Βαθιά το χέρι στην τσέπη για τα χριστουγεννιάτικα δώρα - Που κυμαίνονται οι τιμές

Μύρισαν Χριστούγεννα και μαζί με το εορταστικό πνεύμα έρχεται φυσικά και μία άκρατη δοτικότητα. Η χαρά τού να δίνεις, και κυρίως σε ό,τι αφορά μικρά παιδιά, είτε αυτά είναι τα δικά σου είτε βαφτιστήρια είτε παιδιά συγγενών ή φίλων, είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την περίοδο που διανύουμε και η σωστή επιλογή δώρου αποτελεί έναν γρίφο, δυσκολότερο απ’ ό,τι οι περισσότεροι νομίζουν. Στην προσπάθεια να εναρμονιστούμε με την εποχή και τη νέα τάξη πραγμάτων, η σωρεία επιλογών που εντοπίζονται αλλά και η εξατομικευμένη δημιουργία δώρων αναλόγως του ηλικιακού φάσματος, φύλου, ενδιαφέροντος και τύπου μάλλον δυσχεραίνουν παρά διευκολύνουν την επιλογή αυτή. Από ρούχα και παπούτσια μέχρι βιβλία και κινητά τηλέφωνα, από μουσικά όργανα μέχρι επιτραπέζια και από κούκλες μέχρι εκπαιδευτικά παιχνίδια που μιλούν. Η γκάμα της αγοράς είναι τόσο μεγάλη, που δημιουργεί μεγαλύτερη «φοβία» στον αγοραστή για το κατά πόσον προέβη στη σωστή επιλογή.

Εάν πάρουμε τον χρόνο -όχι πολύ- πίσω, θα καταλάβουμε πως η αναζήτηση του '‘ιδανικού’' δώρου ήταν μακράν ευκολότερη. Η μικρότερη έκθεση σε πληροφορίες και προϊόντα, το μικρότερο εύρος πιθανών επιλογών αλλά και οι υπεραπλουστευμένες και συγκεκριμένες προδιαγραφές δεν άφηναν ιδιαίτερα περιθώρια λάθους. Ένα ποδήλατο, ένα ξύλινο αλογάκι, μια κούκλα ή μια φιγούρα υπερήρωα έφταναν και περίσσευαν για να φέρουν χαμόγελα και ενθουσιασμό στον μικρό παραλήπτη. Ο κορεσμός τού σήμερα, οι διαφημίσεις, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε συνάρτηση με το μάρκετινγκ -που έχει επισήμως εγκαθιδρυθεί σαν επιστήμη- κάνουν την επιλογή πονοκέφαλο. Σαν να μη φτάνει αυτό, ακόμα και για τους μικρούς φίλους που ζητούν κάτι συγκεκριμένο, πρέπει να μπει σε ανάλυση το εάν η '‘παραγγελία’' αυτή είναι σωστή για την ηλικία και την χρήση από το παιδί.

Το… «ιδανικό δώρο» - Μύθοι και αλήθειες

Υπάρχει, όμως, το ιδανικό δώρο για ένα παιδί; Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που παρατηρείται στην εποχή που διανύουμε; Μπορεί ν’ ακούγεται αφενός λογικό, αφετέρου όμως θα πρέπει ν' αποτελέσει τροφή για σκέψη και για προβληματισμό, ιδιαίτερα όταν έρχεται διά στόματος ενός ειδικού το ότι '‘οι γονείς πλέον περνούν πολύ λιγότερο χρόνο με τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα αυτό να δημιουργεί ένα ενδόμυχο αίσθημα ενοχής‘'. Μιλώντας στη «Σημερινή» η Εκπαιδευτική Ψυχολόγος, Δρ Αναστασία Γεωργίου, ανέφερε πως στην προσπάθειά τους οι γονείς να '‘καταπνίξουν’' αυτές τις ενοχές, προσπαθούν να μετριάσουν το κενό αυτό που δημιουργείται μέσω των υλικών αγαθών. Πρακτικά όμως αυτό, όχι μόνο δεν διορθώνει την κατάσταση -αφού προφανώς δεν υπερκαλύπτει τον χαμένο χρόνο παιδιού & γονέα- αλλά έρχεται να δημιουργήσει ένα ντόμινο στρεβλώσεων και άλλων προβλημάτων. Η αλόγιστη αγορά παιχνιδιών και δώρων λοιπόν αποκαλύπτει έναν νέο πυλώνα του προβλήματος σύμφωνα με τη Δρα Γεωργίου, αφού «αρκετοί είναι οι γονείς που μου αναφέρουν πως τα παιδιά τους έχουν τα πάντα, δεν βρίσκουν κάτι που να τους προκαλεί πλέον αίσθηση», εντοπίζοντας τον πυρήνα του προβλήματος στο ευρύτερο πλαίσιο της σχέσης γονέων και παιδιών.

Κλειδί για τη σωστή επιλογή αποτελεί η εξατομίκευση του δώρου με τις ανάγκες του παιδιού και κατ’ επέκτασιν με το τι θέλουμε να επιτύχουμε. Για παράδειγμα, δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι το δώρο θα πρέπει να είναι κάποιο παιχνίδι ή υλικό αγαθό. Θα μπορούσε να είναι κάλλιστα μία (κοινή) δραστηριότητα παιδιού και γονέα, όπως εισιτήρια μιας συναυλίας (θεάτρου/κινηματογράφου) ή ακόμη και ένα ταξίδι. Ιδιαίτερα σημαντικό το ότι θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να διαβεβαιώνουμε το παιδί πως ακόμη και να μην του αρέσει αυτό που θα λάβει, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να το αλλάξει, ενώ στο πλαίσιο ενίσχυσης της ενσυναίσθησης οι γονείς ενθαρρύνονται να συνδέσουν το τρίπτυχο Χριστούγεννα-ανταλλαγή δώρων-καλές πράξεις, παροτρύνοντας τα παιδιά να δωρίσουν κάποια από τα παιχνίδια τους σε άλλα που πιθανόν να μην έχουν. Ένα άλλο συχνό λάθος που παρατηρείται κατά την αγορά είναι η απλουστευμένη γενίκευση του δώρου με βάση τον χαρακτήρα του παιδιού. Χαρακτηριστική η αναφορά της Εκπαιδευτικής Ψυχολόγου ότι '‘δεν αρέσουν σε όλα τα κορίτσια οι κούκλες’', ή ότι μπορεί σε ένα παιδί ν’ αρέσουν τα επιτραπέζια παιχνίδια όμως να είναι εσωστρεφής, κλειστός χαρακτήρας και να μην του αρέσει η παντομίμα. Καταληκτικά ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στον αριθμό των δώρων. «Ένα παιχνίδι, όχι πολλά, για να λάβει τη δέουσα προσοχή. Αν πάρουμε πολλά, θα παίξει από 5-10 λεπτά με το καθένα και θα τα βαρεθεί», υπογράμμισε, ενώ κληθείσα να σχολιάσει το γεγονός ότι αρκετοί δίνουν χρήματα αντί για δώρο, ανέφερε πως δεν είναι καθόλου κακό, νοουμένου ότι θα συζητηθεί με το παιδί το πώς θα τα χρησιμοποιήσει.

Πόσο βαθιά θα μπει το χέρι στην τσέπη;

Ωραίες οι κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες, όμως η τάση που ακολουθείται στην αγορά τις μέρες μας είναι εκ διαμέτρου αντίθετη. Καλά τα επιτραπέζια, παζλ, ποδήλατα και κούκλες, αλλά το ενδιαφέρον των παιδιών και κατ’ επέκτασιν των αγοραστών μονοπωλεί η αγορά ηλεκτρονικών και προϊόντων τεχνολογίας. Αυτό επιβεβαίωσε στη «Σημερινή» και ο Γενικός Γραμματέας του ΠΑΣΥΛΕ (Παγκύπριος Σύνδεσμος Λιανικού Εμπορίου), κ. Μάριος Αντωνίου. Κονσόλες gaming, ακουστικά (κυρίως ασύρματα) και tablets φέρονται να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στις προτιμήσεις των αγοραστών κυρίως σε ό,τι αφορά τα παιδιά στην εφηβεία. Τα επιτραπέζια παιχνίδια, που παραμένουν μία από τις κλασικότερες επιλογές, συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των… μεγαλύτερων -δηλαδή κυρίως όσων γεννήθηκαν στα 80s & 90s- με χαρακτηριστικότερα στο πέρασμα του χρόνου τη Monopoly, το Trivial Pursuit αλλά και το Jenga.

Ο κ. Αντωνίου χαρακτήρισε τον Κύπριο καταναλωτή «της τελευταίας στιγμής», τονίζοντας πως οι 23 και 24 Δεκεμβρίου είναι κατ’ εξοχήν οι μέρες ρεκόρ στις αγορές δώρων, ενώ υπογράμμισε μία σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. «Φέτος ο καταναλωτής είναι πολύ πιο μελετημένος, διαβασμένος και ιδιαίτερα διεκδικητικός και φαίνεται να έχει διενεργήσει σημαντική έρευνα αγοράς πριν από τα ψώνια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ΓΓ του ΠΑΣΥΛΕ. Παρά την ακρίβεια, τις δυσκολίες και τα σημάδια του πληθωρισμού, σε ό,τι αφορά τις γιορτές -και δη χριστουγεννιάτικο τραπέζι και δώρα- οι Κύπριοι δεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν τίποτα να λείψει. Προσπαθώντας να προβούμε σε μία πρόχειρη εκτίμηση σχετικά με το πόσα ξοδεύει ο μέσος συμπατριώτης μας για δώρο Χριστουγέννων, ο κ. Αντωνίου υπογράμμισε πως παίρνοντας ως δεδομένο τη ροπή που υπάρχει σε ηλεκτρονικά και προϊόντα τεχνολογίας, η επιλογή μπορεί να αγγίξει και τριψήφιο νούμερο. Από τα πιο '‘συνήθη’' δώρα είναι τα ασύρματα ακουστικά (κοντά στα €80), ενώ μεγάλη έξαρση υπάρχει στην αγορά ηλεκτρικών σκούτερ (€300+ πάνω). Εξόχως σημαντικό επίσης το ότι οι κονσόλες gaming και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν να θεωρούνται πλέον «unisex», αφού και αγοράκια και κοριτσάκια φέρονται να τα επιλέγουν.