Το οικονομικό περιβάλλον και οι υποχρεώσεις πληροφόρησης των εταιρειών αλλάζουν

Η συνεχής διαδικασία εξέλιξης του παγκόσμιου οικονομικού περιβάλλοντος και οι διαφοροποιήσεις του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσεται το επιχειρείν παγκοσμίως οδηγούν σε αλλαγές τόσο στον τρόπο λειτουργίας των εταιρειών όσο και στις υποχρεώσεις πληροφόρησης προς το επενδυτικό κοινό. Κάποιες από αυτές τις αλλαγές αφορούν την έννοια της περιβαλλοντικής εταιρικής και κοινωνικής διακυβέρνησης (Environmental, Social, Governance Reporting).

Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν τρία συγκεκριμένα κριτήρια πληροφόρησης: Το πρώτο αφορά την αξιολόγηση των προσπαθειών ενός οργανισμού για τη διαμόρφωση του καλύτερου δυνατού οικολογικού αποτυπώματος, τη διαχείριση φυσικών πόρων και τη συμβολή στον μετριασμό των επιδράσεων της κλιματικής αλλαγής. Το δεύτερο αφορά τις ενέργειες που σχετίζονται με την ευημερία και προσωπική πρόοδο των εργαζομένων, καθώς και με τη διασφάλιση της ισότητας στον χώρο εργασίας. Το τρίτο κριτήριο αφορά στα γνωρίσματα της εταιρικής διακυβέρνησης μέσα από τα οποία καταδεικνύεται η διαφάνεια και η λογοδοσία ακόμη και στα υψηλότερα διοικητικά κλιμάκια της εταιρείας. Μέσα από ενέργειες προς αυτές τις κατευθύνσεις αποτυπώνεται η ικανότητα των εταιρειών να δημιουργούν συνεχώς αξία και να αυξάνουν την υπάρχουσα, καθώς επίσης και η διαμόρφωση επιτυχημένων στρατηγικών για τη μελλοντική πορεία τους.

Η σταδιακή εδραίωση της συγκεκριμένης πηγής πληροφόρησης απορρέει από τη διαφοροποίηση των ομάδων ενδιαφέροντος, αλλά και από τη διεύρυνση της οπτικής μέσω της οποίας αξιολογείται η λειτουργία του εκάστοτε οργανισμού. Η πλέον ουσιώδης προσθήκη που επιφέρουν οι συγκεκριμένες αναφορές είναι πως για πρώτη φορά εξετάζεται η μελλοντική επίδραση της λειτουργίας των επιχειρήσεων στο ευρύτερο περιβάλλον όπου δραστηριοποιούνται. Ουσιαστικά αλλάζει η φύση των Οικονομικών Καταστάσεων των εταιρειών, καθώς πλέον αυτές δεν έχουν χαρακτήρα αποτύπωσης πεπραγμένων σε παρελθόντα χρόνο, νοουμένου ότι η ημερομηνία έκδοσης αυτών διαφοροποιείται από την περίοδο που αυτές καλύπτουν. Αντιστοίχως ένας οργανισμός οφείλει στις συγκεκριμένες αναφορές του να περιλαμβάνει και στοιχεία που αφορούν το περιβάλλον εργασίας και τις διαδικασίες λειτουργίας και λήψης αποφάσεων των άμεσων συνεργατών στο πλαίσιο της εφοδιαστικής αλυσίδας στην οποία εντάσσονται.

Με τη συγκεκριμένη μορφή πληροφόρησης καταδεικνύεται η ευρύτερη θέση μιας εταιρείας στο ευρύτερο περιβάλλον όπου δραστηριοποιείται. Xαρακτηριστικά αναφέρεται πως πλέον στην ενότητα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα λαμβάνονται υπόψη τόσο αυτές που αφορούν σκοπούς λειτουργίας των ιδίων εγκαταστάσεων και κάλυψης όλων των διαδικασιών που αυτές επιτελούν, αλλά και όσες προκύπτουν για τη διανομή και λήψη των πρώτων υλών και ετοίμων προϊόντων κατά περίπτωση. Στο πλαίσιο αυτού του αναθεωρημένου τρόπου λειτουργίας οι εταιρείες όχι μόνο υποχρεούνται να αποτυπώνουν τις επιδόσεις τους, με βάση τα κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω, αλλά και να προβαίνουν στη διαμόρφωση μιας στρατηγικής με μακροπρόθεσμο χαρακτήρα, ώστε να υπάρχει συνοχή στις ενέργειες και τα αποτελέσματα που παρατίθενται στις συγκεκριμένες αναφορές.

Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη και στο πλαίσιο του Environmental, Social, Governance Reporting οι οργανισμοί ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με την περιοχή όπου δραστηριοποιούνται. Μέρος των διαφοροποιήσεων αυτών αποδίδεται και στις διαφορές των προτύπων που εφαρμόζονται κατά τόπους. Παραδείγματος χάριν, εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, υποχρεούνται σε εφαρμογή εκτενέστερων οδηγιών συγκριτικά με αυτές που ισχύουν για τις εταιρείες που εδρεύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός αυτό έχει ως επακόλουθο την πραγματοποίηση διαφορετικών ελεγκτικών εργασιών και τον επαναπροσδιορισμό των παραμέτρων που επηρεάζουν την προσέγγιση των ελεγκτικών οίκων ανά περιοχή. Το συγκεκριμένο γεγονός καταδεικνύει το πρώιμο στάδιο στο οποίο βρίσκεται το συγκεκριμένο εγχείρημα παγκοσμίως, καθώς και την ενδεχόμενη επέκταση των τομέων πληροφόρησης γύρω από τις συγκεκριμένες περιοχές.

Η εδραίωση της παροχής της αναφερόμενης μορφής πληροφόρησης σχετίζεται και με την ανάπτυξη της βιώσιμης χρηματοδότησης έργων (sustainable finance). Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί μια νέα τάση δανεισμού και αφορά τη χρηματοδότηση εταιρειών που έχουν αποδεδειγμένα περιβαλλοντική και κοινωνική υπευθυνότητα. Αυτή η μορφή δανεισμού αποσκοπεί μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στην εδραίωση της λειτουργίας ενός οργανισμού με ευοίωνες προοπτικές τόσο για τη δική του εξέλιξη, όσο και για την εξέλιξη των εργαζομένων και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Οι κυριότερες μορφές βιώσιμης χρηματοδότησης είναι η συμμετοχική χρηματοδότηση (crowfunding) και οι επενδύσεις περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος (Impact investing).

Όπως συμβαίνει με κάθε αλλαγή, έτσι και σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται χρόνος για την προσαρμογή των εταιρειών και τη λήψη σχετικών αποφάσεων προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις, ώστε να μπορέσουν ν' ανταποκριθούν στις σχετικές υποχρεώσεις πληροφόρησης. Απώτερος σκοπός είναι η παροχή πληροφοριών προς τους επενδυτές, έτσι ώστε αυτοί να είναι σε θέση να αξιολογήσουν τον βαθμό ανθεκτικότητας και ετοιμότητας ενόψει πιθανών αλλαγών στο περιβάλλον όπου εδράζονται και δραστηριοποιούνται. Επομένως, καθίσταται εξόχως κρίσιμης σημασίας ο προσδιορισμός των παραμέτρων εκείνων που είναι πιο ουσιαστικές για την εξασφάλιση της λειτουργίας και των επιδόσεών τους, καθώς επίσης και η αποτελεσματική, πλήρης και τεκμηριωμένη παρουσίαση των επιδόσεων και των στρατηγικών τους.

* Manager, Ελεγκτικές Υπηρεσίες, KPMG Cyprus