Το «αποτύπωμα» του πολέμου στην Οικονομία

Σε κινούμενη άμμο βρίσκεται η παγκόσμια Οικονομία από τη μέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Αβεβαιότητα, ενεργειακή κρίση, πληθωριστικές πιέσεις και αυξήσεις επιτοκίων είναι μερικές από τις πληγές που άφησε -και αφήνει ένα χρόνο μετά- ο πόλεμος. Όπως εκτιμά το ΔΝΤ, η ανάπτυξη της παγκόσμιας Οικονομίας επιβραδύνθηκε το περασμένο έτος εξαιτίας του πολέμου και περιορίστηκε στο 3,4%, ήταν δηλαδή χαμηλότερη από το 3,8% που ήταν ο μέσος όρος των τελευταίων δύο δεκαετιών. Η Ευρώπη πλήρωσε βαρύ τίμημα από τις κυρώσεις, καθώς η εξάρτησή της από τη Ρωσία σε ενέργεια τής κόστισε ακριβά. Στον κυκλώνα και η Κύπρος, η οποία επιδεικνύει για την ώρα προσαρμοστικότητα και αποφεύγει τα χειρότερα.

Πληθωριστικό κύμα

Το σκηνικό μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άλλαξε άρδην. Οι κυρώσεις και οι αντικυρώσεις έφεραν τα πάνω κάτω, ανατρέποντας όλους τους σχεδιασμούς των κυβερνήσεων. Από τη μια η Ρωσία στράφηκε στην Ανατολή για να προωθήσει τα προϊόντα της και ο Δυτικός κόσμος, και κυρίως η Ευρώπη, προσπαθεί -ακόμα και σήμερα- να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες που επέφερε ο πόλεμος. Η Ευρώπη λόγω γειτνίασης με την περιοχή των συγκρούσεων και της μεγάλης εξάρτησης από το φυσικό αέριο, που προερχόταν από τη Ρωσία, ήταν η περιοχή που επηρεάστηκε περισσότερο όσον αφορά τη συγκεκριμένη περίοδο. Σύμφωνα με οικονομολόγους, αυτή η εξάρτηση πυροδότησε ένα τεράστιο πληθωριστικό κύμα, το οποίο παρέσυρε τα πάντα στο πέρασμά του. Οι τιμές της ενέργειας έφτασαν σε ιστορικά υψηλά και κατ’ επέκτασιν αυτές των βασικών αγαθών, εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη στο 8,1%.

Συνεχείς αυξήσεις

Συνεπεία των πληθωριστικών πιέσεων η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προχώρησε σε επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων, προκειμένου να τιθασεύσει τον πληθωρισμό και να τον μειώσει στο 2%, που είναι και ο στόχος. Ανέβασε τα επιτόκια μέσα σε επτά μήνες πέντε φορές, παρά ταύτα ο πληθωρισμός παραμένει μακριά από τον στόχο. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο του 2022 το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν μηδενικό, ενώ σήμερα ανέρχεται στο 3%, προκαλώντας ανησυχία για αύξηση των "κόκκινων δανείων". Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μάρτη, μάλιστα, αναμένεται νέα άνοδος κατά 0,5%, όπως είχε προειδοποιήσει η Επικεφαλής, Κριστίν Λαγκάρντ, στη τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ.

Παρατεταμένη ακρίβεια

Αναπόφευκτα, ο πόλεμος επηρέασε και την Κύπρο, η οποία κατέγραψε και αυτή υψηλά ποσοστά πληθωρισμού. Όπως φαίνεται και στον πιο κάτω πίνακα, τον Ιανουάριο του 2022 ο πληθωρισμός ήταν στο 5,4%. Με την έναρξη του πολέμου πήρε την ανιούσα, για να φτάσει τον Αύγουστο σε διψήφιο αριθμό, στο 10,9%. Από τον Σεπτέμβριο άρχισε η αποκλιμάκωσή του, ωστόσο παραμένει σε υψηλά επίπεδα, μέχρι και σήμερα, που είναι στο 7,1%.

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ (%)

2022

Ιανουάριος: 5,4

Φεβρουάριος: 6,6

Μάρτιος: 7,1

Απρίλιος: 8,8

Μάιος: 9,1

Ιούνιος: 9

Ιούλιος: 10,9

Αύγουστος: 9,6

Σεπτέμβριος: 8,7

Οκτώβριος: 8,8

Νοέμβριος: 8,1

Δεκέμβριος: 7,9

2023

Ιανουάριος: 7,1

Προσαρμοστικότητα

Παρά τις πολλαπλές προκλήσεις και τις ανησυχίες ότι η εξάρτηση της Κύπρου στον τομέα του τουρισμού και των επενδύσεων από τη Ρωσία θα επιφέρει τεράστιο πλήγμα, σύμφωνα με οικονομολόγους η κυπριακή οικονομία επέδειξε προσαρμοστικότητα. Το 2022, η οικονομία, παρά τις ανησυχίες που υπήρχαν, παρουσίασε σημαντικούς ρυθμούς μεγέθυνσης της τάξης του 5,6%. Οι λόγοι οφείλονται στο ότι ο τομέας των υπηρεσιών και των ακινήτων έδειξαν ανθεκτικότητα και κρατήθηκαν. Σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, αν και οι πρώτες αντιδράσεις τον Φεβρουάριο του ’22 ήταν αρνητικές, σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ, Φιλόκυπρο Ρουσουνίδη, «με τις συλλογικές προσπάθειες τόσο του Υφυπουργείου Τουρισμού όσο και των άλλων εμπλεκομένων, η Κύπρος κατάφερε να φτάσει σε ικανοποιητικά επίπεδα σε αφίξεις και έσοδα, που έφτασαν το 90% του 2019, μία χρονιά που ήταν ρεκόρ».