεκτικότητας’ η οποία περιλαμβάνει 115 δυναμικά εργαλεία, μη γραμμικά μοντέλα, νέα πλαίσια, πολυπαραμετρικές προσεγγίσεις, σύγχρονες μεθόδους και πρακτικές, πρότυπα και δημιουργικές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν κατά περίπτωση. Παραδείγματα τέτοιων εφαρμογών αποτελούν η επιστημονική τεκμηρίωση της ανθεκτικότητας των σχεδίων / δράσεων που περιλαμβάνει ένα προεκλογικό πρόγραμμα, η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ στρατηγικής και εκτέλεσης (closing the strategy-execution gap), η υλοποίηση του κυβερνητικού έργου, η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, η Πράσινη και Ψηφιακή Οικονομία, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του νέου αυτοδιοικητικού μοντέλου, η Διαχείριση Κρίσεων, η Κανονιστική Συμμόρφωση ‘Compliance’, η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας βιωσιμότητας, η βελτίωση της εικόνας της Κύπρου στη διεθνή σκηνή (Nation Branding), το Πολιτικό Branding, το Branding Τόπου ‘Place Branding’, το Branding της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ 2026 κ.ά.

Η ‘Εργαλειοθήκη Ανθεκτικότητας’ μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς να τροποποιήσουν την έκθεσή τους (modify the exposure) ανάλογα, ώστε να είναι ανοικτοί σε ευνοϊκές ασυμμετρίες (εκθετικές ευκαιρίες) και κλειστοί σε δυσμενείς ασυμμετρίες (εκρηκτικά ρίσκα / καταστροφικούς κινδύνους). Απ’ τη μια η αύξηση της έκθεσης (increase the exposure) σε θετικές ασυμμετρίες μπορεί να αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη και πλεονεκτήματα. Απ’ την άλλη η μείωση της έκθεσης (decrease the exposure) σε αρνητικές ασυμμετρίες μπορεί να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο και να εξαλείψει τον κίνδυνο της καταστροφής.

Το μοναδικό αυτό Πολυεργαλείο μπορεί, μεταξύ άλλων να:

1. Αναγνωρίσει τις κρίσιμες αβεβαιότητες και να εντοπίσει τις ασυμμετρίες –θετικές ή αρνητικές– που επηρεάζουν ένα συγκεκριμένο τομέα.
2. Διαφοροποιήσει τους υποψήφιους –τόσο επί της ουσίας όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο– δίδοντας ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα στις επερχόμενες ευρωεκλογές και αυτοδιοικητικές εκλογές.
3. Ενισχύσει την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανθεκτικότητα των δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών και των τοπικών κοινωνιών.
4. Βοηθήσει τη δημόσια διοίκηση και τις επιχειρήσεις να καινοτομήσουν σε συνθήκες οξείας αβεβαιότητας και εκθετικού ρίσκου.
5. Εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα.
6. Συμβάλει στην προώθηση, ανάδειξη, ανάπτυξη και διάχυση της Διαστημικής Τεχνολογίας.
7. Μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο –επιστημονικό, κοινωνικό και οικονομικό– των Ευρωπαϊκών Επενδύσεων στην Έρευνα & Καινοτομία.
8. Μετατρέψει την Κύπρο και την Ελλάδα σε Περιφερειακά Κέντρα Έρευνας & Καινοτομίας προσελκύοντας Άμεσες Ξένες Επενδύσεις.
9. Μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο της εκκλησιαστικής φιλανθρωπίας μέσα από καινοτόμα προγράμματα και δράσεις που ενισχύουν την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία.
10. Βοηθήσει τους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τα εκθετικά ρίσκα της νέας εποχής.

*Σύμβουλος Στρατηγικής, Επικοινωνίας και Καινοτομίας