Εργασία

Είναι οι ξένοι εργάτες η λύση στην έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού;

Δεν υπάρχει άλλη επιλογή υποστηρίζουν οι εργοδότες, που κάνουν λόγο για τεράστιες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό

Από μόνο του το θέμα των ξένων εργατών αποτελεί σημείο διένεξης για διάφορες επαγγελματικές και εργατικές ομάδες, πόσω μάλλον όταν προκύπτει και διαφωνία σε θέματα πολιτικής και διαδικασιών. Το τελευταίο διάστημα προέκυψε ξανά στην επικαιρότητα το ζήτημα της παραχώρησης αδειών σε άτομα από τρίτες χώρες, με σκοπό να έρθουν και να εργαστούν στο νησί.

Ο Υπουργός Εργασίας τόνισε ότι πριν αποχωρήσει από τη θέση του θα ετοιμάσει νέα στρατηγική για το θέμα, δήλωση που πυροδότησε τις αντιδράσεις των συντεχνιών. Και αυτό γιατί, όπως υποστηρίζουν, δεν έχει διεξαχθεί επαρκής διάλογος για το θέμα αυτό, ενώ παράλληλα θέτουν και ορισμένα άλλα ζητήματα ως προς τις εργασίες και τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει αυτού του είδους το εργατικό δυναμικό και κατά πόσον θα συμβάλει στην ανάπτυξη έκαστου επαγγέλματος και της οικονομίας ευρύτερα ή θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα.

Από την πλευρά τους, πάντως, οι εργοδοτικές οργανώσεις αλλά και μεγάλη μερίδα επαγγελματικών ομάδων υποστηρίζουν ότι είναι απαραίτητη η εργοδότηση ατόμων από τρίτες χώρες αφού δεν βρίσκουν ντόπιο εργατικό δυναμικό, ενώ όσον αφορά τους κοινοτικούς, μεγάλη μερίδα αποχώρησαν το 2013, ενώ υπήρξε ένα δεύτερο κύμα φυγής την περίοδο του κορωνοϊού.

Μέσα σε όλα αυτά, θα πρέπει να επισημανθεί ότι - δικαιολογημένα ή όχι - επικρατεί ανησυχία σε μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού σε σχέση με τη συνεχιζόμενη αύξηση αλλοδαπών στο νησί. Ήδη τα άτομα αυτά αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού και οι φόβοι για αύξηση της εγκληματικότητας ή γκετοποίηση περιοχών ενισχύονται.

Κούσιος: Δεν φεύγω εάν…

Αναλυτικότερα, η σπίθα της αντιπαράθεσης μεταξύ εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων δόθηκε με τις προ ημερών δηλώσεις του Υπουργού Εργασίας Κυριάκου Κούσιου ότι δεν πρόκειται να φύγει από το Υπουργείο χωρίς να προωθήσει την αναθεώρηση της Στρατηγικής για την Απασχόληση Εργατών από τρίτες χώρες. Ο κ. Κούσιος είπε πως δεν μπορεί να μείνουν τομείς όπως η γεωργοκτηνοτροφία και η τουριστική βιομηχανία χωρίς εργάτες, την ώρα που δεν υπάρχει ενδιαφέρον από Κύπριους εργαζόμενους.

Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις δυσανασχέτησαν με την πρόθεση της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην αλλαγή της στρατηγικής πριν επέλθει η αλλαγή της διακυβέρνησης, ενώ αντίθετα για την ΑΤΑ παρέπεμψε το θέμα στην επόμενη κυβέρνηση. Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι δεν έχει διεξαχθεί επαρκής διάλογος, ώστε να μπορεί να υπάρξει συμφωνία στο συγκεκριμένο θέμα.

Από πλευράς τους οι εργοδότες υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο θέμα συζητείται από το 2018, υπήρξε ανταλλαγή εγγράφων και θέσεων και δεν μπορεί να διαιωνίζεται και να μπαίνει τροχοπέδη στην ανάπτυξη της χώρας από τη στιγμή που υπάρχουν τεράστιες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό.

Τεράστιες οι ανάγκες

Μιλώντας στη «Σημερινή», ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου επισήμανε ότι, μαζί με το κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών, η έλλειψη εργατικού δυναμικού αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα για τις κυπριακές επιχειρήσεις. Όπως είπε, μετά από τρία δύσκολα χρόνια με πανδημία και εν συνεχεία με τον πόλεμο στην Ουκρανία, υπάρχει πλέον η προοπτική για ανάπτυξη της οικονομίας και για τον λόγο αυτό οι διαδικασίες εξεύρεσης προσωπικού από το εξωτερικό θα πρέπει να απλοποιηθούν από τη στιγμή που δεν υπάρχει διαθέσιμο ντόπιο εργατικό δυναμικό. Δυστυχώς, οι ανάγκες των επιχειρήσεων δεν καλύπτονται από το ντόπιο δυναμικό, υπογράμμισε, ενώ όσον αφορά τους κοινοτικούς, η πλειοψηφία έχουν αποχωρήσει από την Κύπρο και δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση να επιστρέψουν, αφού έχουν βρει στις χώρες τους καλύτερες συνθήκες. Επομένως, αυτό που μένει, συμπλήρωσε, είναι οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες.

Ερωτηθείς σε ποιους τομείς εντοπίζονται οι μεγαλύτερες ανάγκες για προσωπικό, ο κ. Αντωνίου αναφέρθηκε στον πρωτογενή τομέα, στον κλάδο της φιλοξενίας, και κυρίως στα ξενοδοχεία, στις κατασκευές, στον κλάδο της Υγείας και στις υπηρεσίες και ειδικότερα στις τεχνολογίες αιχμής, όπου εντοπίζεται η ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό.

Διάλογος και μελέτες

Από την πλευρά του, ο ΓΓ της ΣΕΚ Ανδρέας Μάτσας εξέφρασε τις ανησυχίες του σε σχέση με τη σπουδή της κυβέρνησης να προχωρήσει στην αλλαγή της στρατηγικής για τους ξένους εργάτες, χωρίς, όπως αναφέρει, να προηγηθεί επαρκής διάλογος. Το θέμα, σημειώνει χαρακτηριστικά, θα πρέπει να τύχει συνολικής διαχείρισης και όχι αποσπασματικά, στο πλαίσιο ενός δομημένου διαλόγου.

Πέραν όμως αυτού, υπάρχουν και ανησυχίες επί της ουσίας του ζητήματος, όπως είπε. Ενδεικτικά αναφέρθηκε στην πρόθεση κατάργησης της τεχνικής επιτροπής που αξιολογεί τις αιτήσεις για εργοδότηση και τις ανάγκες για εργασία και της ανάθεσης της συγκεκριμένης δουλειάς στο ίδιο το Υπουργείο Εργασίας. Παράλληλα, τόνισε ότι θα πρέπει να γίνει μελέτη όσον αφορά τις ανάγκες κάθε κλάδου, αφού, όπως είπε, αρκετοί λένε ότι χρειάζονται εργαζομένους αλλά δεν έχει γίνει σχετική έρευνα που να καταδεικνύει τις πραγματικές ανάγκες. Περαιτέρω ο κ. Μάτσας ανέφερε ότι θα πρέπει να δούμε κατά πόσον αυτή η στροφή στους εργαζομένους τρίτων χωρών, κυρίως όσον αφορά την ξενοδοχειακή βιομηχανία, συνάδει και με την πολιτική και τις επιδιώξεις του ίδιου του Υφυπουργείου Τουρισμού. Είναι, διερωτήθηκε, το φτηνό και ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, αυτό που θα συμβάλει στην ανάπτυξη του κλάδου και στην προβολή της κυπριακής φιλοξενίας; Παράλληλα, σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει διαβούλευση και με το Υπουργείο Εσωτερικών όσον αφορά την πολιτική για το θέμα της μετανάστευσης.

Ξενοδοχεία

Ο Γενικός Διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ, Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης, σε προ ημερών δηλώσεις του έκανε λόγο για μεγάλες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό στην ξενοδοχειακή βιομηχανία.

Η τουριστική βιομηχανία, είπε, βρίσκεται σε κομβικό σημείο μετά την πανδημία και εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία. Υπάρχει μια προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη και η οποία απέφερε πολύ καλά αποτελέσματα το 2022, σημείωσε, και δεν θα πρέπει να αποδειχτούμε ιδανικοί αυτόχειρες βάζοντας τροχοπέδη σε αυτή την ανάπτυξη. Όπως είπε, χρειάζονται άτομα για να εργαστούν στον κλάδο και επομένως είναι αναγκαία η παραχώρηση αδειών σε άτομα από τρίτες χώρες.

Κατασκευές

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ), Στέλιος Γαβριήλ, με δηλώσεις του στη «Σημερινή» σημείωσε ότι υπάρχουν μεγάλες ανάγκες τόσο για εξειδικευμένο προσωπικό όσο και για εργατικό δυναμικό χαμηλής κλίμακας. Όπως είπε, έρχονται αρκετοί Τουρκοκύπριοι και εργάζονται στον κατασκευαστικό τομέα, αλλά δεν έχουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία πέρα από τις βασικές εργασίες κάθε οικοδομής. Χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό από τρίτες χώρες, όπως ανέφερε, αφού ούτε ντόπιο δυναμικό υπάρχει ούτε κοινοτικοί. Γίνονται πολλά και μεγάλα έργα, συνέχισε ο κ. Γαβριήλ, «όπως είναι δρόμοι, κατοικίες, το μουσείο που εξήγγειλε η Κυβέρνηση καθώς και άλλα έργα του δημοσίου τα οποία δεν μπορούμε να τα καθυστερήσουμε». Πόσο μάλλον, συμπλήρωσε, «όταν εμπλέκονται και ξένοι επενδυτές στη μέση. Δεν θα πρέπει να δημιουργήσουμε κακό όνομα ως χώρα με το να καθυστερούμε έργα επειδή δεν υπάρχει εργατικό δυναμικό», ανέφερε.

Λιανεμπόριο

Ο γενικός γραμματέας του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου (ΠΑΣΥΛΕ), Μάριος Αντωνίου, δήλωσε με τη σειρά του στη «Σημερινή» ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού αποτελεί τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο στο λιανεμπόριο. Όπως είπε χαρακτηριστικά, καθυστερούν επεκτάσεις εταιρειών επειδή δεν βρίσκουν άτομα να στελεχώσουν τα νέα καταστήματα. Δεν είναι πανάκεια για τους εργοδότες να φέρουμε άτομα από τρίτες χώρες, σημείωσε. Άλλωστε θα είναι μεγαλύτερο έξοδο για τους ίδιους. Όμως, δεν βρίσκουμε ούτε ντόπιο δυναμικό ούτε κοινοτικούς, συμπλήρωσε. Σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, οι ανάγκες στο λιανεμπόριο σε εργατικό δυναμικό ανέρχονται σε τετραψήφιο αριθμό, αλλά, όπως είπε, ανάγκες υπάρχουν και σε άλλους κλάδους. Όπως εξήγησε, έγιναν σημαντικές αναπτύξεις τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν να γίνονται, με αποτέλεσμα να απορροφήσουν μεγάλο μέρος από το ντόπιο εργατικό δυναμικό και έτσι αναγκαστικά οι εργοδότες στρέφονται πλέον σε τρίτες χώρες.