Αναλύσεις

Στέρεψαν οι αντοχές της Κύπρου για το Μεταναστευτικό

Σε μια βδομάδα έφτασαν στις ακτές τις Κύπρου από τον γειτονικό Λίβανο συνολικά 207 Σύροι

Στενεύουν τα περιθώρια αντοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό. Οι πληροφορίες του Υπουργείου Εσωτερικών για κάθοδο παράτυπων μεταναστών στην Κύπρο επιβεβαιώθηκαν, καθώς μέσα σε μια βδομάδα έφτασαν στις ακτές τις Κύπρου συνολικά 207 άτομα, όλοι Σύροι. Οι μετανάστες ήρθαν από τον γειτονικό Λίβανο, χωρισμένοι σε πέντε βάρκες. Οι δύο εντοπίστηκαν ανοικτά της Αγίας Νάπας, άλλες δύο ανοικτά της Λάρνακας και η τελευταία στην Πέγεια.

Τις τελευταίες μέρες, και στη σκιά της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, οι αρμόδιες Aρχές πραγματοποιούν συσκέψεις επί συσκέψεων με στόχο η Κύπρος να είναι έτοιμη σε περίπτωση κατακόρυφης αύξησης των μεταναστευτικών ροών. Ακόμη αναζητούνται λύσεις, έτσι ώστε η χώρα μας να σταματήσει επιτέλους να θεωρείται ελκυστικός προορισμός για παράτυπους μετανάστες.

«Εξετάζονται διάφορα μέτρα»

Ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Υπουργείου Εσωτερικών, Λοΐζος Χατζηβασιλείου, μίλησε στη «Σ» για τις αντοχές του κράτους στις αφίξεις παράτυπων μεταναστών, αλλά και για τους σχεδιασμούς και τα μέτρα της Κυβέρνησης στο ενδεχόμενο αύξησης των ροών.

Αρχικά αναφέρθηκε στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό υπό τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, σημειώνοντας πως κατατέθηκαν διάφορες εισηγήσεις. «Η Κυβέρνηση εξετάζει διάφορα μέτρα που αφορούν τρόπους αντίδρασης. Γενικότερα ψάχνουμε τρόπους λύσης στο θέμα της Συρίας», είπε.

Συμπλήρωσε ότι η χώρα φάνηκε άτυχη καθώς ξέσπασε ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή. «Εκεί που βρήκαμε κάποιες χώρες που καταλάβαιναν τους προβληματισμούς μας, τώρα έχουμε τον πόλεμο. Πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για αλλαγή του καθεστώτος για τη Συρία».

Τόνισε ότι προσπάθεια της Κυβέρνησης είναι να δημιουργηθεί μια ομάδα χωρών που έχουν κοινή αντιμετώπιση κάποιου ζητήματος, ώστε να δημιουργηθεί ένα κοινό μέτωπο με στόχο να γίνουν κοινά διαβήματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Αν έρθουν ξαφνικά 5.000 άτομα τότε θα έχουμε πρόβλημα»

Πρόσθεσε ότι πλέον υπάρχουν πάρα πολλές έξοδοι μεταναστών από το Πουρνάρα. «Οι περισσότεροι που φεύγουν είναι Σύροι, επειδή δεν εξετάζεται η αίτησή τους όπως των άλλων εθνοτήτων. Παίρνουν το καθεστώς προστασίας που δικαιούνται και φεύγουν από το Κέντρο Φιλοξενίας».

Υπογράμμισε ότι γίνεται μια προσπάθεια, ώστε να φεύγουν 100 άτομα καθημερινά. «Άρα ουσιαστικά αντέχουμε 100 αφίξεις την ημέρα. Αυτήν τη στιγμή το Πουρνάρα έχει περίπου 950 άτομα. Η κεντρική δομή μπορεί ν’ αντέξει γύρω στα 1.450 άτομα. Με τις σκηνές που στήθηκαν, εξασφαλίστηκαν ακόμη 1.200 θέσεις, όμως δεν γνωρίζουμε πόση θα είναι η ροή των αφίξεων. Αν έρθουν ξαφνικά 5.000 άτομα, τότε θα έχουμε πρόβλημα».

Σημείωσε ότι μέσα στα πλάνα του Υπουργείου είναι να ζητήσουν επιπλέον συνδρομή της ΕΕ για μετεγκαταστάσεις. «Υπάρχει προβληματισμός αν αυτό το μέτρο θα βοηθήσει, γιατί ενδεχομένως να αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι ροές προς την Κύπρο, επειδή οι παράτυποι μετανάστες θα το θεωρήσουν ως λύση για να μεταβούν στην Ευρώπη. Η δημιουργία προσδοκίας για να πάνε προς την κεντρική Ευρώπη μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας προσέλκυσης. Το σωστό θα ήταν η ΕΕ να κάνει μια συμφωνία, ώστε οι παράτυποι μετανάστες να πηγαίνουν εκτός Κύπρου. Με το να έρχονται εδώ δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος».

Επεσήμανε ότι ήδη έχει σταλεί αίτημα για υλικοτεχνικό εξοπλισμό και οικονομική βοήθεια. «Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μάς ζήτησε να υποδείξουμε ανάγκες και έτσι τώρα καταρτίζουμε κατάλογο για τους εμπειρογνώμονες που θα χρειαστούμε. Εμείς θέλουμε να είμαστε έτοιμοι».

Τέλος, ανέφερε ότι τη δεδομένη στιγμή δεν υπάρχουν ενδείξεις για μαζικές αφίξεις. «Λόγω της εγγύτητάς μας, αν δεν κάνουμε τώρα την προετοιμασία, τότε δεν θα έχουμε χρόνο για να ανταποκριθούμε», τόνισε.

«Θα γίνει θέατρο πολέμου η Κύπρος»

Τους κινδύνους σε περίπτωση καθόδου αυξημένων μεταναστευτικών ροών από τη Μέση Ανατολή, επεσήμανε στη «Σ» ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής, Ανδρέας Μορφίτης.

Αρχικά ανέφερε ότι οι εξελίξεις στο Μεσανατολικό θα επιφέρουν αύξηση των μεταναστευτικών ρευμάτων προς την Κύπρο. «Το Ινστιτούτο είναι κάθετο στην άποψη ότι οποιοδήποτε ρόλο θελήσει η Κυβέρνηση να διαδραματίσει σε σχέση με τη διευκόλυνση μεταναστευτικών ροών, είναι ευπρόσδεκτος υπό τον όρο ότι η Κύπρος θα αποτελέσει διαμετακομιστικό σταθμό των μεταναστευτικών ροών προς τις χώρες της ΕΕ».

Συμπλήρωσε ότι η Κύπρος δεν μπορεί να στεγάσει κόσμο μέσα σε αντίσκηνα, ούτε μέσα στο Πουρνάρα, ούτε στα ξενοδοχεία, ούτε στους δρόμους. «Θα πρέπει η Κύπρος να καταστήσει σαφές στις χώρες της ΕΕ ότι θα διαδραματίσει τον διαμετακομιστικό ρόλο, αλλά την ίδια ώρα θα στέλνει μετανάστες στις 27 χώρες με βάση κάποιο σχέδιο που θα εκπονήσει η ΕΕ».

Ο κ. Μορφίτης επεσήμανε ότι ο πόλεμος μπορεί να κρατήσει για αρκετούς μήνες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν συνθήκες μονιμότερης διαμονής των μεταναστών. «Εάν επιμένουμε για τη μετεγκατάστασή τους στην Κύπρο, τότε ναρκοθετούμε από μόνοι μας την αλληλεγγύη που ζητούμε από τις άλλες χώρες για κατανομή των μεταναστευτικών ρευμάτων. «Είμαστε κάθετα εναντίον στο να φιλοξενηθούν στην Κύπρο για λόγους ασφαλείας. Αν έρθουν Παλαιστίνιοι μπορεί να διατρέξουν κίνδυνο από Ισραηλινούς ή το αντίθετο. Θα γίνει θέατρο πολέμου η Κύπρος και θα εμπλακεί χωρίς να το θέλει στις πολεμικές συρράξεις και αντιπαραθέσεις των χωρών».

Τόνισε ότι αν η Κύπρος αποδεχθεί την παραμονή μεταναστών από αυτές τις χώρες, τότε εξουδετερώνει το αίτημα για ανακατανομή μεταναστευτικών ροών στις χώρες της Ευρώπης. «Θα γίνει η Κύπρος η μοναδική χώρα που θα δέχεται μεταναστευτικά ρεύματα», ανέφερε.

1.088 εκκενώσεις ατόμων μέσω Κύπρου

Εκτός από το μεταναστευτικό, η Κυβέρνηση έχει να διαχειριστεί και το ζήτημα των αφίξεων Ευρωπαίων πολιτών και ατόμων από τρίτες χώρες μέσω του «Εστία». Η πολεμική σύρραξη στη Μέση Ανατολή ανάγκασε τις αρμόδιες Αρχές να οργανώσουν ένα σχέδιο δράσης για το ενδεχόμενο μαζικών εκκενώσεων πολιτών από το Ισραήλ και τον Λίβανο.

Η αρχική πληροφόρηση έκανε λόγο για εκκένωση μέχρι και 100.000 ατόμων. Αρμόδιες πηγές, που μίλησαν στη «Σ», εξήγησαν ότι ο συγκεκριμένος αριθμός προέκυψε μετά τους υπολογισμούς των χωρών που συνεργάζονται με τις υπηρεσίες του κράτους. Όπως εξήγησαν, η Κύπρος είναι μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Επιχειρήσεων και Εκκένωσης Αμάχων (Noncombatant Evacuation Operations «NΕO») και εκεί γίνεται ανταλλαγή εκτιμήσεων. Τις πρώτες μέρες της πολεμικής σύρραξης έφτασαν στην Κύπρο 1.088 άτομα μέσω του σχεδίου «Εστία». Συγκεκριμένα, μέχρι στιγμής είχαμε αφίξεις ατόμων από 37 διαφορετικά κράτη, τα οποία έχουν διακομιστεί προς τις χώρες προορισμού τους μέσω της Κύπρου. Επιπλέον, 20 ξένες αποστολές βρίσκονται στο συντονιστικό Κέντρο ΖΗΝΩΝ, ενώ τέσσερεις από αυτές έχουν παρουσία και στην αεροπορική βάση στην Πάφο, όπου και συνεργάζονται με τις κυπριακές Αρχές για τη διεκπεραίωση και ολοκλήρωση των διαδικασιών και τον σχετικό προγραμματισμό σε περίπτωση αυξημένων αναγκών.

Μιλώντας για τους υπηκόους τρίτων χωρών, ο Διευθυντής του Γραφείου του ΥΠΕΣ ανέφερε πως έρχονται στην Κύπρο με στόχο να μεταβούν στις χώρες τους. «Υπάρχει ένας κατάλογος χωρών, όπως οι ΗΠΑ, που δικαιούνται να παραμείνουν στην Κύπρο χωρίς θεώρηση εισόδου και για τρεις μήνες», εξήγησε.

Σημειώνεται ότι εδώ και αρκετές μέρες δεν αφίχθηκαν άλλα άτομα καθώς λειτουργούν κανονικά τα αεροδρόμια του Ισραήλ και του Λιβάνου, ωστόσο η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι ρευστή και το ενδεχόμενο εμπλοκής του Λιβάνου στον πόλεμο μπορεί να αλλάξει άρδην τα δεδομένα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στον πόλεμο του Λιβάνου το 2006 πραγματοποιήθηκαν 60.000 εκκενώσεις πολιτών από τον Λίβανο μέσω της Κύπρου.

Πρώτα αποκλιμάκωση και μετά ανθρωπιστικός διάδρομος

Τις τελευταίες εβδομάδες η Κυβέρνηση ανέλαβε μια πρωτοβουλία για άνοιγμα ανθρωπιστικού διαδρόμου από την Κύπρο προς τους Παλαιστινίους της Γάζας, οι οποίοι παραμένουν αποκλεισμένοι από την έναρξη του πολέμου. Το όλο εγχείρημα παρουσιάζει αρκετές ιδιαιτερότητες καθώς χρειάζεται η συναίνεση των εμπλεκόμενων χωρών, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, αλλά και μια σύμπνοια απόψεων που θα δημιουργήσουν τις συνθήκες υλοποίησης του σχεδίου. Σαφώς, η προσπάθεια μόνο εύκολη δεν μπορεί να θεωρηθεί, καθώς προνοεί την αποκλιμάκωση της κρίσης, ωστόσο η επίτευξη τέτοιου εγχειρήματος θα αναδείξει τον ρόλο της ΚΔ στην ευρύτερη περιοχή.

Ο Εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών, Θεόδωρος Γκότσης, μιλώντας στη «Σ», ανέφερε ότι η πρόταση για τη δημιουργία ανθρωπιστικού διαδρόμου αφορά αποκλειστικά το ενδεχόμενο διευθετήσεων για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας για τους αμάχους της Γάζας, όταν και εφόσον αυτό καταστεί εφικτό. «Δεν συνδέεται σε καμιά απολύτως περίπτωση με ενδεχόμενες μεταναστευτικές ροές. Υπάρχει το Ειδικό Εθνικό Σχέδιο ‘Εστία’, που αφορά τους πολίτες τρίτων χωρών, όχι όμως τους πολίτες των χωρών που εμπλέκονται στη σύγκρουση. Είναι τρία ξεχωριστά θέματα: η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, ο επαναπατρισμός πολιτών τρίτων χωρών, και το ενδεχόμενο μεταναστευτικών ροών».

Υπογράμμισε ότι η πρωτοβουλία της ΚΔ για έναν ασφαλή θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο συζητείται με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και σκοπός είναι να εφαρμοστεί την κατάλληλη στιγμή. «Μιλάμε για την περίπτωση όπου θα υπάρξει μια αποκλιμάκωση της κατάστασης, όπως είναι ο στόχος των χωρών της περιοχής. Φυσικά, για να είσαι έτοιμος να συμβάλεις, πρέπει όλες οι λεπτομέρειες της πρότασης να έχουν συζητηθεί από πριν». Τόνισε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρουσίασε στοιχεία της πρωτοβουλίας στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά και στους ηγέτες των άμεσα εμπλεκόμενων χωρών της περιοχής. «Σε σχετικές επαφές προέβη και ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, με την επίσκεψή του στην Ιορδανία και την Παλαιστινιακή Αρχή».

Ακόμη, ανέφερε ότι, με βάση την ιστορία της Γάζας την τελευταία εικοσαετία, κάποιος μπορεί να συμπεράνει ότι βασικό θέμα που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί είναι ο αποτελεσματικός έλεγχος των φορτίων. «Το Ισραήλ εδώ και χρόνια ελέγχει μέσω ειδικών ανιχνευτικών μηχανημάτων όλα τα φορτία που περνούσαν εντός Γάζας από τη δίοδο του Κάρεμ Σαλόμ και συνεπώς θα επιθυμεί να έχει τρόπο ελέγχου στο ενδεχόμενο εφαρμογής της πρότασης», είπε.

Ερωτηθείς για τον ρόλο που θα έχουν Ελλάδα και Γαλλία στην υλοποίηση του ανθρωπιστικού διαδρόμου, ανέφερε ότι «είναι δύο χώρες που αποτελούν στενούς στρατηγικούς μας εταίρους με παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και έχουν επιδείξει ενδιαφέρον συμβολής στην πρωτοβουλία αυτή του ΠτΔ, όπως και άλλες χώρες εταίροι μας, στο πλαίσιο του δέοντος συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ».